Болтаева ә. М



Pdf көрінісі
бет16/102
Дата27.09.2024
өлшемі2,94 Mb.
#205217
1   ...   12   13   14   15   16   17   18   19   ...   102
Байланысты:
2022 Болтаева А.М. ОПНИ кітап

Эксперименттік жоспарлар. 
Эксперименттік жоспарларға түрлі сипаттама 
беру үшін жүйелі түрде графикалық және символикалық белгілеулер 
қолданылады. (Д.Кэмпбелл бойынша) 
«Х» символы – бұл эксперименттік әсер немесе тәуелсіз айнымалы;
«О» символы–эксперименттік әсерлердің нәтижесі, яғни тәуелді айнымалы;
«R» – рандомизация, яғни зерттелушілер тобы.
Эксперименттік жоспарлар төмендегідей түрлерге бөлінеді.

Экспериментке дейінгі жоспар 

Нағыз эксперименттік жоспар

Факторлық жоспар

Корреляциялық жоспар.
6
А) Экспериментке дейінгі жоспардың 3 түрі бар:
1. Бірлі–жарым оқиғаларды зерттеу
жоспары 
Х О графигі бойынша бір ғана 
топқа эксперименттік әсер беріп, соның нәтижелерінің әсерін өлшейді. Бұл 
жоспарда ғылыми құндылықты қарастыратын ешқандай тексеру жоқ, бұл жоспар 
төменгі санақ нүктесі ретінде қарастырылады. Ғылыми қорытынды үшін кем 
дегенде осындай тағы бір жоспармен салыстырылуы керек. Бұл жоспарда 
валидтілікті төмендетуші жоспарлар тежелінбейді.
2. Бір топта алдын-ала және қорытынды зерттеу жоспары
графиктерінің 
бейнеленуі: О
1
, Х, О
2
. Бұл жоспарда: О

мен О

айырмасы салыстырылады. 
Алайда осы 1-ші және 2-ші зерттеулер арасындағы эксперименттік әсерден басқа 
ішкі валидтілікті төмендететін қосымша айнымалылар қадағаланбайды. Солардың 
ішіндегі ең негізгісі фон факторы, инструменталды қателік факторы.
3. Статистикалық топтарды салыстыру жоспарының
графикалық бейнесі: 
Х, О
1
, О
2
. Бұл жоспарда алғашқы топ эксперименттік топ, 2–топ бақылаушы топ 
ретінде қатысады. Алғашқы топқа эксперименттік әсер беріп, оның нәтижесі 
өлшенеді. Ал екінші топқа ешқандай эксперименттік әсерсіз өлшеу жүргізіледі. 
Алынған 2-топ нәтижелері (О
1

2
) салыстырылады. Бұл эксперименттік 
жоспардағы негізгі қосымша айнымалы ретінде топтардың құрамы жағынан 
6
Дружинин В.Н. Экспериментальная психология: Учебник для вузов:-СПб: Питер,
2003. – 112-142бб.


19 
эквивалентті болмауы, яғни зерттелушілердің бірі не бірнешеуі топтан шығып 
қалу факторы қарастырылады.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   12   13   14   15   16   17   18   19   ...   102




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет