Белгілі тарихшы, академик В. В. Бартольд оны халықтың рухани жақтау- шысы, патриархы, көпшіліктің nip тұтары, данагөйі деп баталатан. Ел ішінде Қорқыт айтыпты деген мақал-мәтел сөздер әлі күнге дейін айтылады: “Есекке жабу жапсаң да тұлпар болмас”, “Күнді жібекке орасаң да хан ша болмас” Қорқыт халықтың ақылшысы, данасы еді. Ол өмірде болып жатқан оқиталарды талқыта салып, ақыл таразысына тартып, болашақты болжап біліп отыратын болтан. Қорқыт жайында аңыз-әңгімелер өте көп. Аңызта айналган тұлга деп баталаута болады. Қорқыт теңдесі ж оқ ұлы қобызшы, ертедегі ел нанымы бойынша бақсы атантан. Қорқыт күйлері күні бүгінге дейін ұмытылтан жоқ. Үмытылмақ та емес. Ол - халықтық күй өнерінің атасы. Қазіргі қобызшылар шын мәнінде Қор- қыттың жолын жалгастырушылар болып есептеледі. Қобызшы болу үшін ерекше дарының болуы қажет. Қорқыт өз көзқарасынан, дүние танымынан айныматан күйі өмірден өтті. Ол туралы аңыздар ел ішінде казір де айтылады. Қорқыт көптеген хан- дарга; Инал ханга, Дайлы ханта, Көл Еркіне, Тұмын ханта ж ән е Қаңлы қожага ақылшы, кеңесші болтан екен. Қорқыттың бізге калдыртан му зыкал ық мұрасы мол. Олардың іш інде “Арыстан бап”, “Үстаз”, “Аққу”, “Үмардың ұлы”, “Кілем жайтан” т.б. атты күйлерінің орны ерекше. Оның өмірі мен шыгармашылытын Ш. Уәлиха- нов, Ә. Диваев, Радлов, П отанин, Бартольд, В ел ь я м и н о в -З ер н о в , Ә.Мартұлан, М. Әуезов секілді тамаша талым-жазушылар зерттеді. Қоркыт есімі бүкіл әлемге белгілі. Оны әсіресе, бүкіл түркі әлемі айрық- ша қастерлейді. Онын жарық дүниеде қалай өмір сүргені жайлы нақты дерек жоқ. Біреулер Қорқыт 95 жыл өмір сүрген дейді. Ал енді біреулер 195 жыл десе, таты да біреулер оны 400 жылта дейін жеткізеді. Бұл әрине, аңыз.
