55
Алкандардан арендерге қарай өткен сайын молекуланың полюстілігі
артады, соған сәйкес Ван-дер-Вальс күші, индуктивті әрекеттесу энергиясы
күшееді.
Бөлінетін
көмірсутектердің
еріткіш
молекуласымен
әрекеттесу
энергияларының айырмашылығы көп болса, еріткіштің таңдамалдылығы
жоғары болады. Төмен температурада π-комплекс тұрақтылығының артуына
және жүйедегі ерітінді концентрациясының көбеюіне байланысты
таңдамалдылық артады. Белгілі температурадағы таңдамалдылықтың
максимум мәніне көмірсутектерді шексіз сұйылту кезінде қол жеткізуге
болады:
0
0
max
1
2
/
S
мұндағы
𝛾
1
0
және 𝛾
2
0
– еріткішпен шексіз сұйылту кезіндегі көмірсутектердің
белсенділік коэффициенті.
S
max
шаманы шаймалау, абсорбция, экстрактивті және азеотропты
ректификация процестері кезінде әртүрлі еріткіштердің таңдамалдылығын
салыстыру үшін пайдаланғанда тиімді. 4.2-Кестеде өндірісте қолданылатын
кейбір еріткіштердің таңдамалдылық мәндері берілген.
Таңдамалы еріткіштер шаймалау және абсорбция процестерінде
ароматты немесе қанықпаған көмірсутектерді таңдап ерітеді, экстрактивті
және азеотропты ректификация процестерінде қаныққан көмірсутектердің
салыстырмалы ұшқырлық коэффициентін арттырады.
Азеотропты ректификация процесінде қаныққан көмірсутектермен
қоспасынан арендерді (бензолды, толуолды, ксилолдарды) бөліп алып,
тазарту кезінде төмен температурада қайнайтын – метил спирті, ацетон,
ацетонитрил сияқты еріткіштерді пайдалануға болады.
Достарыңызбен бөлісу: