П. И. Пидкасистый а у д а р ғ а н д а р
жүктеу/скачать 13,11 Mb. Pdf көрінісі
|
дидактика кытап 2
- Бұл бет үшін навигация:
- “шектелмеген сынынтар”
| II бөлім. Дидактика
187 оқытуда үлкен дәрісханалардағы, шағын топтардағы жеке сабақтар үйлесімді өткізілді. 100-150 адамдардан түратын үлкен топтарға қазіргі техникалық қүралдарды (теледидар, ЭЕМ және басқалар) пайдалыналатын дәрістерді жоғары білікті оқытушылар, профессорлар оқыды. Бүл жерде дәрісте естіл- гендерге қосымшалар жасалынды. Жеке жүмыс мектеп кабинеттерінде, зерт- ханаларда өткізіледі. Белгіленген сабақ түрлерінің боліну арақагысы былайша болды: дәрістерге барлық оқу уақытының 40 пайызы берілді, кіші топтардагы дәрістерге - 20 пайыз, кабинеттер мен зертханаларда жеке жүмысқа - 40 пайыз. Сыныптар жойылады, кіші топтар қүрамы түрақсыз жиі озгереді. Жүйе мүғалімдердің үйлескен жүмысын айкын үйымдастыруды, материалдық қамтамасыз етуді талап етеді. Трамп жоспары жарнаманың арқасында АҚШ-та кеңінен белгілі болды. Дегенмен, қазір бүл жоспар бойынша аз ғана эксперименттік мектептер жүмыс жасайды. Жалпы мектептер өз жүмысында осы жоспардың тек кейбір эле- менттерін ғана пайдаланады: бригаданың мүғалімдерді оқытуы педагогикалык білімі жоқ мүғалімде-р көмекшілерін пайдалану, үлкен дәрісханалардағы сабақтар, кабинеттердегі оқушылардың езіндік жүмыстарын үйымдастыру. Батыста Трамп жосгіарының жалғасы гүрінде “шектелмеген сынынтар” пайда болды: оқушы бір поннен бесінші сыныптың багдарламасымен оқыды, ал баска пәннен үшінші сыныпта отыруы мүмкін еді. Сондай-ақ “аш ы қ мектентер” күруға арналған жобалар бар және эксперименттер жүргізілуде: “мектегі институтын жоюға әкелетін кітапханаларда, шеберханалары бар оқу орталықтарында оқыту өтіп жатады. Қазіргі уакытга барлық жерде, өзіңіз көріп отырғандай, сыныптық-сабақтық жүйені және оқытуды үйымдас- тырудың басқа жүйелерін жетілдіру талпыныстары жүріп жатыр, жекеше окыту, оқьпуды техникаландыру бағытында оқыту формалары іздестірілуде. Оқытудың үйымдастырылу формаларының даму тарихы осындай. Олардың дамуына қыскаша тарихи талдаудың өзі осы уакытқы дейін сыныптық-сабақтық жүйенің басқалардан түрақты екендігін және ол жүйе педагогикалык ойлар мен жалпы мектептің озат жүмыс практикасының күнды жетісгігі болғанын корсетеді Бүл жүйенің оқытудың басқа жүйелерінен артықшылықтары сыныптық-сабақтық жүйе мектеп жасындағы балаларды жаппай қамти отырыгі, үйымдастырушылық жағынан нақты да дәлдігінде оқушылар жүмысының үздіксіздігінде, сынып үжымының әр оқушының оқу әрекетіне әсерінің болуында көрінеді. Сондай-ақ, сыныптық-сабақтық жүйе оқу және оқудан гыс жүмыс бірлігін, жаппай, топтық, жеке жүмыс форма- ларының үйлесімділігін орнатады, сонымен бірге ол жеке оқытуға қарағанда әлдеқайда үнемді. Дегенмен де, бүл ешуақыгга бүл жүйеде кемшілік болмайды деген сөз емес. Сыныптық-сабақтық жүйе жапгіай окытуды үйымдастырудың ең тиімді тосілі болса да, оган көптеген сындар айтылып жүр. Жалпы білім беретін мектептерде, кәсіптік-техникалық білім беру жүйесінде окытуды жетілдіру туралы көптеген ғалым-педагогтардың жэне практик мүғалімдердің үсыныс- тары жеткіліюі. Жеке алғанда, мектеп олі де сабақтың оқушының оқу жүмысын үйымдастыру мүмкіндікгерін толық пайдалана алмай отырғаны, оқушылардың адамгершілік қасиеттерін қалыітгасгыруда, оларды өмірге, еңбек әрекетіне даярлауда баса көрсетіліп жүр. Бүл ретте осы кемшіліктің басты себебі окытудың үйымдастырушылық формалары, оқыту үрдісінің негізгі формасы сабақтың теорияларының жасалуының жеткіліксіздігінен деп айтылуда. |