Донъя фәненең күренекле вәкиле, ата лы тюрколог Н. К. Дмитриевтың баш орт телен,
ҡ
ҡ
уның диалекттарын өйрәнеү ә, ошо ниге ә баш орт теленең ә әби тел нормаһын булдырыу а
ҙ
ҙҙ
ҡ
ҙ
ҙ
роле бик ур. 1948, 1950 йылдар а уның баш орт телен донъя фәне кимәленә алып сы ан
ҙ
ҙ
ҡ
ҡҡ
киң билдәле хе мәте — “Баш орт теленең грамматикаһы” — донъя күрә. [Дмитриев, 1948;
ҙ
ҡ
1950; 2007; 2008].
Баш орт телендә ылымдың заман формаларын фәнни ниге ә өйрәнеү ә лә
ҡ
ҡ
ҙҙ
ҙ
Н. К. Дмитриев ур өлөш индерә. Ул ү енең хе мәтендә баш орт теле дәреслектәрендә
ҙ
ҙ
ҙ
ҡ
«наклонение» төшөнсәһе өсөн әлегә тиклем дөйөм термин эшләнмәгәне тураһында әйтеп,
«наклонение» өсөн
һөйкәлеш
тигән терминды тә дим итә. [Дмитриев, 2008, 167]. Шулай а
ҡ
ҙ
ошонан һуң 1960 йылдарға тиклем сы ан дәреслектәр ә
ҡҡ
ҙ
ылым
ҡ
төр әрен
ҙ
традиция буйынса
ылым
ҡ
тип атау дауам итә. [Фәритов, Ғүмәров, 1949, 200; Зиннәтуллина, 1955, 65]. Артабан
нәшер ителгән хе мәттәргә, дәреслектәргә
ҙ
һөйкәлеш
термины инеп китә. [Кейекбаев,
Фәритов, Ғәлләмов һ.б., 1969; 1983].
Баш орт ү енең донъяға арашын, ва ытты һи емләүен, эш-хәл, хәл-торош, төрлө
ҡ
ҙ
ҡ
ҡ
ҙ
процестар ың ва ыт эсендә үткәндән хә ергегә, хә ергенән киләсәккә күсешен телендә
ҙ
ҡ
ҙ
ҙ
ү енсәлекле сағылдырған. Улар ың хәбәр иткән кеше өсөн
ҙ
ҙ
билдәле
йә
билдәһе
ҙ
булыуы бар.
ы ғаныс а аршы, ул баш орт теленең грамматикаһында тулыһынса сағылып бөтмәгән йә
Ҡ ҙ
ҡ ҡ
ҡ
бо оп бирелгән. Мә әлән, баш орт тел ғилемендә эш-хәлдәр ең
ҙ
ҫ
ҡ
ҙ
билдәле
йә
билдәһе
ҙ
булғаны
өс заманда (үткән, хә ерге һәм киләсәк замандар а)
ҙ
ҙ
Достарыңызбен бөлісу: