II бөлім. Дидактика 245
Инновациялардың әр түрлі топтарының тиімділігі қоғам сүраныстарын
қанағаттандырумен және өскелең үрпақты тәрбиелеу саласында міндеттерді
шешуімен анықталады.
14.4. Иппоеацияпы багалаудың си паттам алары мен өліиемдері Инновацияның тәжірибеге және ғылымға қосатын үлесінің сигіатын тео-
риялық және тәжірибелік деп айыруға болады.
Теориялық инновацияларға түжырымдамаларды, бол-
Теориялык жамдарды ыңғайларды, әдістерді, зандылықтарды, бағыт-
инновациялар тарды, жіктеулерді, білім мен тәрбиедегі зерттеу нотижесінде
алынған үстанымдарды жатқызады.
Жаңа әдістер, ережелер, бағдарламалар, дидактика
Тәжірибелік саласындағы үсыныстар, тәрбиелеу теориясы, мектептану,
инновациялар білім берудің техникалық қүралдары, приборлар мен
нүсқалар, табиғи объектілер, тәжірибелік инновация-
ларға жатады.
Білім беру және тәрбиелеу саласында жаңалықтар еңгізуден жаңа білімді
ажырата білу керек. Бір жағдайда жаңа идея, жаңа білімнің қүрылуы іске асса,
екіншісінде оны қолдану үрдісі іске асады.
Инновациялар уақыттық және сапалық параметрлеріне қарай ажыратылады.
Инновацияның мәні оның пайда болу уақытына байланысты емес деген
түжырымдар да бар. Идеяның басты мағынасы - олардың қоғамдық даму
тенденциясына қаншалықты сәйкес келетіндігін анықтау, оқушының және
педагог еңбегінің нәтижесінде білімнің жоғары сапапығын қамтамасыз ету. Бүл
көзқарастар негізінде бүрынғы прогрессивті идеяларды және оларға негізделген
тәжірибені ескірген деп санауға болмайды.
Шынымен де, оқымысты педагогтардың өткен жылдардағы айтқан идеялары
өз мағынасын әлі сақтап отыр. Олардың ғылым мен тәжірибеге зор әсеріне ешкім
де күмонданбайды. Алайда он жыл бүрын қүрылған инновацияларды жаңа деп
есептеуге болмайды.
Жаңалықтар еңгізу уақытқа тәуелсіз бағалануы қажет. Бүл көзқарас бойынша,
белгілі жағдайды іске асырған педагогтарды жаңашылдар деп есептеген жөн.
Ғылыми жүмыста іс басқа. Бүндай басымдылыққа ғылымда жаңа білімді алғаш
кім алса, сол мәселеге қоғамның назарын аударса, сол ие болады.
Белгілі бір дәрежеде техникаға тән түсініктер оқыту немесе тәрбиелеу
әдістемесіндегі жаңалықтарды сипаттауға қолданылуы мүмкін.
Идея әр оқу үйымдарында белгілі болып, әр аймаққа таралып өз әсерін бер-
генде, бірақ арнайы жаңа жағдайларда қаралмайтын болады. Әңгіме әр аймақтағы
әдебиет, тарих, биология және тағы басқа пөндерде жоғары және кіші сыныптар
окушыларының еңбек, моральдық, экологиялық, саясиидеялық тәрбиесі жөнінде
болып отыр.
Білім беру саласында жаңалықтар енгізуді бағалау үшін сапалы бағалап,
талдау керек. Ол алынған білімнің белгілі білім қатарындағы орнын және
сабақтастығын көрсетеді.