Алимхан Жунисбек verstka 19 06 18 indd indd

77
І
Ұ
Ү
О
Ө
Е
Өрнектен көрініп тұрғандай, құранды дауыстылар өз жұбы болып 
тұрған қысаң дауыстылармен өзара үш рет жұптасады. Ендеше, 
акустикалық және перцепциялық талданым үш рет қайталанады.
Ұ/О 
дауысты дыбыстарының акустикалық жұбы. 
Бірінші кезекте артикуляциялық белгілерінің жаңғыртқылар 
(резонаторлар) моделі жасалды (4.31-сурет).
5.31-
сурет. Дауысты
ұ
және
о
дыбыстарының жаңғыртқылар жүйесі
4.31-сурет. Дауысты 
ұ
және 
о
дыбыстарының жаңғыртқылар жүйесі
Ұ
дыбысы жақтың қысаң ашылып, тілдің жоғары көтерілуі арқылы 
жасалады. Тілдің тік қалпына қарай қысаң дауысты дыбыс болып 
табылады 
//О
дыбысы жақтың қысаң ашылып, тілдің жоғары көтерілуі 
арқылы жасалады. Тілдің тік қалпына қарай қысаң дауысты дыбыс 
болып табылады. 
Ауыз және көмей жаңғыртқылары өзара қысаң өткел арқылы 
байланысады. Ендеше, 
қысаң өткелді
дауыстылар болып табылады.
Ұ
дыбысын айтқанда ерін доғал дөңгеленіп тұрады. Еріннің 
қатысына қарай доғал еріндік дауысты дыбыс болып табылады 
//О
дыбысын айтқанда ерін сүйір дөңгеленіп тұрады. Еріннің қатысына 

78
қарай сүйір еріндік дауысты болып табылады. Ауыз (қуысы) жаңғыртқы 
сүйір шығысты болып аяқталады. 
Жаңғыртқының бітер тұсына қарай 
ұ
доғал ерін және 
о
сүйір ерін 
шығысты дауыстылар болып табылады.
Ұ
дыбысын айтқанда тіл ауыз қуысының арт жағына орналасады. 
Тілдің көлденең қалпына қарай тіл арты дауысты дыбыс болып 
табылады. Көмей жаңғыртқы ауыз жаңғыртқыдан кіші болады 
// О
дыбысын айтқанда тіл ауыз қуысының арт жағына орналасады. Тілдің 
көлденең қалпына қарай тіл арты дауысты дыбыс болып табылады. 
Көмей жаңғыртқы ауыз жаңғыртқыдан кіші болады.
Дауысты 

жүктеу/скачать 10,2 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: