Дейл Шнук. Оқыту теориясы indd

1-ТАРАУ
1.4-кесте
Окытудыц e3eKTi м
0
селелерi
■ 
О^ыту ^алай icKe асырылады?
■ Жадтыц ^ызмет ^андай?
■ 
Ынтаныц рeлi ^андай?
■ Трансфер ^алай icKe асырылады?
■ 
©зiндiк о^у ^алай icKe асырылады?
■ 
О^ытудыц M
0
Hi неде?
ойлар, сешмдер, кещл 
kym
) байланыстыруга болмайды деп санайды. Онын себеб1 
мундай процестщ жоктыгында емес (ондай процестер бар, ендеше бихевиористердщ 
теорияларын кайта карастырган жен!), кершнше, окыту процес бакыланатын, сырт- 
тай орын алатын жагдай болуымен байланысты.
Бихевиоризмнен айырмашылыгы -
танъшдыц теориялар
б ш м мен дагдынын 
пайда болуы, менталдык курылымдардын дамуы жэне жад жYЙесi, акпараттар мен се- 
н1мдерд1 санада ендеу сиякты мэселелерге кещл беледг Окыту - адамдардьщ айтка- 
ны мен аткарган ш н е непзделетш ш ш менталдык кубылыс. Онын айналысатын не- 
ri3ri м эселес - акпаратты санада ендеу. Ягни сана акпаратты жасайды, жинактайды, 
уйымдастырады, кодтайды, кайталайды, сактайды жэне жащыртады. 4-8-тарауларда 
баяндалатын теориялар мен кейiнгi тарауларда сез болатын кагидалар танымдык тео- 
риямен тыгыз байланысты.
Окытудын аталган екi концепциясынын бiлiм беру тэжiрибесiнде алатын орны 
ерекше. Бихевиористш кезкарас бойынша окушылар тiтiркендiргiшке кажетп денгей- 
де жауап бере алуы Yшiн муFалiмдер оган жагдай жасауы керек. Ал танымдык тео- 
рияда окытудын магыналы болуы манызды жэне окушылардын ездерiне, баскалар- 
га жэне б ш м беру ортасына деген кезкарастары есепке алынады. МуFалiмдер окуга 
катысты тапсырмалардын окушылардын ойлау кабiлетiне калай эсер ететшш естен 
шыгармаганы жен.
Окыту калай кке асырылады?
Бихевиоризм жэне танымдык теорияны жактаушылар окушылар мен коршаган ор- 
танын арасындагы айырмашылык окыту процесiне эсер ететiнiмен келюкешмен, 
осы екi фактордын маныздылыгына келгенде, олардын пiкiрi екiге айырылады. 
Бихевиоризмдi устанушылар коршаган ортанын гана релш зерттейдi, атап айтсак, 
«тiтiркендiргiштер калай уйымдасып, iске асырылады, оларга калай жауап берше- 
дй> деген мэселенщ шешiмiн iздейдi. Танымдык теориямен салыстырганда, олар 
окушылардын ерекшелiктерiне аса мэн бермейдг Окушыга катысты бихевиористiк 
теория CYЙенетiн екi фактор бар: кандай да бiр iс-эрекеттiн 
цозгаушы кYшi
(жеке 
адамнын кандай да бiр эрекеттi жасауга мэжбYP болу д ен гет) жэне 
даму жагдайы
(адамнын казiргi даму денгейiнде iстей алатын эрекеттерГ). Танымдык кемшiлiктер 
кYPделi дагдыларды игеруге кедергi жасаса, физикалык кемшiлiктер козгалыска 
енуге бегет болады.
Танымдык теория жагдаят пен коршаган ортанын окытуга тигiзетiн эсерь 
не ерекше мэн бередг Бiлiм беру максатында окушыларга тYсiндiру жэне Yйретудi 
тэжiрибе мен керi байланыстын кемегiмен бiлiмiн жетiлдiргiсi келетш окушыларга 
коршаган ортанын колдауы деп тYсiнемiз. Бул кезкарасты жактаушылар б ш м беру 
факторы окушылардын б ш м алу процесш толык тYсiндiре алмайды деп ойлайды.

жүктеу/скачать 18,62 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: