Сабақтың мақсаты: хордалылар типін сипаттап, 7 класты біріктіретін ортақ белгілермен танысу. Хордалылар типін жіктеу


Сүтқоректілердің өздеріне тән негізгі белгілері



Pdf көрінісі
бет72/92
Дата10.10.2023
өлшемі0,8 Mb.
#184506
түріСабақ
1   ...   68   69   70   71   72   73   74   75   ...   92
Байланысты:
Лекция ОЗ 509 23-24

Сүтқоректілердің өздеріне тән негізгі белгілері:
1. Терісі түкпен қапталған. Терінің қосалқы бөлімдеріне – мүйіз, тырнақ, тұяқтар, түктер 
жатады. Терісінде сүт, тер, май және иіс шығаратын бездері болады; 
2.
Бұлшықеттері жақсы дамыған әрі жіктелген. Кеуде қуысы мен құрсақ қуысын көкет 
(диафрагма) бөліп тұрады; 
3.
 
Қаңқасында
 
белдеулері мен аяқтарының сүйектері жақсы дамыған; 
4.
Асқорыту жүйесінде сілекей бездері жақсы жетілген, тістері жеке топтарға (күрек, 
сойдақ, азу) жіктелген. Кейбір түрлерінің (әсіресе күйісқайтаратындарда) қарны бірнеше бөлімге 


(тазқарын, қатпаршақ, жұмыршық, ұлтабар) бөлінген. Аш ішектері едеуір ұзын. Тоқ ішек аналь 
тесігіне ашылады; 
5.
Тыныс алу жүйесі: өкпесі көптеген ұяшықтардан (альвеолдардан) тұрады. Көмекейі 
көптеген шеміршектен құралған;
 
6.
Қанайналым жүйесі. Жүрегі 4 камералы, жүрегінде тек сол жақ қолқа доғасы сақталған; 
7.
Жүйке жүйесінде
 
алдыңғы мидың үлкен ми сыңарларының сыртында иірімдер, сайшалар 
көптеп кездеседі. Ми қыртысы жақсы дамыған. Мишығының көлемі үлкен, әрі оның сырты да 
тұтас сұр затпен қапталған. Мидан 12 жүп жүйкелер тарайды; 
8.
Сезім мүшелері.
 
Көру анализаторы жақсы дамыған. Көз алмасының торлы қабығында 
қолба және таяқша тәрізді жарық сезгіш клеткалар көптеп шоғырланған. Есту анализаторы үш 
бөлімнен (ішкі, ортаңғы және сыртқы) құлақтан тұрады. Ортаңғы құлақ қуысында – төс, 
балғашық, үзеңгі сүйектері орналасқан. Сыртқы құлақ-құлақ қалқаны мен сыртқы дыбыс 
жолынан тұрады. Иіс сезу мүшесі жыртқыштарда жақсы дамыған. 
9. Зәр шығару жүйесі.
 
Бүйректе нефрондардың саны өте көп. Зәрдің уақытша сақталатын 
мүшесі – қуық пайда болған. 
10. Жыныс жүйесі.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   68   69   70   71   72   73   74   75   ...   92




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет