АКТ саласындағы инновациялар
Оқыту құралдары
Функция мазмұны
Веб-контент
(web content)
Веб-сайттарда жарияланған мәтіндік, визуалды
және дыбыстық ақпарат
Вики (wiki)
Викиді басқа пайдаланушылар қараған кезде
жаңа мазмұнды қосу немесе барын өңдеу
арқылы мазмұнды ұжымдық түрде құруға
болатын ресурстарды құруға болатын веб-сайт
немесе онлайн-ресурс
Виртуалды
шындық, ВШ
(virtual reality, VR)
Құрылған компьютерде симуляция, онда адам
өзара іс-қимыл, «өзгерді», оған және осын-
дай шығыстар сметасынан) ұсталатын онда
объектілері немесе орындай отырып, бірқатар
іс-әрекеттер
Графикалық
бағдарламалық
құралдар
(graphicssoftware)
Суреттерді, фотосуреттерді, графиктерді және
сызбаларды жасауға және өңдеуге арналған
компьютерлік бағдарламалар (мысалы,
Photoshop)
Толықтырылған
шындық,
ТШ(augmented
reality, AR)
Элементтері компьютерлік кескіндер арқылы
толықтырылатын нақты ортаның бейнесі; сурет-
тер нақты уақыт режимінде физикалық ортаға
салынады
Жоспарлау және
талдау құралдары
(planning and
thinking tools)
Жоспарлау және талдау кезінде пайдаланы-
латын тізімдерді, күнтізбелерді, кестелерді,
графиктерді және басқа құжаттарды дайындауға
арналған компьютерлік бағдарламалар
Жасанды интел-
лект, ЖИ (artificial
intelligence, AI)
Машиналарды, атап айтқанда компьютерлерді
қолдана отырып, адам ойлау процестерін
модельдеу
Цифрлық дидактикада ғалымдар А.А.Андрев қашықтықтан білім
беру процесінде қолданылатын келесі оқыту құралдарын бөлді:
394
1. Кітаптар (қағаз және электронды түрде).
2. Желілік Оқу материалдары.
3. Кәдімгі және мультимедиялық нұсқалардағы компьютерлік
оқыту жүйелері.
4. Оқу-ақпараттық аудиоматериалдар.
5. Оқу-ақпараттық бейнематериалдар.
6. Зертханалық қашықтық практикумдары.
7. Тренажерлар.
8. Білім және мәліметтер қоры қашықтағы қатынаумен.
9. Қашықтан қол жетімді электрондық кітапханалар.
10. Сараптамалық оқыту жүйелері негізінде дидактикалық матери-
алдар.
11. Геоақпараттық жүйелер негізіндегі дидактикалық материалдар.
12. Виртуалды шындық құралдары.
Әдістемелік мақсаттағы салалар бойынша оқыту құралдары мына-
дай түрде жіктеледі:
1.
Оқыту
. Олар білімді хабарлайды, материалды игерудің қажетті
деңгейін қамтамасыз ете отырып, практикалық немесе оқу іс-
әрекетінің дағдыларын қалыптастырады.
2.
Тренажерлар
. Әр түрлі дағдыларды дамытуға, өткен сабақты
бекітуге немесе қайталауға арналған.
3.
Анықтамалық және ақпараттық-іздестіру.
Ақпаратты жүйелеу
бойынша мәліметтерді хабарлайды.
4.
Демонстрациялық
. Зерттелетін құбылыстарды, процестерді,
объектілерді зерттеу және зерттеу мақсатында визуализациялау.
5.
Имитациялық
. Олар шындықтың белгілі бір аспектісін білдіреді,
бұл оның функционалды және құрылымдық сипаттамаларын
зерттеуге мүмкіндік береді.
6.
Зертханалық
. Қолданыстағы жабдықта эксперименттер жүргі-
зуге мүмкіндік береді.
7.
Моделдеуші
. Олар оны зерттеу және зерттеу мақсатында
объектінің, құбылыстың моделін құруға мүмкіндік береді.
8.
Есептік
. Есептеулерді және әртүрлі күнделікті операцияларды
автоматтандырыңыз.
9.
Оқу-ойын.
Оқушылардың іс-әрекеті ойын түрінде жүзеге асыры-
латын оқу жағдайын жасауға арналған.
АКТ көмегімен шешілетін дидактикалық тапсырмалар:
1. Оқытуды ұйымдастыруды жетілдіру және дараландыруды арт-
тыру.
395
2. Студенттердің өзіндік дайындығының өнімділігін арттыру.
3. Мұғалімнің жұмысын даралау.
4. Таралуды жеделдету, сондай-ақ педагогикалық практиканы жау-
лап алуға қол жеткізу.
5. Оқытудың уәждемесін көтеру.
6. Оқу процесін жандандыру, оқушыны зерттеу қызметіне тарту
мүмкіндігі.
7. Оқытудың икемділігін қамтамасыз ету. Толығырақ мына жерден
оқыңыз FB.ru.
Цифрландыруды ЖОО-дағы оқу процесіне интеграциялау цифрлық
оқыту жүйелері мен платформалары ретінде әрекет ететін ақпараттық-
коммуникациялық технологиялар арқылы іске асырылады. Осы жер-
ден біз Цифрлық дидактикада жиі кездесетін «электрондық (цифрлық)
оқыту жүйелері» және «электрондық (цифрлық) оқыту платформа-
лары» ұғымдарын түсінуіміз керек.
Оқу курстарын әзірлеу үшін ЖОО оқытушысы цифрлық
оқыту бойынша білім беру процесін ұйымдастыруға мүмкіндік
беретін әкімшілік-академиялық және оқу-әдістемелік ақпаратты
қамтитын ақпараттық ресурстар мен интернет сервистерінің жүйелі-
ұйымдастырылған, өзара байланысты жиынтығы ретінде цифрлық
платформалардың, жүйелердің, бағдарламалардың түрлері мен
олардың техникалық сипаттамаларын, мүмкіндіктерін, қолжетімді
құралдарын немесе ЖОО-ның білім беру порталын зерделеуі тиіс.
Платформа дегеніміз – бұндай тарап әзірлеушілеріне платформада
қарастырылған ашық ресурстарды қолдана отырып, сол платформада
басқа өнімдермен жұмыс істей алатын және өзара әрекеттесе алатын өз
өнімдерін құруға мүмкіндік беретін ақпараттық жүйенің құрылысы.
Электрондық (цифрлық) оқыту жүйесі – ақпараттық жүйе, оқыту
процесін ұйымдастыруға арналған құралдардың (құралдардың) өзара
байланысты жиынтығы.
«Электрондық (цифрлық) оқыту платформасы» және «электрондық
(цифрлық) оқыту жүйесі» терминдерінің сипаттамасынан олардың
арасында, атап айтқанда ақпараттық технологиялар (АТ) саласында
айтарлықтай айырмашылықтар жоқ, бұл терминдер бір-бірін алма-
стыра алады. Себебі электронды оқытудың қарқынды дамуымен жүйе
мен платформа арасындағы сызық жоғалады.
Екі құралда да әртүрлі оқу курстары үшін оқу процесін
ұйымдастыруға мүмкіндік беретін әкімшілік-академиялық және
оқу-әдістемелік ақпарат болуы мүмкін. Екі құрал да ұсынылған
396
платформаның (жүйенің) мүмкіндіктерін кеңейту үшін бағдарламалық
модульдерді біріктіруге арналған. Әдетте мұндай процесс универ-
ситеттің белгілі бір құрылымына немесе оқу курсының құрылымына
бейімделу үшін жасалады. Екі қондырғы да жаппай қолдануға
арналған құрал болып табылады. Бұдан әрі «электрондық (цифрлық)
оқыту платформасы» және «электрондық (цифрлық) оқыту жүйесі»
териминдерін «цифрлық оқыту құралдары»деп атаймыз. Өйткені олар
цифрлық режимде (онлайн және офлайн) оқу үшін қаражат ұсынады
және оқу процесін басқаруға мүмкіндік береді, яғни осы режимдерде
оқу курстарының контентін ұйымдастыру үшін жағдай жасайды.
Демек, оқытуды басқару жүйесі (LMS – Learning Management System)
термині «платформалар» және «жүйелер»терминімен синоним болып
табылады. Оларды басқаша атай отырып, біз мұғалімдерге оқу курста-
рын ұйымдастыруға, оқу процесінде одан әрі қолдану үшін курстың
әдістемелік мазмұнын жүзеге асыруға мүмкіндік беретін бір сандық
құралды айтамыз.
Оқу курстарын әзірлеу үшін ЖОО оқытушысы цифрлық
оқыту бойынша білім беру процесін ұйымдастыруға мүмкіндік
беретін әкімшілік-академиялық және оқу-әдістемелік ақпаратты
қамтитын ақпараттық ресурстар мен интернет сервистерінің жүйелі-
ұйымдастырылған, өзара байланысты жиынтығы ретінде цифрлық
платформалардың, жүйелердің, бағдарламалардың түрлері мен
олардың техникалық сипаттамаларын, мүмкіндіктерін, қолжетімді
құралдарын немесе ЖОО-ның білім беру порталын зерделеуі тиіс.
Бұдан басқа, ЖОО оқытушысы АКТ құралдарының ұғымдық
аппаратын, цифрлық үдерістің әдіснамасын (бұл мәселе «білім беру
мазмұны» бөліміне жатады) және АКТ құралдарын ескере оты-
рып курстарды техникалық құру әдістемесін білуі тиіс. Сондай-ақ
цифрлық оқытуды қамтамасыз ететін цифрлық білім беру ресурстарын
(оқытылатын пәндер және (немесе) модульдер бойынша дидактикалық
материалдар: фотосуреттер, бейнефрагменттер, статикалық және
динамикалық модельдер, виртуалды шындық және интерактивті
модельдеу объектілері, дыбыс жазбалары және өзге де цифрлық Оқу
материалдары) қалыптастыру және цифрлық контентпен жұмыс істеу,
атап айтқанда цифрлық платформаларда, жүйелерде, бағдарламаларда
цифрлық оқу материалдарын (мәтіндер, графика, мультимедиа және
тестілік) толтыру әдістемесін немесе ЖОО-ның білім.
Оқу курстары жүйелендірілген, лекциялардың, семинарлардың,
практикалық, зертханалық (ғылыми, жүйелі, түсінікті және т.б.)
397
материалдар жүктелген болуы тиіс, оқу материалын қабылдаудың
төмендеуіне алып келетін мазмұндық және дидактикалық жүктемені
көтермейтін, эргономикалық емес дизайндағы арнайы әсерлердің
барлық түрлерімен шамадан тыс жүктелмеуі тиіс.
Достарыңызбен бөлісу: |