III бөлім. Тәрбие теориясы
Практикада эр форма тәрбиелеуде өзі балама түрде көрінеді және модифи-
кациялық форма бір-біріне үқсамайды.
Демек, күрал әдіске байланысты іріктеледі. Мысалы, пікірталас өзінің
екінші формасы “дөңгелек үстелге” айналады, достық сүрақтар конверті
сократгық әңгімеге, нікірлер түрлілігіне және басқаға да көшу мүмкін. Тағы
айтып өтелік: жаңа қүрал енгізілісімен, белгілі форма бір жаңалыққа ауысады,
әрине бүл жаңа форманың достүрлілермен үқсастығы көрініп-ақ түрады.
Сонымен, форма қүрал, әдіс және тәсілмен тығыз байланысты екен. Егер
форма қүралға байланысты болса, қүрал әдіске сай таңдалса, онда әдіс
баланың осы кездегі тәрбиесі мақсатынан және міндеттерінен туындайды.
20.3. Сыныптық жетекшийк - балалармеи жумыстың
уйымдастыру формасы
Сыныптық жетекшілік - ерекше үйымдык форма, ол орта мектептегі
әлеуметтік жэие психологиялық өзгерістерге қарамастан дәстүрлі түрде
қалыптасты және дамыды. Сынып жегекшісінің кызметі ор баланың жеке
дамуына қамқорлық және оның жеке қабілеттерін неғүрлым дамытуға эсер
ету қажет болатын гәрбие үрдісінде туындайды.
Сонымен, сынып жетекшісі оқушының дербес дамуының стратегиялық
міндеттерінің орындалуын үйлестіреді. Өйткені ол топ педагогы және әр
баланың рухани дамуын қадағалайды, мүндай міндеттері келесі қызметтер
арқылы іске асырылады:
- оқушының қоршаған ортаны жеке қабылдауы (әлеуметгік, отбасылық,
мектептік);
- оқушының жеке әрекетін үйымдастыру;
- балаға омірлік мәселелерді шешуде педагогикалық комек көрсегу және
түзетулік ықпал жасау;
- оқушының өмірді үғынуы және ішкі дүниесіндегі «Мен» орнын жекелеу;
- жеке оқушының рухани дамуының диагностикасы.ч
Кэсіптік жүмыс топтық әрекет аясында және топтйқ*әрекеттің арқасында
әлеуметтік психологиялық ахуал факторы ретінде іске асады.
Сынып жетекшісі жүмысының мазмүны омірлік мәселелерге арналады.
Мүғалімдердің кәсіптік жүмысын
салыстырғаңда: тоҮітың мүғалімі және
тогітың
педагогы болінеді. Мектеп пәндерінің мүғалімі балаларды қазіргі
заман ғылымымен таныстырады. Ал сынып жетекшісі балаларды қазіргі
заманғы жоғары мәдени омір деңгейімен таныстырады. Мазмүнды сынып
жетекшілігі үнемі омірлік мэселелерді шешуге арналған балалалардың өмірлік
әрекетін үйымдастыру жүмысынан қүрайды. Мәселені
бүлай коюға таң
қалудың керегі жоқ, ойткені адам жер бетінде күнде және сағат сайын
мәселелерді шешіп жатады. Сынып жетекшісі өмір мәселелерін қояды,
оқиғаларға қүндылық бағалар береді. Балаларды отбасындағы, қоғамдағы,
мектептегі омірлік мәселелерді оз бетінше шешуге үйретеді.
Сынып жетекшісінің ролі оте манызды, ойткені өмір мәселесін коруге,
шешуге, мектеп оқушысының әрдайым шамасы келе бермейді. Қуыршақтың,
тастыц, велосипедтің, дәптердің, бағаның артындағы жағдайларды педагог:
- нақты дәлелден өмір қүбылысын байқаганда,
- емір қүбылысынан заңдылықты коргенде,
|