Дейл Шнук. Оқыту теориясы indd


Мотивацияныц рел1 кандай?



Pdf көрінісі
бет35/288
Дата17.04.2024
өлшемі18,62 Mb.
#200976
1   ...   31   32   33   34   35   36   37   38   ...   288
Байланысты:
Дейл Шунт

Мотивацияныц рел1 кандай?
Мотивация окыту сатылары мен онын нэтижесше эсер етедi (9-тарау). Бихевиоризм 
мотивациями
мшез-кульщтьщ козгаушы кYшi деп есептейдг Ал мiнез-кулык сырт­
кы эсерлерге жауап ретгнде пайда болады. Скиннердщ (1968) операнттык шарттылык 
теориясында мотивацияны тYсiндiрерлiктей жана кагида жок. Оган суйенсек, кандай 
да б£р себеп болган жагдайда мотивацияга непзделген мiнез-кулык арта тYседi немесе 
бекидг Окушыларда мотивацияга негiзделген мiнез-кулыктын болуы козгаушы куш- 
тщ бар екенш жэне онын элi де жалгасатынын бiлдiредi.
Ал танымдык теория ынта мен окытуды езара бiр-бiрiмен байланысты болса да, 
еш белек нэрсе деп кабылдайды. Бiреуде мотивация бар, бiрак окыгысы келмейдi, ал 
баска адам мотивациясыз-ак оки бередi. Бул теория бойынша мотивация зейiнге тгке- 
лей эсер етедi жэне бш мнщ пайда болуына кемектеседi. козгаушы куш окушылар- 
ды ынталандырганымен, онын мшез-кулыкка эсерi ездiгiнен iске аспайды, керганше, 
окушылардын оны калай кабылдауына байланысты болады. Осы уакытка дейiн орын
41


1-ТАРАУ
алган козгаушы куш (адамнын осы уакытка д еи н орындауга мэжбур болган ici) ^aeipri 
сен1м1мен кайшы келген кезде адамдар сешмдерше CYЙенедi (Bandura, 1986; Brewer, 
1974). Зерттеулер окушыларды ынталандыратын кептеген танымдык процесс элемент- 
теpiн аныктады. Мысалы, максат, элеуметпк салыстырулар, езiндiк тиiмдiлiк, кунды- 
лыктар жэне мудделер. Окушылардын ынтасын арттыру Yшiн муFaлiмдеp оку тэжipи- 
б е а мен коршаган ортанын ынталандыру эсерш естен шыгармаганы абзал.
Ыл1м трансферi калай icKe асырылады?
Трансфер
деп бш м мен дагдыны жанаша, жана контентте, бурынгыдан баска жагдай- 
да колдануды айтамыз (6-тарау). Трансфер сондай-ак алдыщы бiлiмнiн жана бiлiмге 
типзетш эcеpiн, ягни ол жана бiлiмдi женiлдете ме, кедеpгi келтipе ме немесе мулдем 
эсер етпей ме дегендi де тYciндipiп беpедi. Трансфер шешушi манызга ие, cебебi ол 
болмаган жагдайда окыту пpоцеci бipcapынды калыпка енер едi. Демек, трансфер бь 
лiм жYЙеciнiн негiзi болып табылады (Bransford & Schwartz, 1999).
Бихевиоризм тpaнcфеpдi жагдаяттар арасындагы уксас элементтерге немесе тт- 
тipкендipгiштеpге байланысты деп пайымдайды. Ягни е с к жэне жана жагдаяттардын 
арасында уксас элементтер болган жагдайда мiнез-кулык езгеpедi немесе жалпыла- 
нады. Баскаша айтсак, 6 х 3 = 18 болатынын уйренген окушы кебейту тэciлiн баска 
жагдайларда (мектепте, уйде), осы сандар (6 жэне 3) бар баска есептерде де колдануы 
керек (мысалы, 36 х 23 = ?).
Танымдык теория окушылар алган бш мдерш баска жагдайда калай колданаты- 
нын тYciнген кезде трансфер орын алады деп еcептейдi. Акпараттын жадта калай сак- 
талатыны аса манызды. Бiлiмдi пайдалану жолдары алган бiлiммен бipге сакталады 
немесе оган баска жад аркылы кол жеткiзуге болады.
Алайда бЫ м беру мэcелеciне келгенде, теориялар тYpлi кезкарасты жактай- 
ды. Бихевиоризм тургысынан алганда, муFaлiмдеp жагдаяттар арасында байланыс 
орнатып, олардагы ортак кacиеттеpдi аныктауы керек. Окушылардын бiлiм алудын 
кaжеттiлiгiн тYciнуi аса манызды екенш айта отырып, танымдык теория аталган 
факторларды толыктыруга баса кенiл беледг МуFaлiмдеp бiлiмдi сабак барысында 
тYpлi жагдайда калай пайдалануга болатыны жайлы акпарат беруге, кaжеттi бiлiмдi 
аныктауга болатын ережелер мен эдicтеpдi уйретуге жэне тYpлi дагдылар мен тэсш- 
деpдi окушылардын калай колдана алатынын тYciндipе отырып, мэcеленi шешуге 
атсалыса алады.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   31   32   33   34   35   36   37   38   ...   288




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет