Жиынтық бағалауға
жүктеу/скачать 289,16 Kb. Pdf көрінісі
|
Қазақ тілі сор
2- тапсырма « Жігітті жолдасына қарап бағала» дегенді қалай түсінесіз? Фразеологизм, мақал- мәтелдерді қолдана отырып, қысқаша әңгіме құрыңыз. Әңгіменің құрылымын сақтаңыз / кіріспе, негізгі, қорытынды бөлім.
№ тапсырма Дескриптор Балл Білім алушы Мәтіндегі негізгі ақпарат пен көзқарасты табады. 1 мәтіннің мазмұнын ашады; тірек сөздерді жазады; 1 1 негізгі ақпараттарды анықтайды; қосымша ақпараттарды анықтайды; көзқарастарды теріп жазады; 1 1 1 Фразеологизм, мақал- мәтелдердің көркемдік ерекшеліктерін ажыратады. 2 тақырыпты ашады; әңгіме құрады; әңгіме құрылымын сақтайды; фразеологизм, мақал-мәтелдерді қолданады; 1 1
1 Сөйлемде тиімді қолданады. көркемдегіш құралдарды тиімді қолданады. 1 Барлығы 10
12 «Сүйіспеншілік пен достық» бөлімі бойынша жиынтық бағалаудың нәтижесіне қатысты ата-аналарға ақпарат ұсынуға арналған рубрика Білім алушының аты-жөні ___________________________________________
Бағалау критерийі Оқу жетістігі деңгейі Жоғары Орта Төмен Мәтіндегі негізгі ақпарат пен көзқарасты табады. Негізгі, қосымша ақпараттарды, көзқарастарды анықтауда қиналады. Негізгі, қосымша ақпараттарды, көзқарастарды анықтауда қателеседі. Негізгі ақпараттарды, қосымша ақпараттарды анықтайды, көзқарастарды теріп жазады. Фразеологизм, мақал- мәтелдердің көркемдік ерекшеліктерін ажыратады. Тақырыпты түсіну, әңгіме құру, әңгіме құрылымын сақтау, фразеологизм, мақал-мәтелдерді қолдану қиындық туғызады. Тақырыпты түсінуде, әңгіме құруда, әңгіме құрылымын сақтауда, фразеологизм, мақал-мәтелдерді қолдануда қателер жібереді. Тақырыпты түсінеді, әңгіме құрады, әңгіме құрылымын сақтайды, фразеологизм, мақал-мәтелдерді қолданады. Сөйлемде тиімді қолданады. Көркемдегіш құралдарды тиімді қолдану қиынға соғады. Көркемдегіш құралдарды тиімді қолдануда қателеседі. Көркемдегіш құралдарды тиімді қолданады.
13
«Музыка өнері және қазақтың киелі домбырасы» бөлімі бойынша жиынтық бағалау
Ойлау дағдыларының деңгейі
7.О4. Идеясы ұқсас публицистикалық және көркем әдебиет стиліндегі мәтіндердің тақырыбы, құрылымы, мақсатты аудиториясы, тілдік ерекшелігін салыстыра талдау
7.Ж5. Оқылым және тыңдалым материалдары бойынша тірек сөздер мен сөз тіркестерін синонимдік қатармен ауыстыра отырып, жинақы мәтін жазу
Мәтіндердің стилін, тақырыбын анықтайды, құрылымы мен аудиториясын ажыратады Тілдік ерекшелігін салыстырады Тірек сөздер мен сөз тіркестерін синоним сөздерге ауыстырады Синонимдік қатарды орынды қолданып, мәтін жазады
Жоғары деңгей дағдылары 15-20
минут
тапсырма Мәтінді мұқият оқып, кесте бойынша салыстырыңыз.
А мәтіні Домбыра туралы аңыз Домбыра аспабының қалай пайда болғаны жайлы аңыз әңгімелер аса мол. А.Сейдімбек « Күй шежіре» еңбегінде домбыра аңыздарына ерекше назар аударған. Соның бірі Шығыс Қазақстан облысы Күршім ауданынан Арғынбек Қилыбаев ақсақалдың баяндауындағы « Қос ішек» күйінің аңызы. Ертеде биік таудың қиясын тұрақ еткен, бұғы-маралды аулап азық етіп күнін көрген бір аңшы жігіт болады. Бірде жолы болып, биік таудың қиын қиясынан теңбіл марал атып алады да, маралды етекке түсіру үшін ішек-қарынын ақтарып тастайды. Содан арада айлар өткенде, аңшы жігіт аң атуға ұрымтал тұс еді ғой деп, баяғы теңбіл маралды атқан жерге соқса, құлағына бір ызыңдаған дауыс естіледі. Барлап қараса, өткенде атқан маралдың ішегін қарға-құзғын іліп ұшқан болу керек, қарағайдың бұтағына қос тін болып керіліп қалғанын көреді. Ызыңдаған дыбыстың сол ішектен шығып тұрғанын аңғарады. Қарағайдың бұтақтарына керіле кепкен ішекті сәл ғана жел тербесе ызыңдап, жанға жайлы дыбыс шығарады. Бірде уілдеп, бірде сарнап, енді бірде сыңсып жылағандай болып, аңшы жігітті алуан түрлі күйге түсіреді. Сол жерде аңшы жігіт қой мына қос ішекке тіл бітейін деп тұр екен, бір амал жасайын деп, ішекті үйге алып келеді де, бір аспап жасап, соған қос ішекті тағады. Содан тартып көрсе, шынында да қос ішекке тіл біткендей сұңқылдап қоя береді. Бұл үн жігіттің ғана жанын жадыратып қоймайды, тыңдаған жанның бәрін ұйытады. Осылайша домбыра көптің сүйіп тыңдайтын аспабына айналады. http://akikat.kazgazeta.kz/?p=6085
14 Ә мәтіні
Қазақтың ұлттық музыкалық аспаптары Қазақтың ерте заманнан келе жатқан музыкалық аспаптарының түрлері өте көп. Ата- бабаларымыз тастан, ағаштан, темірден, өсімдіктерден, саздан, малдың терісінен, сүйегінен, мүйізден, ішектен, қылдан тағы басқа да дыбыс шығаруы мүмкін заттардан қарапайым ән- күй аспаптарын жасаған. Еліміздің әртүрлі музейлерінің қорларында 400-ден астам көне музыкалық аспаптар сақтаулы. Қазақтың ұлттық музыкалық аспаптарын жіктеп төмендегідей топтарға бөлуге болады: 1. Үрмелі аспаптар - үрлеп тартылатындар, оның ішінде оларды 3 топқа бөлуге болады: Үрмелі (флейталы) - сыбызғы, қурай-ысқырғыш, үшпелек, саз сырнай, үскірік, тастауық, ысқыруық, ұран. Тростық - қамыс сырнай, қос сырнай, қауырсын сырнай. Мундштуктік - мүйіз сырнай, ұран, бұғышақ, керней. 2. Шертпелі аспаптар - ішекті аспаптар. Оған шертіп ойналатын - жетіген (7 ішекті, 21 ішекті), шертер, домбыра (бас домбыра, прима домбыра, альт домбыра, шабылған, құралған, қалақ домбыра, Абай домбыра), адырна, шіңкілдек, ортеке, үш ішекті домбыра. 3. Ұрмалы аспаптар - аты айтып тұрғандай ұрып ойналатын аспаптар: даңғыра, кепшік, дабыл, дулыға, дауылпаз, шыңдауыл, тұяқтас, тоқылдақ, шың. 4. Сым тілшелі: шаңқобыз. 5.Сілкіп ойналатын аспаптар - сілку арқылы ойналады: аса таяқ, шың, сылдырмақты қамшы, қоңырау, сақпан, зырылдауық. 6. Ыспалы аспаптар немесе қияқпен ойналатын аспаптар: қобыз (қыл қобыз, нар қобыз, бас қобыз, альт қобыз, прима қобыз), сазген. Қазақтың ұлттық аспаптарының ішінде кең тарағаны домбыра, қобыз, сазсырнай болып табылады. Домбыраны тіпті қазақтың өзімен салыстырады: «Нағыз қазақ - қазақ емес, нағыз қазақ - домбыра» деп. Себебі, домбыраны тартып, оның дауысын ұнатпайтын қазақ жоқ десе де болады. Жалпы, домбыра атауының шығу тарихы жайлы таластар көп. Солардың бір қатары: «Дембира» деген қыз атынан шыққан болуы керек деп те топшылайды, себебі шығыс елдерінде қастерлі, қасиетті нәрсеге немесе кейбір көпшілік орынға әйел адамның есімін беру үрдісі бар. Пішіні домбыраға ұқсас, төрт ішекті шертпелі аспап үнді халықтарында «тампура» деп те аталады. Ішекті шертпелі аспап «пандура» гректерде бар. Сонымен нақты атауы қайдан шыққаны әзірге белгісіз. Ал ең көне аспап ретінде қобыз саналады. Өздеріңіз білетіндей қобыз сонау Қорқыт ата заманынан келе жатыр. Қазіргі күні ұлттық музыкалық аспаптарға деген сұраныс артып келеді. Жастардың көбі қазір домбыра мен қобыздан басқа да ұлттық аспаптар бар екенін біліп келеді. Оған дәлел ретінде ұлттық аспаптардан құралған топтарды айта аламыз. http://el.kz/blogs/entry/content-2319
15
Екі мәтіннің ұқсастығы
Екі мәтіннің айырмашылығы
Түрі
Көзделген аудитория (кімдерге арналғандығы)
Мақсаты
Мазмұны
Стилі
Тілі
2- тапсырма Ә мәтінін оқып шығып, тірек сөздер мен сөз тіркестерін синоним сөздерге ауыстырып, мәтінді ықшамдаңыз. _____________________________________________________________________________
Мәтіндердің стилін, тақырыбын анықтайды, құрылымы мен аудиториясын ажыратады. 1 мәтіндердің мазмұнын ашады; 1 көзделген аудиториясын, түрін мақсатын табады;
1 стилін анықтайды. 1 Тілдік ерекшелігін салыстырады. көркемдегіш құралдарды ажыратады; 1 термин сөздерді анықтайды; 1 тілдік ерекшелігін тұжырымдайды. 1 Тірек сөздер мен сөз тіркестерін синоним сөздерге ауыстырады. 2 тірек сөздерді жазады; 1 негізгі ақпараттарды табады. 1 Синонимдік қатарды орынды қолданып, мәтін жазады. синонимдік қатарларды анықтайды; 1 мәтінді ықшамдап, қайта жазады. 1
10
16 «Музыка өнері және қазақтың киелі домбырасы» бөлімі бойынша жиынтық бағалаудың нәтижесіне қатысты ата-аналарға ақпарат ұсынуға арналған рубрика Білім алушының аты-жөні ___________________________________________
Оқу жетістігі деңгейі Жоғары Орта Төмен Мәтіндердің стилін, тақырыбын анықтайды, құрылымы мен аудиториясын ажыратады. Мәтіндерді түсініп оқуда, мазмұнын түсінуде, көзделген аудиториясын, түрін, мақсатын табуда, стилін анықтауда қиналады. Мәтіндерді түсініп оқуда, мазмұнын түсінуде, көзделген аудиториясын, түрін, мақсатын табуда, стилін анықтауда қателеседі. Мәтіндерді түсініп оқиды, мазмұнын түсінеді, көзделген аудиториясын, түрін мақсатын табады, стилін анықтайды. Тілдік ерекшелігін салыстырады. Көркемдегіш құралдарды, термин сөздерді табу, тілдік ерекшелігін тұжырымдау қиындық туғызады. Көркемдегіш құралдарды, термин сөздерді табуда, тілдік ерекшелігін тұжырымдауда қателеседі. Көркемдегіш құралдарды, термин сөздерді табады, тілдік ерекшелігін тұжырымдайды. Тірек сөздер мен сөз тіркестерін синоним сөздерге ауыстырады. Тірек сөздерді жазуда, негізгі ақпараттарды табуда қиналады. Тірек сөздерді жазуда, негізгі ақпараттарды табуда қателеседі. Тірек сөздерді жазады, негізгі ақпараттарды табады. Синонимдік қатарды орынды қолданып, мәтін жазады. Синонимдік қатарларды табуда, мәтінді ықшамдауда қиналады. Синонимдік қатарларды табуда, мәтінді ықшамдауда қателеседі. Сининимдік қатарларды біледі, мәтінді ықшамдап қайта жазады.
17 3- ТОҚСАН БОЙЫНША ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУҒА АРНАЛҒАН ТАПСЫРМАЛАР
О1.Мәтіндік және графиктік (кесте, диаграмма, сурет, шартты белгілер) ақпаратты интерпретациялау
Ж3. Мәтін құрылымын (кіріспе бөлім, жалпы мәлімет беру, детальді мәлімет беру) сақтай отырып, графиктік мәтін (шартты белгі, сурет, сызба) түрінде берілген процесті сипаттап жазу
Ойлау дағдыларының деңгейі
Білім алушы Мәтіндік және графиктік ақпаратты ажыратады Ақпараттар бойынша өзіндік тұжырым жасайды Мәтін құрылымын сақтайды Графиктік мәтінді сипаттап жазады
Қолдану
Жоғары деңгей дағдылары
15-20 минут
тапсырма Берілген сызбамен танысыңыз. Сызбаға тақырып қойыңыз. Сызба бойынша нақты 3-4 мәліметті іріктеңіз.
18 2- тапсырма Берілген сызбадағы ақпараттарды пайдаланып, мәтін құрыңыз. Мәтіннің құрылымын төмендегі ретпен жазыңыз. Сөз саны 50-70.
Кіріспе бөлім ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________
Негізгі бөлім ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________
Қорытынды бөлім ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________
Мәтіндік және графиктік ақпаратты ажыратады. 1 берілген сызбаны анықтайды; 1 сызбаға тақырып қояды; 1 нақты 3-4 мәліметті іріктейді. 1 Ақпараттар бойынша өзіндік тұжырым жасайды. ақпараттарды қорытындылайды. 1 Мәтін құрылымын сақтайды. 2 мәтін құрады; 1 кіріспе, негізгі, қорытынды бөлімдерін жазады; 1 сөз санын сақтайды. 1 Графиктік мәтінді сипаттап жазады. сызбаны толық сипаттайды. 1 Барлығы
8
19
«Ғаламтор және әлеуметтік желілер» бөлімі бойынша жиынтық бағалаудың нәтижесіне қатысты ата-аналарға арналған ақпарат (рубрика)
Мәтіндік және графиктік ақпаратты ажыратады. Берілген сызбаны түсінуде, сызбаға тақырып қоюда, нақты мәліметтерді іріктеуде қиналады. Берілген сызбаны түсінуде, сызбаға тақырып қоюда, нақты мәліметтерді іріктеуде қателеседі. Берілген сызбаны түсінеді, сызбаға тақырып қояды, нақты 3-4 мәліметті іріктейді. Ақпараттар бойынша өзіндік тұжырым жасайды. Ақпараттарды қорытындылауда қиналады. Ақпараттарды қорытындылауда қателеседі. Ақпараттарды қорытындылайды. Мәтін құрылымын сақтайды. Мәтін құру, кіріспе, негізгі, қорытынды бөлімдерін жазу, сөз санын сақтау қиындық туғызады. Мәтін құруда, кіріспе, негізгі, қорытынды бөлімдерін жазуда, сөз санын сақтауда қателеседі. Мәтін құрады, кіріспе, негізгі, қорытынды бөлімдерін жазады, сөз санын сақтайды. Графиктік мәтінді сипаттап жазады. Сызбаны толық сипаттау қиындық туғызады. Сызбаны толық сипаттауда қателеседі. Сызбаны толық сипаттайды.
20 « Қазақстандағы ұлттар достастығы», «Дұрыс тамақтану. Гендік өзгеріске ұшыраған тағамдар» бөлімдері бойынша жиынтық бағалау
Бағалау критерийі
деңгейі
Т/А6. Коммуникативтік жағдаятқа сай көркем бейнелеуіш, эмоционалды-экспрессивті сөздерді және мақал-мәтелдер мен тұрақты тіркестерді еркін қолданып, диалогке қатысу, пікірталаста тез және дұрыс шешім қабылдай білу ӘТН2.Сөйлеу тіліндегі интонация, кідіріс, логикалық екпіннің мәнін түсініп қолдану
Көркем бейнелеуіш, эмоционалды-экспрессивті сөздерді, мақал-мәтелдер мен тұрақты тіркестерді қолданады Пікірталаста тез және дұрыс шешім қабылдайды Сөйлеу тілінде интонация, кідіріс, логикалық екпіннің мәнін ашады Тілдік қолданыста интонация, кідіріс, логикалық екпін орындарын анықтайды
Білу және түсіну Қолдану
15-20 минут
тапсырма Мәтінді мұқият тыңдап, тақырыпқа қатысты мақал-мәтелдер мен тұрақты тіркестерді табыңыз.
С.Торайғыров атындағы Павлодар мемлекеттік университетінің Жастар ісі жөніндегі комитетінің белсенділері Қазақстан Республикасы Тәуелсіздігіне орай ұлттық жәрмеңке өткізді. Қазақстан аумағында тұратын белгілі бір ұлттың асханасы мен мәдениетіне арқау болатын жәрмеңке әр екі апта сайын өтетін болады. Ал бүгінгі фестивальдің ашылуы қазақ ұлтының мәдениеті мен ұлттық асханасын, дәстүрі мен өнерін паш етуге арналды. Қонақтар жастар ісі жөніндегі комитет белсенділерінің өз қолдарымен даярлаған қазақ ұлтының тағамдары мен тәттілерінен ауыз тиді. Мереке халық әндерін тамылжыта орындаған әншілердің, мың бұралған бишілердің өнерлерімен жалғасын тапты. – Әрбір ұлттың өзінің ерекшелігі бар, – дейді Жастар ісі жөніндекгоімитеттің төрайымы Ақбота Сарыбай. – Тәуелсіз еліміз ізгі дәстүрлер мен ерекше ұлттық тағамдарға бай. Менің ойымша, ұлттық тағамдар – халықтар достығына апарар жол бола алады. https://my.mail.ru/mail/psu_ciu/multipost/E8120000C8BB4805.html Мақал-мәтелдер Тұрақты тіркестер
21 |