А. М. Касенова. Стандарттау
жүктеу/скачать 10,03 Mb. Pdf көрінісі
|
Стандарттау, сертификаттау және метрология негіздері
- Бұл бет үшін навигация:
- Салыстырып тексеру әдістемесі. ӨӘ 2024-89
- Ill тарау.
| Салыстырып
тексеру сулбелері. МЕМСТ 8.061-80 белгіленеді. Тексеру үлгісі - бүл белгілі бір тәртіппен бекітілген құжат, белгіленген қүрал, мемлекеттік эталоннан немесе шығатын үлгідегі ӨҚ-нан жүмыс істейтін ӨҚ-на физикалық көлемінің белгілеу өлшем бірлік эдістері. Тексеріс үлгісі келесідей қарастырылады: - метрология потенциалындағы өлшеу қүралының ғылым мен техникадағы көрінісі; - жетілдіру мен таратудың үлгісі метрологиялық қамтамасыз ету функциясының негізгілерінің бірі, басты метрология объектісі. Мемлекеттік, ведомстволық, жергілікті тексеру сүлбелері- мен бөлінеді. Салыстырып тексеру сүлбесін сызу арқылы ресімделеді, мэтіндік бөлігі арқылы толықтырады, ӨҚ аталуын көрсетеді және бірлестік тексеру, физикалық шамалардың номиналдық мәні және диапазондық мэні, ӨҚ, бірлестік тексеру (1.3) бірінің астынан бірі штрихталған сызықтармен бөлінген, сызу өрістен түрады, оның саны тексеру сүлбесіне байланысты. Өрістің атауы болу керек, ол вертикалды сызықпен бөлінген сызудың сол жағында көрсетілуі керек. Төменде, мысал түрінде, металл сызғыштыңтексеру әдістемесі көрсетілген. Салыстырып тексеру әдістемесі. ӨӘ 2024-89 Өлшегіш металл сызғыштар. Нағыз әдістеме өлшегіш сызғыш МЕМСТ 427 таратылып жэне алғашқы әдістемелік тексеру қойылады. Салыстырып тексеру кезінде салыстырып тексеру қүралдарын пайдалану міндетті: 1. МЕМСТ 10905 бойынша 2 класс тексеру плитасы; 2. Щуптар, жиынтық №1, 2-ші дэлдік класы ТУ 2-034-225 бойынша; Ill тарау. Метрология негіздері 233 234 Стандарттау, сертификаттау жэне метрология пегіідері 3. МЕМСТ 5378 бойынша УН түрлі бұрыш өлшеуіші; 4. МЕМСТ 9378 бойынша үстіңгі тегістілік үлгісі; 5. МЕМСТ 2789 бойынша Ra=2,5 тегістілік параметр үлгісі; 6. МЕМСТ 166 бойынша ЩЦ-ІІ түрлі штангенциркуль; 7. МЕМСТ 12069 бойынша ІУ түрлі брустық штрихтық өлшем; 8. КЛ түрлі бақылау сызғыш. Салыстырып тексеру жағдайы және оған дайындық: - мекеменің ішіндегі қоршаган ауа температурасы (20±5)°С; - 1 сағатта қоршаған ауа температурасының өзгеруі 2°С аспау керек; - тексеру алдында сызғыш бензинмен кішкене жағылған қағазбен салфеткамен сүртілуі керек, жұмыс орнында 1 сағаттан аса ұстау керек. Салыстырып тексеру операциялары: 1. Сыртқы қарау. Қолда барды орнату: соңғы сантиметрлік өлшеу шкаласынан кейін қосымша миллиметр бөліктерін, сызғышты ілу үшін тесік табу, сандық белгілеуін, сантиметр есебімен корсету арақашықтығын, штрихтар мен сандардың анықтығын, таңбалаудың дүрыс түсуін. 2. Метрологиялық мінездемелерді анықтау. Барлық метрологиялық мінездемелер МЕМСТ 427 сәйкес болу керек. 2.1 Сызғыш пен тексерілетін плитаның алшақтық аралығын анықтау. Олардың алшақтығын анықтау сызғыш тігінен орналас- тырылады. Арасындағы алшақтық сызғыш үзындыгының щупта- рымен өлшенеді. 2.2. Ауытқуын сызғыш үзындығының қырымен анықтау. Ашық қалған жерді өлшеу үшін тексерілетін плитага сызғышты щуптарымен қырынан қойып, номиналдың өлшемдері мүмкін болатын ауытқуды тең түзу сызықпен. 2.3. Көлденеңқабырғамен қиылысатын қырларыныңауытқуын анықтау. Ауытқуды бүрыш өлшеуішпен өлшейді. 2.4. Сызғыштың алдыңғы қырының үстініңтегістігін анықтау. Визуалды салыстыру үлгідегі тегістік пен үлгі бөлшектерімен анықтау. |