Шын мәнінде мәселе оның қанша жыл өмір сүргенінде емес, ең маңыз-
дысы, бізге қаншама тажап музыка қалдырганында болып түр емес пе. Оның
кобыз сарыны тасырдан тасырта ел жүрегін елжіретіп, көңілге түрлі оіі сала-
ды.
Үлы Тұранның Ү лдары
II БӨЛІМ
ОРТ АҒ АСЫР ЛЫҚ ӨРКЕНДЕУ
ІХ-ХІІ ғ.ғ.
26
Асанбай А С К А Р О В
ӘБУ НАСЫР ӘЛ-ФАРАБИ
(Мұхамед ибн Узлақ Тархани)
870-950 ж.ж.
ӘЛЕМДЕГІ ЕКІНШ І ҮСТАЗ
Әбу Насыр Әл-Фараби — тек Тұранның ғана емес, барша адамзаттың
мақтанышы. Оның еңбектері адамзат баласының асыл қазынасына, рухани
игілігіне айналғалы қашан. Ол— ғұлама талым, данышпан ойшыл, аса
білімдар тарихи тұлға.
К өне заманда Сырдарияның оңтүстік жағалауында, бүгінгі О ңтүстік
Қазақстан облысының жерінде түркілердің Отырар деген қаласы болған.
Арабтар оны Фараб деп атаған. М іне, осы қалада 870 жылы Ә бу Насыр
дүниеге келді. Әйгілі тарихшы Махмуд Қашқари өзін ің еңбегінде Фараб
қаласын “Қарашоқы” деп келтіреді.
Араб тарихшыларының жазбаларына қарағанда, Фараб қаласы Сырдари-
яның ортаңғы сағасын мекен еткен түркілердің мәдени, сауда, әкімш ілік
ж әне саяси орталығы болыпты. Оның даңқы сол замандағы ірі қалалардың
қай-қайсынан да кем емес екен. Әбу Насыр Әл-Фараби өмір сүрген дәуірде
Орта Азия мен Қазақстанның барлық жері Араб халифатының қол астында
еді. Бүл жердегі түркілер ислам дінін ұстанатын. Ислам алғашқы кезде
мұндағы елдің үрейін ұшырып жеткенімен, бірте-бірте өзінің прогрессивтік
ролін де таныта бастады.
Әбу Насыр Әл-Фараби Отырарда, қыпшақ тілінде сауатын ашты. Көпте-
Достарыңызбен бөлісу: |
