*
Бөлім/ортақ тақырып бойынша жиынтық бағалауда сөйлеу әрекетінің
екі түрі біріктіріледі (мысалы, тыңдалым және айтылым; оқылым және
жазылым).
Мұғалім пән аясында білім алушының сөздік қорын кеңейту үшін үлгілік
оқу бағдарламасында берілген лексикалық-грамматикалық минимумды негізге
алады. Әр сабақта 2 лексикалық минимумды меңгерту ұсынылады. Лексикалық
минимумда ортақ тақырыптар бойынша сонымен қатар күнделікті тұрмыс-
тіршілікте, әлеуметтік ортада жиі қолданылатын сөздер, қазақ тілін меңгерудің
әрбір деңгейіне сәйкес келетін (1-4-сыныптар үшін А 1 қарапайым деңгей)
шектеулі сөздер мен сөз тіркестері қамтылған. 1-4-сынып білім алушылары
үшін лексикалық минимумдар саны: 752 сөз, оның ішінде:1-сыныпта – 120 сөз,
2-
сыныпта – 188 сөз, 3-сыныпта – 188 сөз, 4-сыныпта – 256 сөз.
Пән бойынша оқу бағдарламасын жүзеге асыру үшін «НЗМ» ДББҰ
әзірлеген «КазLinguа» электронды қосымшасын сабақтан тыс уақытта қолдану
ұсынылады. Бұл қосымша кез келген Android ұялы телефондарына және
компьютерге ақысыз жүктеліп, offline режімде қолданылады.
Оқушы ойын түрінде берілген тапсырмаларды орындау арқылы қазақ
тілінде қарым-қатынас жасауға, суретті сөздіктер арқылы сөздік қорларын
көбейте отырып, синтаксистік конструкциялар құруға дағдыланады.
Сонымен қатар оқушы өзінің тілді меңгеру деңгейін әр тақырыптың
соңында берілген тест сұрақтары арқылы үнемі қадағалап, бағалап отырады.
Бір сабақта 10 ұпай жинауға болады.
Оқыту қазақ тілінде жүргізілмейтін сыныптарда «Қазақ тілі» пәні
бойынша сынып екі топқа бөлінеді. Инклюзивті білім беруді іске асыру
кезінде сыныпты бөлу әр ерекше білім беруге қажеттілігі бар баланы білім
алушылардың жалпы санынан үшке кеміту есебінен жүзеге асырылады.
Оқушылардың функционалдық оқу сауаттылығын, шығармашылық
қабілетін, қазақ әдебиетіне деген қызығушылығын арттыру мақсатында
төмендегідей әдебиеттер тізімі ұсынылады.
69
25-
кесте. Қазақ әдебиетінен ұсынылатын шығармалар тізімі
Қазақ тілінде емес мектеп оқушыларына қазақ әдебиетінен ұсынылатын
шығармалар тізімі
1-4-
сыныптар
1.
«Қиял-ғажайып ертегілері» жинағы (қазақ ертегілері)
2.
«Жануарлар туралы ертегілер» жинағы (қазақ ертегілері)
3.
«Батырлар туралы ертегілер» жинағы (қазақ ертегілері)
4.
«Әжемнің ертегілері» жинағы (қазақ ертегілері)
5.
«Ерлік ертегілері» жинағы (қазақ ертегілері)
6.
Алдар Көсе хикаялары жинағы (қазақ ертегілері)
7.
«Мақта қыз бен мысық» (ертегі)
8.
«Жаңа заман ертегілері» жинағы
9.
Ө.Тұрманжанов «Бөдене мен түлкі», «Төрт өгіз туралы ертегі»,
«Мысық пен жолбарыс» ертегілері
10.
Қытай халық ертегілері. «Ит пен мысық қалай қастасты», «Жеті
ағайынды жігіт»
11.
«Не жаман, не жақсы» жинағы
12.
Қ.Мырза Әли. «Бірінші рет балға ұстаған балаға»
13.
Б. Момышұлы. «Қарлығаштың құйрығы неге айыр?»
14.
Е.Жеңісұлы. «Мынау ғазиз дүние»
15.
Т.Жексенбай. «Бүркіттің балапаны»
16.
Б.Мәжитов. «Балдаурен»
17.
М. Сыздықов. «Ақ басты тырна»
18.
Б.Майтанов. «Абай» әңгімесі
19.
Мұхтар Құл-Мұхаммед. «Әл-Фараби» әңгіме
20.
Б. Көмеков, С.Өтениязов. «Шоқан Уәлиханов»
21.
Ж. Қасымбаев. «Абылай хан», «Кенесары Қасымов» әңгімелері
22.
Ә.Файзуллаұлы. «Ақ көбелек». Мінез-құлық әліппесі
23.
Ө.Тұрманжанов. «Нан туралы баллада», «Терек пен жиде», «Бәрі
жақсы өнердің» өлеңдері
24.
Ы.Алтынсарин. «Бай мен жарлы баласы» әңгімесі
25.
Ы.Алтынсарин. «Бір уыс мақта» әңгімесі
26.
С.Қалиұлы. «Солдат хаты»
27.
Б. Соқпақбаев. «Ағаштар неге ашуланды?» әңгімесі
28.
М. Мақатаев. «Отан туралы» өлеңі
29.
Ы.Алтынсарин. «Бақша ағаштары», «Жаман жолдас» әңгімелері
30.
Д. Мамырбаева. «Балаларға арнлған шығармалар» жинағы
«Русский язык» оқу пәні (Я2) (оқыту орыс тілінде емес)
Цель обучения предмету «Русский язык» (Я2) – формирование навыков
аудирования (слушания), говорения, чтения и письма в соответствии с
правилами речевого этикета и нормами употребления языковых единиц в
70
речевой деятельности, ориентированной на ситуацию общения.
Изучение предмета «Русский язык» способствует:
-
развитию коммуникативных навыков в устной и письменной речи;
-
развитию связной речи (монолог, диалог, беседа);
-
развитию осознанного, правильного, беглого, выразительного чтения;
-
развитию творческого воображения;
-
формированию общечеловеческих ценностей.
По окончании 4 класса обучающиеся должны владеть языком на уровне
А2 (начинающий уровень) согласно системе уровней Общеевропейской рамки
владения языками (CEFR).
Объем учебной нагрузки по предмету «Русский язык» (Я2) составляет:
1)
в 1 классе – 2 часа в неделю, 66 часов в учебном году;
2)
во 2 классе – 2 часа в неделю, 68 часов в учебном году;
3) в 3 классе – 2 часа в неделю, 68 часов в учебном году;
4)
в 4 классе – 2 часа в неделю, 68 часов в учебном году.
Положительным в обучении второму языку является введение единого
речетематического режима, позволяющего расширить словарный запас,
отрабатывать коммуникативные навыки в рамках интегрированной речевой
тематики.
Важным условием успешного овладения языком должен стать
эмоциональный настрой, эмоциональный климат в школьном коллективе. При
организации учебно-методической работы нужно учитывать разный уровень
владения русским языком у обучающихся, формировать положительное
мотивационное отношение к русскому языку через развитие познавательного
интереса.
Формированию познавательного интереса способствуют:
-
занимательные эмоциональные, творческие задания с новой
информацией, требующие сочетания разных видов памяти;
-
контроль речевой деятельности учащихся, знание ими своих
результатов, своих успехов;
-
новизна методов и приемов, преемственность, проблематичность в
обучении;
-
использование технических средств обучения, ресурсов интернета;
-
создание речевых ситуаций, вызывающих желание высказаться;
-
привитие потребностей в коммуникации, лучшем усвоении языка.
Ниже приведены примеры заданий по видам речевой деятельности,
которые рекомендуется проводить на уроках русского языка.
Таблица 26. Примерные задания по навыкам речевой деятельности:
аудирование (слушание)
и говорение
чтение
письмо
артикуляционные разминки;
звуковой
анализ
слов;
восприятие звучащей речи,
выделение
из
речевого
работа над лексическим
значением слова; игры со
словами
(анаграммы,
нахождение слова в слове);
освоение
зрительно-
двигательных
образов
письменных букв и видов их
соединений
в
слогах,
71
потока языковых единиц
(предложение, слово, слог,
звук);
выявление
из
прослушанного
текста
информации в соответствии
с
поставленной
целью;
составление
диалога,
принятие
точки
зрения
собеседника;
постановка
вопросов и формулирование
ответов
на
основе
прослушанного
текста;
составление высказываний
на знакомые и интересные
для
учеников
темы;
составление рассказов по
личным
впечатлениям,
картинкам, по аналогии с
прочитанным;
словесное
рисование/описание;
пересказ знакомых историй,
сказок;
чтение
стихотворений
наизусть;
донесение информации до
собеседника и слушателей;
участие в речевой ситуации,
понимание того, о чем
говорит
собеседник,
уточнять,
выяснять,
перефразировать его речь;
аргументирование
своей
точки зрения на основе
аудиовизуального
материала;
определение
основных
моментов
в
аудиовизуальном материале
прогнозирование развития
событий по началу текста
или
по
заголовку;
использование
различных
видов чтения (чтение по
ролям,
ознакомительное
чтение, поисковое чтение,
комментированное чтение,
чтение для нахождения
информации, чтение для
высказывания точки зрения,
чтение
с
остановками,
чтение за диктором); игра «в
прятки» (ведущий начинает
читать текст с любого места,
не с начала, ученикам
необходимо найти место,
которое читает ведущий, и
следить
за
чтением);
составление карты рассказа;
формулирование оценочных
вопросов по содержанию
текста и о поступках героев
произведения;
умение
находить
и
извлекать
информацию из разных
источников:
словарей,
справочников,
энциклопедий,
Интернет-
ресурсов, инфографики
сочетаниях,
словах;
звукобуквенный анализ слов и
анализ
предложений
с
последующей
записью;
предоставление информации в
форме рисунков и диаграмм;
списывание
слов,
предложений,
текстов
с
печатного
образца;
восстановление
деформированного
предложения, текста; письмо
литературному
герою;
составление
текста
по
опорным словам; письмо по
памяти; запись нескольких
предложений
к
серии
картинок
(подписывание
картинок)
как
пересказ
прочитанной
истории;
корректирование собственных
текстов с помощью учителя;
представление историй в виде
комиксов (иллюстраций);
умение
на
основе
прослушанного/прочитанного/
увиденного писать краткий
текст с помощью учителя
Суммативное оценивание по предмету предполагает проведение
конкретного количества процедур суммативного оценивания (СОР) и за
четверть (СОЧ). Суммативное оценивание по предмету в 1 классе проводится с
третьей четверти. Ниже представлено количество процедур суммативного
оценивания за раздел/сквозную тему.
Таблица 27. Количество процедур суммативного оценивания по предмету
«Русский язык» (Я2)
Класс
Количество процедур суммативного оценивания
за раздел/сквозную тему
1 четверть
2 четверть
3 четверть
4
четверть
1 класс
-
-
2*
2*
2 класс
2*
2*
2*
2*
72
3 класс
2*
2*
2*
2*
4
класс
2*
2*
2*
2*
*
В суммативном оценивании за раздел/сквозную тему объединяются два вида
речевой деятельности (например, слушание и говорение; чтение и письмо).
По предмету «Русский язык» (Я2) осуществляется деление класса на две
группы. В рамках инклюзивного образования деление класса на группы
осуществляется при уменьшении наполняемости класса общего количества
обучающихся на три в расчете на каждого ребенка с особыми
образовательными потребностями.
«
Шетел тілі» оқу пәні
Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2018 жылғы
31 қазандағы № 604 бұйрығымен бекітілген МЖМБС редакциясында және
бастауыш, негізгі және жалпы орта білім берудің Үлгілік оқу жоспарларында
«Ағылшын тілі» оқу пәні «Шетел тілі» деп өзгертілген. Білім беру
ұйымдарының: «Ағылшын тілін», «Неміс тілін», «Француз тілін» таңдау
құқығы бар. Тілді таңдауды, оқушылардың қажеттіліктерін және ата-
аналардың сұраныстарын ескере отырып, білім беру ұйымы жүзеге асырады.
2019-
2020 оқу жылында 1-4-сыныптар жаңартылған білім беру
мазмұнының келесі Үлгілік оқу бағдарламалары бойынша оқиды:
-
Бастауыш білім беру деңгейінің 1-4-сыныптарына арналған «Ағылшын
тілі» пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасы
-
Бастауыш білім беру деңгейінің 1-4-сыныптарына арналған «Француз
тілі» пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасы ( Қазақстан
Республикасы Білім және ғылым министрінің 2019 жылғы 26 шілдедегі № 334
бұйрығы).
-
Бастауыш білім беру деңгейінің 1-4-сыныптарына арналған «Неміс
тілі» пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасы ( Қазақстан
Республикасы Білім және ғылым министрінің 2019 жылғы 26 шілдедегі № 334
бұйрығы).
Оқу бағдарламалары сөйлеу қызметінің барлық түрлері (тыңдалым,
айтылым, оқылым, жазылым) бойынша дағдылар мен қабілеттерді дамытуды
көздейді. Бағдарламаның лексика-грамматикалық мазмұндалуы қарапайымнан
күрделіге қарай жүргізіледі. Бастауыш білім беру деңгейінің бағдарламалары
білім алушылардың тілдік дағдыларын дамытуға, олардың өзіне деген
қызығушылығы мен сенімділігін арттыруға, сондай-ақ шетел тілін үйренуге оң
көзқарасты қалыптастыруға бағытталған. Оқу бағдарламаларының мазмұны
жалпы тақырыптар аясында қарым-қатынас жасаудың қарапайым білігін
қалыптастыру үшін базалық қабілеттер мен дағдыларды жасауды және
дамытуды қамтамасыз етеді.
Шетел тілі оқу бағдарламаларының құрылымында «Ағылшын тілі»,
«Неміс тілі» және «Француз тілі» пәндерінің базалық мазмұны маңызды аспект
болып табылады. Оқу пәндері білім алушыларда өз халқының рухани
құндылықтары мен мәдениет диалогі, ұлттық бірегейлігі, азаматтылық,
73
моральдық және сөйлеу әдебінің нормалары туралы түсінік қалыптастыруға
ықпал етеді.
Шетел тілі бағдарламалары білім алушыларға төмендегі тәсілдер арқылы
тілді меңгертуге бағытталған:
-
талдау, бағалау және шығармашылық ойлау дағдыларының дамуына
ықпал ететін әртүрлі тапсырмалар;
-
ауқымды жазбаша және ауызша дереккөздермен жұмыс жасау.
Пән бойынша оқу жүктемесінің көлемі:
1) 1-
сыныпта – аптасына 2 сағаттан, оқу жылында 66 сағатты;
2) 2-
сыныпта – аптасына 2 сағаттан, оқу жылында – 68 сағатты;
3) 3-
сыныпта – аптасына 2 сағаттан, оқу жылында – 68 сағатты;
4) 4-
сыныпта – аптасына 2 сағаттан, оқу жылында – 68 сағатты құрайды.
Бастауыш білім беруді аяқтағаннан кейін білім алушылар шетел тілін
тілді меңгерудің жалпыеуропалық жүйесіне (Common European Framework of
Reference, CEFR) сәйкес А1 тілдік деңгейінде меңгеруі тиіс.
Білім алушылар сандар, түстер, уақыт, ауа райы, тағам, киім, жануарлар,
өсімдіктер, дене мүшелері, жеке ақпараттар, отбасы, достар, мектеп, ойындар,
саяхат, транспорт, спорт, мерекелер, салт-дәстүрлер, ғимараттар, өнер, музыка,
аңыздар, зерттеушілер мен өнертапқыштар тақырыптарына байланысты
лексиканы меңгереді.
Бастауыш мектеп бағдарламасында тілдік дағдыларды дамыту үш тілде
ортақ тақырыптарды оқу арқылы жүзеге асырылады: қазақ тілі (Т1, Т2), орыс
тілі (Я1, Я2) және шет тілі (L3). Бастауыш мектептің оқу жоспарларында
(1-4-
сыныптар) пәнаралық байланыс (Cross Curricular Links) әр тақырыпта
көрсетілген.
Төмендегі кестеде 1-4-сыныптардың оқу бағдарламасындағы пәнаралық
байланыс көрсетілген.
28-
кесте. 1-4-сыныптардың оқу бағдарламасындағы пәнаралық байланыс
«Ағылшын тілі» оқу пәні
бойынша тақырыптар
«Француз тілі» оқу пәні
бойынша тақырыптар
«Неміс тілі» оқу пәні
бойынша тақырыптар
1-
сынып
All about me
Tout sur moi
Alles über mich
My school
Mon école
Meine Schule
My family and friends
Ma famille et mes amis
Meine Familie und meine
Freunde
The world around us
L’environnement
Umgebung
Travel
Voyage
Reise
Tradition and folklore
Les fêtes et les traditions
Traditionen und Folklore
Food and drink
Repas
Essen und Getränke
Health and body
Un esprit sain dans un corps
sain
Ein gesunder Geist in einem
gesunden Körper!
2-
сынып
All about me
Se présenter, parler de soi
Alles über mich
74
My family and friends
Ma famille et mes amis
Meine Familie und meine
Freunde
My school
Mon école
Meine Schule
The world around us
L’environnement
Umweltbedingungen
Health and body
Un esprit sain dans un corps
sain
Ein gesunder Geist in einem
gesunden Körper!
Tradition and customs
Les traditions et les coutumes
Sitten und Bräuche
The natural environment
L’environnement. Les saisons
Umwelt
Travel
Vacances et voyage
Reisen
3-
сынып
Animals
Vive la nature!
Belebte Natur
Light & Dark
La ville
Licht und Schatten
Time
Ma journeé de travail
Zeit
Buildings
Nous faisons des courses
Architektur
Art & Music
L’art
Kunst
Explorers & Inventors
Les Grands Hommes
Berühmte Persönlichkeiten
Water, water everywhere
Culture et repos
Wasser – Quelle vom Leben
Having fun
Bientôt les vacances!
Erholungskultur, Feier
4-
сынып
Kazakhstan in the World of
Sport
Sport
Sport in Kasachstan
Values in Myths and Legends
La Francophonie
Werte in den Mythen und
Legenden
Treasure and Heritage
Un ami étranger
Kulturerbe
Professions and ways of
Communication
Le monde des métiers
Berufswelt und
Kommunikationen
Hot and Cold
Phénomènes naturels
Naturerscheinungen
Healthy World
Un esprit sain dans un corps
sain
Ein gesunder Geist in einem
gesunden Körper!
Journey into Space
Mes loisirs
Weltraumreise
Machines
Les transports
Autos
Шетел тілі бойынша сабақтарды жоспарлауға төмендегі ұсынымдар
беріледі:
1) 1-
сыныпта оқу және жазу дағдыларын дамыту қарастырылмайды,
«Оқу» бөлімі бойынша оқу мақсаттары таныс сөздер мен сөз тіркестерін танып
білуге ғана бағытталған;
2)
сабақта ұсақ моториканы дамытуға байланысты іс-әрекеттер, ойындар,
әндер, санамақтар, ұйқастырмаларды қолдану;
3)
оқу тапсырмаларын орындауда білім алушылардың жұмыстарын
ынталандыру, білім алушыларды ынталандыру мен қолдаудың әртүрлі
нысандарын қолдану арқылы білім алуға қолайлы және жайлы атмосфера
жасау, жарыс сипатындағы тапсырмаларды қосу;
75
4)
бастауыш сынып білім алушыларының психологиялық және жас
ерекшеліктерін (жоғары эмоционалдылық, қозғалғыштық, сезімталдық,
шаршағыштық) ескере отырып, оқытудың әдіс-тәсілдерін, формаларын
ойластыру;
5)
бастапқы кезеңде қателесу білім беру процесінің бір бөлігі болып
табылатындықтан, білім алушылардың қателерін түзетпеу. Коммуникативті
құзыреттілікті меңгерудің негізгі шартының бірі білім алушының білім беру
процесіне белсенді қатысуы болып табылады;
6)
сабақта білім алушыларға таныс ағылшын тіліндегі сөздерді,
фразаларды және нұсқауларды жиі қолдану қажет, бұл білім алушылардың
тапсырмаларды орындаған кезінде сөздер мен фразаларды тиімді есте сақтауға
және тануына мүмкіндік береді;
7)
мұғалімнің өз сөзін модельдеуі, тиісті интонацияны, дауысты,
айтылуын және ым- ишараларды пайдалана отырып, сөздер мен фразаларды
баяу және анық айту;
8)
мимиканы, эмоцияны, ым-ишараны, түрлі-түсті көрнекі құралдарды
(суреттер, ойыншықтар, постерлер) белсенді пайдалану, бұл білім
алушылардың назарын неғұрлым тиімді шоғырландыруға және оларды жаңа
сөздерді меңгеру процесіне тартуға ықпал етеді;
9)
білім
алушылардың
қызығушылығын
ынталандыру,
жұмыс
нәтижелерін көрсету, өткен материалды бекіту мақсатында сыныптағы арнайы
бөлінген орындарда («сөйлейтін қабырғалар», көрмелер және т.б.)
оқушылардың жұмыстарын орналастыру және жаңартып отыру;
10)
іздестіру, өңдеу, тазарту, ақпарат жасау және ұсыну, ақпарат және
идея алмасу сияқты АКТ-ға негізделген дағдыларды қолдануға ықпал ету;
11) әр сабақта қысқа аудио және бейне материалдарды, логикалық
ойлауды дамытуға арналған тапсырмаларды және флэш карталар мен басқа да
көрнекі құралдарды қолдана отырып, өткен тақырыптар бойынша қысқаша
театрландырылған көрсетілімдерді үнемі қолдану.
Пән бойынша жиынтық бағалау тоқсандық жиынтық бағалауды (ТЖБ)
және бөлім бойынша жиынтық бағалау (БЖБ) рәсімдерінің нақты санын
жүргізуді көздейді. 1-сыныпта пән бойынша жиынтық бағалау үшінші
тоқсаннан басталады. Төменде бөлім/ортақ тақырып үшін жиынтық бағалау
саны көрсетілген.
29-
кесте. «Шетел тілі» пәні бойынша жиынтық бағалау саны
Сыныптар
Бөлімдер/ортақ тақырыптар бойынша жиынтық бағалау саны
1-
тоқсан
2-
тоқсан
3-
тоқсан
4-
тоқсан
1-
сынып
-
-
2*
2*
2-
сынып
2*
2*
2*
2*
3-
сынып
2*
2*
2*
2*
4-
сынып
2*
2*
2*
2*
* Бөлім/ортақ тақырып бойынша жиынтық бағалауда сөйлеу қызметінің екі түрі
біріктіріледі (мысалы, тыңдалым және айтылым; оқылым және жазылым)
|