10-Тарау
МОНОЦИТТЕР/МАКРОФАГТАР ЖӘНЕ
ДЕНДРИТТІ ЖАСУШАЛАР, ОЛАРДЫҢ
ТУА БІТКЕН ЖӘНЕ АДАПТИВТІ
ИММУНДЫ ЖАУАПТАҒЫ МАҢЫЗЫ
Моноциттердін дамуы және тіндік макрофагтар. Резидентті және
кабыну макрофагтары, олардың туа біткен иммунды жауапка катысу
механизмдері. Макрофагтардың антиген таныстырушы кызметі. Дендрит-
ті жасушалардың негізгі субпопуляциялары, олардын дамуы және
қызметтері. Дендритті жасушалардың антигендерді таныстыру және
адаптивті иммунды жауапты іске косу мен реттеудегі кызметі.
Мононуклеарлы фагоциттер жуйесіне
шығу тегі, морфологиясы
және кызметтері бойынша біріктірілген шеткері кан моноциттері және
әр түрлі тіндердегі макрофагтар кіреді.
Ересек адам организмінде сүйек кемігінде моноцитопоэз үнемі
жүреді. Аз жетілген мононуклеарлы фагоциттерге сүйек кемігінің моно-
бласттары жатады. Олар гранулоцитарлык-моноцитарлык ізашар жа-
сушаларынан шығады. Ал олар өз кезегінде
көп қабілетті гемопоэздік
бағана жасушаларынан өрбиді (10.1-сурет, түрлі түсті жапсырманы
караңыз).
Сүйек кемігіндегі моноциттердің өндірілуі бір топ өсу факторлары-
ның бакылауында болады. Интерлейкин-3 (ИЛ-3) пен колониестимул-
даушы фактор (ГМ-КСФ, М-КСФ) моноциттердің ізашарларынын
митоздык белсенділігін
ынталандырады, ал простагландин Е (РОЕ) мен
интерферондар (ІҒЫ-а, ІҒІЧ-р) осы жасушалардын бөлінуін тежейді.
ИЛ-3 өзінің екінші аты «мульти КСФ» деген атына сәйкес келеді,
себебі ол кан жасаудың барлык бұтақтарын ынталандырады, ГМ-КСФ
гранулоциттер мен макрофагтардың өндірілуін және макрофагтардын
кызметін ынталандырады. М-КСФ мононуклеарлы фагоциттердін ар-
найы факторы болып есептеледі. Оны сүйек кемігінің стромалды жасу-
шалары, моноцитгер, тіндік макрофагтар, Т-хелперлер, фибробласттар,
10-Тарау. Моноциттер/макрофагтар және дендрииі жасушалар, олардыңтуа біткен... 141
эндометрияның эпителиалды жасушалары және баска да жасушалар
өндіреді. М-КСФ моноциттердің ізашарларының пролиферациясын
ынталандырумен катар олардың микробицидттік
және тумороцидтік
белсенділігін ынталандырады.
Сүйек кемігінде түзілген моноциттер бір тәуліктен аз мерзімде
шеткері канға шығады. Олардын біраз бөлігі сүйек кемігінде калып
сүйек кемігінін резидентті макрофагтарына айналады. Кабыну кезінде
фагоциттеуші жасушалардын кажеттілігі жоғарылауына байланысты,
олармен камтамасыз ету үшін моноциттердін өнімі күрт жоғарылайды.
Осыған байланысты промоноциттердін жасушалык цикл уакыты
кыскарады,
олар көбейе бастайды, ал канда сәйкесінше моноцитердің
саны жоғарылайды.
Достарыңызбен бөлісу: