138
II Бөлім. Туа біткен иммунитет
мүшелерде болады, бауыр, көк бауыр, өкпе, эндометрий, лимфа
түйіндерде және т.б. ІМК-жасушалар бетінде дифференциялаушы ан-
тиген СӘ56 болады. КК-жасушаларда С056 Ч 6' баска, І§С арна,тған
Ғс-реиептор болады, осының аркасында
антидене тәуелді жасушалык
цитотоксикатыкка (
АТЖЦТ)
катысады. МК-жасушалардын грану-
ласында
перфорин
және
грензимдер
болады, онымен катар ТЫҒ-а
синтездейді, осы медиаторлардын аркасында нысана жасушанын
апоптозына алып келеді.
Арнайы емес цитотоксика лық эсерімен ІУК-
жасушалар нысана жасушага алташқы кездесуінсіз жэне антигентәуелді
дамуынсыз апоптозга экеледі жэне осынысымен журе пайда болтан им-
мунитеттен ерекшеленеді.
КК-жасушаіар туа біткен иммунитет жасушаларына жата-
ды
, олар иммундык жауаптын ерте фазасына катысып, вирустарға,
бактерияларға және ісік жасушаларына арнайы емес цитотоксикалык
әсер етеді.
№К-жасушалар зерде жасушаларды тузбейді жэне клондық
структурасы болмайды.
N К-жасушалардың активтенуі паттерн-
аныктаушы рецептормен жүзеге асады
және көптеген цитокиндердін
әсерінде патогенді таниды. Активтенген N К-жасушалар бірнеше цито-
кин синтездейді, сонын ішінде, кабынулык Т ^ Ғ - а және ИЛ-32 және
кабынуға карсы ИЛ-26.
N К-жасушалардың эсер етуінде ІҒЫ-у маңызы
зор,
ол тек вирустардың репликациясын тоқтатып кана коймай, со-
нымен
катар
ИЛ-12 бірге Т-хелпер 1 -дің дифференциялануына қатысып,
адаптивті иммунитетке де әсер етеді. Ол туа біткен барлык
макрофаг/
моноциттердің кушті стимулдаушысы болып табылады.
ИК-жасушалардың негізгі танушы рецепторлары (КІК — кіііег сеіі
Ір-Ііке Кесеріоп) —
туа біткен иммунитеттің, паттерн рецепторларынын
бір түрі. Олар Т- және В-лимфоциттер секілді тек накты антигенге ғана
арналмаған, жалпы түрі өзгерген кұрылымдарды танып жояды,
мыса-
лы МНС I класы жок катерлі ісік жасушаларын, сай емес антигендік
кұрылымды, стрессорлык нәруыздарды, некрозданған не апоптозға
ұшыраған жасушаларды бұзады.
ИК-жасушалардың КІК-рецепторлары белсендіруші жэне ингиби-
торлаушы болып бөлінеді.
Екі рецептордын үйлесімді
жұмысы N К-
жасушалардың калыпты жасушаларға шабуылын жасатпай, ал нысана-
жасушаларға арнайы емес цитотоксикалык әсерін бағыттайды.
ИК-жасушаларда Толл-тэрізді рецептордың көп турі болады
(ТЬКІ,
ТЬК.3, ТЬК4, ТЬКб, ТЬКб, ТЬК8, ТЬК9) — солардын аркасында
бактерия, вирусты, апоптозға ұшыраған жасушаларды жояды. Осы
рецепторлардын аркасында көптеген механизмдер активтеніп, туа
9-Тарау. Туа біткен иммунитет жүйесінің жасушалары және оның қызметтері
139
пайда болған иммунитетте патогендерден
және ісіктерден корғауда
мынызды рөл аткарады.
МК-жасушаларда келесі цитокиндерге арналған рецепторлар бо-
лады:
ШҒ-\і,
/АҒ-а,
ИЛІ2, ИЛ2, ИЛ7, ИЛ15 және т.б. ИЛ12
(магро-
фаг және дендритті жасушалармен синтезделеді) ІМК жасушалар тиісті
рецептормен байланысып ІҒТЧ-ү синтезін стимулдайды, олардын
көптеген функциялары солай реттеледі.
ИЛ2К-
мен
белсенгенде
МК-жасушалардың
пролиферациясы
және арнайы емес цитотоксикалык әсері үдейді. Сондыктан іп
уііго
жағдайында ИЛ2 стимулденген ІМК-жасушалар (ЛАК — лимфокин-
мен белсендірілген киллерлер) кейбір катерлі ісік ауруларын емдегенде
колданылады.
Осылайша,
Достарыңызбен бөлісу: