Тарту, иммобилизация және функциялық ем.
Краниалды
тартуды таңу көрсеткіштері, екі немесе одан да көп мойын
омыртқаларының осьті деформациясымен үгітіліп, компрессиялық
сынуы кезінде мойын және жоғары бел омыртқаларының сынуы
мен таюы кезінде мойын омыртқаларының дұрысталмайтын таюы
болады. Өткен 10 жылдықты мойын және жоғары кеуде
омыртқаларының сынуы кезінде Глиссон түйінін қолданған. Ол
иек пен желке төмпешігіне фиксацияланады. Соңғы кездерде
бассүйегіне
металлмен
фиксацияланған
қаңқалық
тарту
қолданылады. Ол науқас ішімен жатқан кезде жамбас сүйегінің
артқы жоғары қырларына клемманы кіргізу арқылы жасалады.
Керуеттің төменгі жағын көтеріп қояды, 10-15 кг жүк қолданады.
95
Тарту
,
иммобилизация және функциялық емдеу травма-
тологияда
қолданылатын
әдіс
бойынша
жасалынады.
Неврологиялық белгілердің қайтымдылығы анықталғаннан кейін
аурудың соңғы кезеңдерінде мүшенің қалған функцияларын сақтау
үшін ортопедиялық шаралар қолданылады. Компрессиялық
факторлар анықталғаннан кейін оларды жою үшін операция
жолымен емдейді.
Декомпрессия, омыртқаның ашық сынық, шыққан
жолдары және оның тұрақтылығы.
Араласудың керектігі немесе
оның қарама-қайшылығы туралы көптеғен авторлар жұлынның
жарақатында операцияны қолдануды жақтайды, өзгелері
жарақаттан кейінгі уақытта, нейрохирургиялық тұрғыдан
қарағанда тура жарақатсыз ламинэктомияны пайдалану келесі
себебтерге байланысты айтылады, тез білінетін жұлын ауруы,
жарақат кезінде көрінеді және көптеген жағдайларда қайтарымсыз
жағдайда болады. Жұлынды естен таңу кезеңінде, аурудың
жағдайының тура себептерін айту мүмкін емес, сүйек фрагменттері
мен экстра-субдуралдық гематомалық компрессиялар көп
бақыланбайды.
Жұлынның толық қайтарылмас жарақатында ота жасауға
болмайды. Кейде сезудің кейбір түрлері сақталғанда жүлынның
жарақаты қайтымды болуы мүмкін. Бұл операциялық араласуға
мүмкіндік тутызады. Сүйектік деформацияның көрінуі, жұлынның
анатомиялық үзілісіне әкелгенде ламинэктомияға көрсеткіштер
болмайды. Жұлын компрессиясының белгілері болмаса операция
жасау көрсетілмейді. Ламинэктомияны пайдалану жұлынның
компрессиясын шектетуде, күту тактикасы өте қауіпті деп және
жүйке жасушаларында және шығару жолдарында қайтымсыз
өзгерістерде хирургиялық араласуды пайдалануға болмайды деп
көрсетіледі. [6]
Ламинэктомияны ерге пайдалану тек жұлынның компрессия-
сын жойып қана қоймайды, ондағы қан айналымды жақсартады.
Тыныс алу жолдарындағы бұзылыстардың дамуы өте қауіпті.
Әрбір жағдайда операциялық араласуды невропатолог, нейро-
хирург, ортопед және рентгенолог бірлесіп шешеді.
Операция келесі жағдайларда мүмкін:
96
1. Неврологиялық белгілердің өсуінде, бұл эпидуралдық
гематома немесе жұлынды ісік және сыртқы ми қабықшасының
басылуы. Егер жарақаттан кейін шығатын жолдарының жеке
бөліктері ғана бұзылған болса, ол жақын уақытта мидың
компрессиясының өсуі байқалса, бұл эпидуралдық гематоманың
өте кеш кездесетін түрі, оған артқы ламинэктомия пайдаланылады.
2. Рентгенограмма мен клиникалық ағым компрессия
белгілерін көрсетсе, операция мүмкін және жұлын-ми сұйықтығы
динамикасы бөгеті белгілерінде және оның белгілерінсіз де,
өйткені жұлынның алдынғы компрессиясында субарахноидальды
кеңістіктің артқы және жанындағы камераларда жұлын-ми
сұйықтығы өтімділігі сақталуы мүмкін.
3. Жұлынның алдынғы жедел компрессия синдромы,
протрузия немесе пролапс жұлын аралық диск немесе артқы
остеофиті арқылы болады немесе жұлын-ми сұйықтық
динамикалық бөгеті болмаған жағдайда.
4. Артқы құрылым жұлынның жарақатында жұлын каналы
немесе артқы компрессия дамуы, ламинэктомия болады, ішкі
фиксациялық жұлынның артқы спондилодезі бір уақытта
жүргізіледі.
5.
Жұлын-ми
сұйықтық
динамикалық
жағдайлары
ламинэктомияның пайдасына жүргізіледі.
6. Кешіккен аурудың клиникалық көріністерін компрессия
соңынан сүйектің сүйелдері пайда болады немесе бірікпелік
арахноидалдық үрдісі, тыртықтық орнының бітуі және
ламинэктомия жасауға болады. Артқы жұлын-ми сұйықтық
динамикалық
бөгеттін
көрсетудің
мағынасы
шығады.
Операциялық декомпрессиялық факторларды жою, жұлын-ми
сұйықтық айналымдық тағайындалу, жұлынның босауы сияқты
мақсаттары болады. Дер кезінде жұлынның жұмысының қайта
қалпына келуі көп уақыт өткеннен кейінгі операциядан соң
қалпына келуін айта отырып, кешірек араласуды көрсетеді. Жұлын
және омыртқаның зақымдануында келесі талаптар орындалуы
қажет: 1) жұлынның және оның тамырларының толық
декомпрессиясы; 2) омыртқа каналының қалыпты анатомиялық
қалыптасуы және жұлынның қызметінің жақсартуына жағдай
97
жасайды; 3) зақымдалған омыртқаларды екіншілік қозғалыстан
сақтау үшін тұрақты стабилизацияны қолданған жөн.
Алдыңғы декомпрессия көрсету және алдыңғы спондилодез-
дер жаңа сынықта, сынған және жұлынның шығуында, жұлынның
артқы пішінінде ламинэктомия көрсетіледі. Алдыңғы спондилодез
бен алдыңғы декомпрессияның техникасы төмендегідей:
эгщотрхеалды наркоз аясында, науқасты арқасына жатқызып,
вертикалды сызықпен алдыңғы бөлімінде төсбұғана-емізікше
бұлшық еті немесе алдыңғы зақымданған денедегі жұлынның
жоғарғы бөлігін ашып қояды және сынықтардан тазалап, жұлын
аралық дискілерді, краниалды каудалды пластинкалар, төменгі
және жоғарғы жұлын, артқы ұзын байламын, тығыз перидуралдық
жасушаларды веналық торлайды. Гемостаздан кейін, ұзына кесіп
сыртқы ми қабықшасын ашады, оны жібек лигатурасымен өткізеді.
Жеке және толық резекциясының денедегі бұзылған желке дефект
массалық спонгиоздар аутотрансплатантаттық метафиздан сүйекте
немесе сүйекті аллотрансплантаттық, операция аяқталғаннан кейін
зақымданған жерін алып тастайды. 3-4 айда краниоторакалды
көрсетте немесе гипстік төсекте болуы керек. Содан кейін сүйектер
біткенше жеңілдетілген корсеттерді қолданады. Алдыңғы
спондилодездің
басқа
түрлерін
пайдалануға
болады.
Ламинэктомия техникасы омыртқа сынуында стандартты болып
келеді.
|