2-тарау. ХалықТЫҢ ТҦрмыс деңгейінің статистикасы 12. Халықтың тҧрмыс деңгейі туралы жалпы тҥсінік

270 
̅
,
̅
– оныншы және бірінші децильдердің орташа табыстары. 
Табыс 
концентрациясының 
коэффициенті
немесе 
Джини 
коэффициенті
де қоғамда табыстың біркелкі бӛлінбегенін сипаттайды. Ол 
табыстың нақты бӛлінуінің біркелкі бӛлінуден қаншалықты ауытқитынын 
кӛрсетеді. 
i
n
i
i
i
n
i
i
y
x
cumy
x
G








1
1
2
1
, 
мұндағы 
– i-топтағы халықтың жалпы халық санындағы үлесі; 
– i-топтағы халықтың табысының үлесі; 
– жиынтық (кумулятивті) табыстың үлесі; 
– топ саны.
Табыс дифференциациясын график түрінде бейнелегенде Лоренц қисығы 
қолданылады. Оны кескіндеу үшін абсцисса осінде халықтың кумулятивті 
үлесін, ал ордината осінде халық табысының кумулятивті үлесін кӛрсетеді. 
12.1-сурет. Лоренц қисығы 
Табыстардың нақты бӛлінуін кӛрсететін сызық олардың біркелкі бӛліну 
сызығынан (түзу сызықтан) ауытқып, алшақтайды. Табыстардың бӛлінуінде 
теңсіздік неғұрлым айқын болса, Лоренц қисығы біркелкі бӛліну сызығынан 
соғұрлым кӛбірек ауытқиды, ал табыстың шоғырлануы әлсіз болғанда ол түзу 
сызыққа жақындай түседі. Табыстар бӛлінуінде теңсіздік артқан сайын 12.1-
суретте кӛрсетілген табыстардың біркелкі бӛліну сызығы мен олардың нақты 
бӛлінуін сипаттайтын сызықпен шектелген фигураның ауданы (
) үлкейеді.
және 
аудандары белгілі болған жағдайда Лоренц қисығы бойынша 
Джини коэффициентін былай есептейді: 
Джини коэффициенті 0-ден 1-ге дейін ӛзгереді. Бұл кӛрсеткіштің мәні 
жоғары болса, ол қоғамдағы табыс бӛлінуінің біркелкі еместігін білдіреді. 
Мысал
. 2009 жылы Қазақстан халқының ақшалай табыстарының 
квинтильдік (20 пайыздық) топтар бойынша бӛлінуі 12.1-кестеде кӛрсетілген. 
12.1-кесте 
0
0.2
0.4
0.6
0.8
1
0
0.2
0.4
0.6
0.8
1

жүктеу/скачать 0,67 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: