Электр аппараттары

25 
1) Орташа мән (мысал үшін ол
𝑡⃗ = 1,1454
сек. тең). 
2) Сенімділік деңгейі (мысал үшін ол 
∆𝑡
сл
= 0,153
сек. тең). 
Орташа мән кездейсоқ мәндерге сәйкес келетін айтарлықтай ықтимал 
мәнді сипаттайды, ал сенімділік деңгейі кездейсоқ факторларға негізделген 
өлшеу қателерін (қателіктерін) анықтайды. Осы деректер бойынша Р =70% 
сенімді ықтималдығымен қондырманың балқу уақытының орналасатын 
диапазоны анықталады.
Өлшеу нәтижелерін өңдеуді белгілі бір бекітілген ережелерді есепке ала 
отырып орындау қажет. 
Осы ережелерді қарастырып шығайық. 
Өлшеу қателігін 
бірінші мәнді цифрге дейін дөңгелектеген жөн, оны 
әрқашан бір бірлікке ұлғайтыңыз. 
Мәнді цифр деп сандардың алдында тұратын нөлдерден басқа барлық 
цифрларды атайды. Мысалы, 0,00807 – бұл санда үш мәнді цифр бар: 8, 8 және 
7 арасындағы нөл және 7; алғашқы үш нөл мәнді емес.
Мысалдар: 
8,27 ≈ 9;
0,237 ≈ 0,3; 
0,00035 ≈ 0,0004 
0,0862 ≈ 0,09 
857,3 ≈ 900 
43,5 ≈ 50 
Сәйкесінше, біздің мысал үшін өлшеу қателігі 0,153 ≈ 0,2 тең болады; 
Өлшеу нәтижелері «қателікке дейінгі» дәлдікпен дөңгелектеледі, яғни 
нәтижедегі соңғы мәнді цифр қателікпен бірдей разрядта орналасуы тиіс. 
Мысалдар:
243,871 ± 0,026 ≈ 243,87 ± 0,03; 
243,871 ± 2,6 ≈ 244 ± 3; 
1053 ± 47 ≈ 1050 ± 50. 
Біздің мысал үшін өлшеу нәтижесі келесіге тең болады: 
.
2
,
0
1
,
1

=


=
сл
t
t
t
(6.1) 
Сәйкесінше, қарастырылатын мысал үшін диапазонның минималды және 
максималды мәндері сәйкесінше келесіге тең болады: 
сек;
0,9
=
0,2
-
1,1
min
=

−
=
сл
t
t
t
(6.2) 
сек
1,3
=
0,2
+
1,1
max
=

+
=
сл
t
t
t
(6.3) 
. 

26 
6.3 сурет - Талдау пакетінің жұмыс жасау нәтижелері 
100 орындалатын тәжірибенің 70%-дық ықтималдығымен 70 жағдайда 
қондырманың балқу уақыты токтың 5-ке тең еселігі кезінде (біздің мысалда) 
табылған интервалға (0,94– 1,34 сек.) кіретін болады. 
Орындалған тәжірибелердің барлық санының 30 %-да ғана балқу уақыты 
табылған диапазонға кірмеуі мүмкін. 
Ескертпе
- Ғылыми және инженерлік есептеулерде кездейсоқ қатені 70% 
ықтималдықпен анықтау қабылданған. 
6) Жүктеме тогын жоғарыда қарастырылған мысалдарға ұқсас өзгерте 
отырып, токтың жаңа еселігі үшін қондырманың балқу уақытының минималды 
және максималды мәндерін анықтаймыз. 
Алынған деректер бойынша зерттелетін балқымалы қондырма үшін 
сақтандырғыштың уақыт-ток сипаттамасын жасаймыз. 
Жасалған сипаттама 70 %-дық ықтималдықпен балқымалы қондырманың 
балқу уақыты орналасатын диапазоннан тұруы тиіс. 
№ 2 тапсырма. Кабель температурасының тізбек тогына және 
сақтандырғыштың балқымалы қондырмасының номиналды тогына 
тәуелділігін зерттеу. 
Осы тапсырмада қорғалатын кабель температурасының түрлі номиналды 
токтары бар балқымалы қондырмаларды қолдану кезінде жүктеме тогына 
тәуелділігіне зерттеу жүргізу қажет.
 
Зерттеу екі температуралық режим үшін жүргізіледі: 

27 
1) Қоршаған орта температурасы 40°С тең (Жаз). 
2) Қоршаған орта температурасы - 5°С тең (Қыс). 
Жасалған зерттеулермен кабельдің рұқсат етілетін тогының балқымалы 
қондырманың номиналды тогына қандай қатынасы кезінде сақтандырғыш 
кабельді шектен тыс жүктеуден сенімді қорғайтындығын анықтаңыз (яғни, 
кабель оқшаулағышын кабель температурасы ол үшін рұқсат етілетін 
температурадан асып кеткен кезде туындайтын кеуіп қалудан қорғайды). 
Тапсырманы орындау кезінде келесі жағдайларға назар аударған жөн. 
Тізбек тогының қондырма ұзақ уақыт ішінде күйіп кетуі мүмкін 
диапазонға сәйкес келетін 1,3 - 1,6·

жүктеу/скачать 1,92 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: