Қайта–қайтала, қайтала–қайталау, қайталау–қайталаушы, қайталаушы–қайталаушылық;
Қайта–қайтар, қайтар–қайтарт, қайтарт–қайтартқыз, қайтартқыз–қайтартқызу;
Сонымен, қозғалыс етістіктерінің
семантикасын талдай келе,
мынадай қысқаша
қорытынды жасауға болады.
Біріншіден
, тек қозғалыс үдерісінің өзін білдіреді
. Екіншіден
,
негізгі семантикалық компоненттер – жылдамдық, түрлі бағыт – мәтін ішінен байқалады.
Үшіншіден
, бұл етістіктердің ауыспалы мағыналары да бар.
Осы қаралған қозғалыс
етістіктерінің ұстанымдық жақындығын айта келіп, бұлардың мағыналық жүйесінде өзіне
тән ерекшеліктер бар екені ескеру қажет.
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі
Дмитриев Н. К. Грамматика башкирскоого языка. М.
Изд-во СССР, 1948. 276 с.
{Dmitryev N.K. Grammar of the Bashkir language. M.: Izd-vo USSR, 1948. 276 p.}
Юлдашев А. А. Внутриглагольное сложение. Аффиксация // Грамматика современного
башкирского литературного языка. М.: Наука, 1981. 467 с. {Yuldashev A.A. Intraverbal
addition. Affixation. // Grammar of the Contemporary Bashkir literary language. Moscow: Nauka,
1981. 467 p.}
Баскаков Н. А. Каракалпакский язык. Фонетика и морфология. Ч. 1. М.: Изд-во СССР,
1952. 542 с. {Baskakov N.A. The Karakalpak language. Phonetics and morphology. Part 1.
Moscow: Publishing
House of the USSR, 1952. 542 p.}
Вещилова В.Ф. Глаголы движения в турецком языке // Исследования по сравнительной
грамматике тюркских языков. Лексика. М.: Наука, 1962. Т. 4. С. 101-115. {Veshilova V.F. Verbs
of movement in the Turkish language. Studies on the comparative grammar of the Turkic languages.
Vocabulary. Moscow: Nauka, 1962. T. 4. P. 101-115.}
Попова З. Д., Стернин И. А. Общее языкознание. М.: АСТ, Восток-Запад, 2007. 408 с.
{Popova Z.D., Sternin I.A. General Linguistics. M.: AST,
East-West, 2007. 408 p.}
Оралбаева Н. Сөзжасамдық тізбек. // Қазіргі қазақ тілінің сөзжасам жүйесі. Алматы:
Ғылым, 1989. 367 с. {Oralbaeva N. Word formation chain. // System of word-formation of the
contemporary Kazakh language. Almaty: Gylym, 1989. 367 p.}
Қасым Б. Мотивация и типы мотивированности в
словообразовательной системе
тюркских языках // Bulletin d EUROTALENT-FIDJIP, 2015. № 5. ISSN-2101-5317. FRANCE
(Франция), 2015. С. 6-11. {Kassym B. Motivation and types of motivation in the word-formation
system of the Turkic languages. Bulletin d EUROTALENT-FIDJIP, 2015. № 5. ISSN-2101-5317.
FRANCE (France), 2015. P. 6-11.}
Қасым Б.Қ. Күрделі аталым жасалымы: когнитивті-дискурстық ұстаным (Зерттеулер).
Алматы: ЖК Волкова А.В., 2010. 383 б. {Kassym B. Formation of complex names: cognitive-
discourse criterion (monograph). Almaty: ZhK Volkova A.V., 2010. 383 p.}
Оразов М. Семантика казахского глагола (опыт семантической классификаций): дисс. …
докт.филол.наук. Алматы, 1983. 415 с. {Orazov M. Semantics of the Kazakh verbs (experience of
semantic classifications): diss. ... Doctor of Philological Sciences. Almaty, 1983. 415 p.
Древнетюркский словарь. Ленинград: Наука, 1969. 676 с.
Ancient Turkic dictionary.
Leningrad:
Nauka
, 1969. 676 p.}
Қасым Б. Түркі тілдеріндегі қозғалыс етістіктерінің құрылымы мен мағынасы.
//Академик Ө.Айтбайұлы және мемлекеттік тіл мәселелері
атты халықаралық ғылыми-
теориялық конференция материалдары. Алматы, 2016. 241-246 б. {Kassym B.
Structure and
semantics of the verbs of movement in the Turkic languages // Proceedings of the international
scientific and theoretical conference dedicated to Academician O. Aytbayev and problems of the
state language. Almaty, 2016. P. 241-246.}
Оралбаева Н. Қазақ тіліндегі етістіктің аналитикалық форманттарының құрылысы мен
мағынасы. Алматы: Ғылым, 1979. 195 б.
{
Oralbayeva N. Structure and semantics of analytical
formants of the Kazakh verbs. Almaty: Science, 1979. 195 p.
}
186