130
5.1.
5-
тарау
ЭЛЕКТРЛІК ӨЛШЕУЛЕР
ЭЛЕКТРЛІК ӨЛШЕУ ҚҰРАЛДАРЫН, ТҮРЛЕРІН
ЖӘНЕ ӘДІСТЕРІН ЖІКТЕУ
Электрлік өлшеу
деп электрлік
шамалардың параметрлерінің
мәндерін арнайы құралдар көмегі арқылы тәжірибелік жолмен
анықтау
.
Өлшеу құралдары
. Функционалдық тағайындалымы бойынша
өлшеу құралдарын: өлшем, өлшеу құралдары,
өлшеуіш
түрлендіргіштер, өлшеу жүйелері мен өлшеуіш
-
есептеуіш кешендер
деп ажыратады
.
Өлшем,
берілген мөлшердегі электрлік шамалардың мәндерін
жаңғыртуға арналған
.
Өлшеу құралдары,
оперторға қол жетімді түрде өлшеніп жатқан
шаманың мәндері туралы өлшеу ақпараттарын шығаруға арналған.
Өлшеу құралдарын
:
■
к ө р с е т к і ш , есепті құрылғының тек көрсетулерін ғана
санайтын; өлшенетін шама тікелей өлшеммен
салыстырылатын,
с а л ы с т ы р у ш ы
;
тіркейтін уақыттың
нақты
масштабында
түрлі
тасымалдаушыларда
көрсеткіштерді тіркеуге рұқсат ететін, т і р к е у ш і
;
■
б а л а м а л ы ,
олардың көрсеткіштері өлшенетін
шаманың мәндерінің үздіксіз функциясы болып
табылады
,
және өлшенетін шаманың мәндері уақттың тең
интервалы арасында сандық кодтармен алмастырылатын
сандық
;
■
түрлі
тектес электрмеханикалық
өлшеу механизмдері
негізіндегі
э л е к т р м е х а н и к а л ы қ
,
және мұндай
механизмдері жоқ немесе тек санақ құрылғысы ретінде
ғана қолданылатын
э л е к т р о н д ы қ
;
131
131
■
қолдану сипатына қарай с т а ц и о н а р л ы қ
(
қалқандық
)
және а у ы с п а л ы
деп бөлінеді
.
Өлшеуіш түрлендіргіштер
өлшенетін шамалардың мәндерін,
ары
қарай өңдеуге жеңіл, бірақ оператормен тікелей
қабылданбайтын
шамалардың
пропорционалды
мәндеріне
түрлендіруге қолданылады
.
Түрлендірілетін шамалардың сипатына қарай, электр
шамаларын электр шамаларына, электрлік емес шамаларды электр
шамаларына, магниттік шамаларды (индукциялар, магниттік ағын
мен т.б.) электрлік шамаларға және электрлік шамаларды электрлік
емес шамаларға (бағыттап көрсеткіштің ауытқуы және т.б.)
өлшеуіш
түрлендіргіштерді
ажыратады
.
Өлшеу жүйелері
, бір
-
бірімен
байланыс
арналары
арқылы
жалғанған түрлі өлшеу құралдарының жиынтығынан тұрады және
өлшемнің көп көлемін жинақтау мен талдауға арналған.
Өлшеуіш-есептеуіш кешені
құрамына еркін бағдарламалантын
компьютер кіретін өлшеу жүйесін білдіреді.
Достарыңызбен бөлісу: