А. Т. Сағынаев МҰнай мен газдың физикасы және химиясы


Кесте 12.1. Күкіртті органикалық қосылыстардың гидрленуі



Pdf көрінісі
бет104/153
Дата06.03.2023
өлшемі6,98 Mb.
#171314
1   ...   100   101   102   103   104   105   106   107   ...   153
Байланысты:
S4

Кесте 12.1. Күкіртті органикалық қосылыстардың гидрленуі 
кезіндегі жылу эффектісі мен Гиббс энергиясының өзгеруі (кДж/моль) 
Реакциялар 

G
*
300К 
800К 300 К 800К 
+58 
+59 
+59 
+46 
+46 
+49 
+18 
+113 
+104 
+261 
+67 
+67 
+67 
+55 
+55 
+55 
+28 
+122 
+118 
+278 
-61 
-62 
-61 
-55 
-53 
-54 
-31 
-97 
-98 
-170 
-63 
-62 
-61 
-64 
-60 
-60 
-49 
-63 
-74 
-9 
Күкіртті органикалық қосылыстардың кинетикасы олардың құрылысына 
өте тәуелді болады. Гидрлену жылдамдығы негізінен мына қатарда артады: 
Тиофен < тетрагидротиофен ≈ сульфидтер < дисульфидтер < меркаптандар 
Күкіртті органикалық қосылыстардың молекуласында арен және 
циклоалкан сақиналары көп болған сайын, оның гидрогенолизге 
тұрақтылығы артады. 

 
Азотты органикалық қосылыстар күкіртті органикалық қосылыстарға 
қарағанда қиынырақ гидрленеді.


176 
Азот атомы бүйір тізбегінде амин тобы түрінде болатын қосылыстар
бәрінен жеңіл гидрленеді: 
Егер амин тобы ароматты сақинамен тікелей байланысқан болса, онда 
гидрлеу қиынырақ жүреді: 
Азот циклдің құрамында болса, ондай гетероорганикалық қосылыстар 
гидрлеуге бәрінен де қиынырақ түседі. Мысалы, пиридин пентанға және 
аммиакқа мына сызба нұсқа бойынша өзгереді: 
Конденсацияланған гетероциклді қосылыстардың гидрленуі гетероатомы 
бар сақинадан басталады: 
Оттекті 
қосылыстар 
мұнай 
өнімдерінің 
орта 
дистиллятты 
фракцияларында спирттер, эфирлер, фенолдар және нафтен қышқылдары 
түрінде кездеседі. Жоғары температурада қайнайтын фракцияларда оттегі 
негізінен көпіршелі байланыстарда және молекулалардың сақиналарында
орналасады. Оттекті қосылыстар шайырларда және асфальтендерде 
жиналады. Оттекті қосылыстарды гидрогендеу кезінде сәйкес көмірсутектер 
және су түзіледі. Шайырлар мен асфальтендер төмен молекулалы 
қосылыстарға айналады.
Оттекті қосылыстардан гидротазалау процесінің жүру жағдайы күкіртті 
қоспаларды бөліп алу кезіндегімен бірдей. Гидротазалаудың қарапайым 
катализаторлары қатысында мұнай өнімдерін толығымен оттегіден тазартуға 
болады. 
Мұнай фракцияларында кездесетін металлорганикалық қосылыстар 
ыдырау кезінде бос металл бөліп шығарады, олар катализаторлардың бетіне 
қонып, белсенділігін төмендетеді. Гидротазалау арқылы металлорганикалық 
қосылыстардың көп бөлігінен (75-95%) тазартуға болады. 


177 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   100   101   102   103   104   105   106   107   ...   153




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет