Тема урока: Обобщающие слова при однородных членах и знаки

3.
 Запятая не ставится во фразеологических оборотах
4.
 Запятая не ставится перед  повторяющимися союзами: 
и О и О
5.
Запятая не ставится между однородными  членами, 
усиливающими значение  друг друга 
6.
Запятая ставится перед второй частью двойных 
(составных) союзов:  не только О но и О 
7.
Какие члены предложения называют однородными?  
Ф.О Большой палец. Смайлики
Работа в группах
(5 мин)
1 гр. Составляет кластер об однородных членах предложения.
2 гр. – запятая ставится   при однородных определениях.
3 гр. – запятая  не ставится  при однородных членах 
предложения.
Ф.О  Две звезды и одно пожелание
Уч-ся составляют 
кластер, защищают 
постеры
Группы оценивают 
друг друга
4слайд
Объяснение 
нового материала
(8 мин)
Ребята, при однородных членах предложения могут быть 
обобщающие слова.Обобщающие слова (жалпылауыш сөздер) 
являются тем же членом предложения, что и однородные.  Они 
могут стоят впереди  или после  однородных членов 
предложения. 
Следует знать:  Двоеточие ставится: 
В человеке все длжно быть прекрасно: и лицо, и одежда, и 
душа, и мысли.  [0: и 0, и 0, и 0, и 0.]  
 На поляне росли деревья, а именно : дуб, клён, берёза.  [0, а 
именно: 0, 0, 0.] 
Тире ставится: Сказка, быль, легенда, миф - всё  на миг 
перемешалось.     [0, 0, 0, 0 – 0.]
Уч-ся 
самостоятельно 
изучают 
теоретический 
материал, 
рассказывают друг 
другу (лепет-
бормотание)
5слайд
Работа с 
учебником 
(3 мин)
Вопросы по изученному:
4.
Если обобщающее слово стоит  впереди однородных 
членов предложния, то  какой знак препинания ставится?
5.
Если обобщающее слово стоит после однородных 
членов предложения, то какой знак препинания ставится? 
Приведите примеры.
Ф.О Похвалы
Учащиеся отвечают 
на вопросы, 
приводят  свои 
примеры
6 слайд
(5 мин)
Разобрать по членам предложения, составить схему.
10.
В вазе стояли цветы астры гвоздики хризантемы.
11.
В парке в саду везде лежала опавшая листва. 
12.
Армянин грузин казах киргиз русский белорус латыш 
это национальности
Ф.О Смайлики
К доске выходят по 1 
ученику из группы
7слайд
Физминутка 
«Смак». 
(2 мин)
Подготовьте салат «Здоровье », находя при этом в предложении 
однородные члены и обобщающие слова при однородных 
членах. 
    Для начала работы мы берем фрукты: яблоки, апельсины, 
бананы, киви.  Вырезаем эти фрукты кубиками и складываем в 
посуду по слоям. Салат заправляем  йогуртом! 
Задание по 
группам
(4 мин)
Подобрать обобщающие слова.
1 гр. Пушкин, Лермонтов, Некрасов,  Гоголь .
Редкие морские рыбы
2 гр. Тигр, леопард, пантера, лев.
Ромашка, роза,  тюльпан, лилия.
3 гр. Комфортабельные иностранные машины
Плавание, биатлон, волейбол, велосипедный  спорт.
Ф.О Смайлики. Большой палец
Великие русские 
писатели
Кит, касатка, 
дельфин.
Опасные хищные 
животные
Великолепные 
многолетние цветы
Ниссан, Мерседес, 
КИА
Виды спорта
8 слайд
Работа с текстом
(4 мин)
Упр 192 стр 115  
Работа с учебником
Закрепление.
Тестовые вопросы 
9слайд
195

(3 мин)
1.Поставьте вопросы к однородным членам в предложении: В 
человеке все должно быть прекрасно: и лицо, и одежда, и 
душа, и мысли. 
А. Почему?
  
В. Как?   С. Что? Д. Куда?
2.Дополните  предложение  однородными членами  в 
предложении: Пусть Наурыз несет  в каждый дом ... 
А. Черный, белый
В. Высокий, красивый
С. Счастье, благополучие
Д. Веселье, радость.
3. Какой схеме  соответствует ряд однородных членов  в 
предложении: Героями произведения Некрасова были 
крестьяне, труженики, «маленькие люди» большого 
капиталистического города.
А.  [О ,О , ].
    
В.  [О ,О , О ].     С.   [О,   ].       Д.   [О и О  ].
4. Какими членами являются обобщающие слова в 
предложении:
 
Вдруг все зашумели: и дети, и 
учителя, и гости.
А. Подлежащие
В. Сказуемые
С. Определения
Д. Дополнения.
Ф.О Звёздочка
Уч-ся выбирают 
правильные ответы.
8.
С
9.
С
10.
В.
    4. А.
Задание на дом
 (1 мин)
Упр 194 стр 116
Уч-ся записывают в 
дневниках.
10 слайд
РЕФЛЕКСИЯ
Обратная связь
(1 мин)
Что нового вы узнали сегодня об обобщающих словах?
Каким членом в предложении является обобщающее слово?
Какие знаки препинания ставятся в предложениях с 
обобщающими словами?
Уч-ся отвечают на 
вопросы
11слайд
Оценивание
 уч-ся 
196

ЖАҢАРТЫЛҒАН БІЛІМ –ЖАҢАША КӨЗҚАРАС
Алматы облысы, Еңбекшіқазақ ауданы, Қорам ауылы, «Қорам орта мектебі» КММ
Қазақ тілі мен әдебиеті пәні мұғалімі Ахметова Назигуль Сламбековна
    Бүгінгі күннің өекті мәселесі-білімді ұрпақ.Білімді ұрпақты тәрбмелеп өсіру, өзге ұлт өкілдеріне қазақ тілін  
меңғерту - әрбір қазақ тілі мен әдебиеті пәнінің  мұғалімі үшін үлкен парыз. Қазақстандағы білім беру  үдерісіне 
енген жаңартылған білім беру бағдарламасы – заман талабына сай келешек   ұрпақты алға жетелейтін жаңа 
бағдарлама. Елбасы Н.Ә.Назарбаевтың Қазақстан халқына жолдауында «Ұлттық бәсекелестік қабілеті бірінші 
кезекте оның білімдік деңгейімен анықталады.»-деп айтқанындай,еліміздің әлемдік өркениетке жетудің  бірден-
бір жолы – білім беру жүйесі. Қазақстан Республикасында орта білім мазмұнын жаңарту шеңберінде орыс 
тіліндегі   мектептерде     «Қазақ   тілі»пәні   педагогика   кадрларының   біліктілігін   арттыру   курсы   барысында 
тыңдаушыларды   жаңаша   тың   көзқарас   пайда   болды.Бағдарламаның   негізгі   мақсаты-жас   ұрпақты   бәсекеге 
қабілетті   білім   мен   тәрбие   беретін   заманға   сай   мектеп   құру.Болашақ     жастардың   білімді 
де,білікті,парасатты,саналы   азамат   болыпжетілуі   мұғалімге   байланысты.Бізде   ,яғни   ұстаздарда   білім   беру 
бағдарламасына өзгеріс енгізудің қандай қажеттілігі бар деген сұрақ туындады.Бұл сұрақтың жауабын да осы 
курс барысында таптық деп ойлаймын.
     Курстың мақсаты-орыс тілінде оқытатын мектептердегі қазақ тілі пәні бойынша білім беру бағдарламасын  
жаңарту   және   критералды   бағалау   жүйесін   енгізу   тұрғысынан   мұғалімдердің   педагогикалық   шеберлігін 
жетілдіру. Кешегі уақыт ,дүр сілкінткен жаңалық бүгін ескіріп жатады.Бүгінгі күннің жаңалығы тілшілер үшін  
қазақ   тілі   мен   әдебиеттің   бір   пән   болып   оқылатындығы.Орыс   мектептеріндегі   қазақ   тілі   аптасына     төрт  
сағат,әдебиет бір сағат еді.Енді міне, кіріктірілген қазақ тілі мен әдебиетін оқытпақпыз.Біз ұттық па, ұтылдық  
па? Менің пайымдауымша,ұтарымыз көп сияқты.Неге десеңіз, орыстілді аудиторияда   қазақ тілін оқытудағы 
басты мақсат - төрт тілдік дағдыны қалыптастыру. Орыс тілінде оқытатын мектептерде қазақ тілін оқытуда  
қолданылатын   әдіс-тәсілдердің   алуан   түрлерін   білгенімізбен,   әдеттен   өзгеше,   дәстүрлі   сабақтан   тыс   тіл 
үйретуде   көптеген   әдіс-тәсілдерді   меңгердік.«Кіріспе   болжамдары»   кітабымен   әйгілі   Крашеннің   табиғи 
әдісімен таныстық. Табиғи  әдіс техникалары әдетте «ТКО» «ТҮҚ» сияқты тәсілдермен  бірге қолданылады. 
Оқушылар   өздері   естіген   тілді   белсенлі   тыңдау   және   естігендерін     өңдеу   арқылы   тілдік   құзіреттілік 
қалыптасатын   «үнсіздік   кезеңін»    сипаттайды.  Тіпті   тілдің   түсінуін   жақсарту  үшін   сөйлеу  қажет   емес   деп 
болжайды.Бұл жерде біз спиральді білім беру бағдарламасымен келісеміз.Қарапайымнан біртіндеп күрделіге 
ауысу тіл үйретушіге де,тіл үйренушіге де оң әсерін береді. 
       Джером Брунердің  «Білім беру үдерісі»атты еңбегінде «Оқушы пәнді  қайталап  оқыған  сайын   ақпарат 
толықтырылып бекітіліп отырады»,-делінген. Біз дәстүрлі сабақта оқушылардың мінез-құлқы, олардың уәжі, 
арман-тілектерімен   қызығушылықтары,   дағдылары,   оқу   стильдеріәр   түрлі   болатынына   немесе   әлеуметтік 
жағдайына   онша   мән   бөле   бермейміз.   Сондықтан   болар,мектепте   жақсы   оқыған,   ұстаз   назарына   іліккен 
оқушылар өмірден өз орнын таба алмай қиналып,кейбірі жаман жолға түсіп жатады.Оған ұстаздар өзіміз де 
кінәліміз.Ол оқушының мектеп жасында  жалаң,жаттандыбілім алуына біз себепкер болдық.
Заманауи   әдіс-тәсілдерде   оқушыларды   уәждеу   жағымды   мінез-құлықты   нығайтып,кері   тәртіпті   шектеуді 
қамтамасыз ету мақсаты кері байланысты қолдануды көздейді.Уәжді өсіретін де,өшіретін де сыртқы фактор 
мына біздер екеніміз даусыз.Кіріктірілген пәнді оқыту арқылы оқушы уәжін өсіріп ,арман-тілегіне құлақ салып 
қызығушылықтарын ояту,рухани құндылықтары мен дағдыларын қалыптастыру керек.
Екіншіден,тілді үйрену ,үйрету үшін тілдік төрт дағдының мәні зор.Ғ.Мүсіреповтің ғажап ойларынан «Соқыр 
көретіндей,саңырау еститіндейетіп жаз»деген сөзі еріксіз еске түседі.Қарым-қатынас дағдыларын қалыптастыру 
көп нәрсеге  қол жеткіземіз.Жаңартылған білім беру мазмұнында ұстаз,шәкірт,мектеп «үштік одақ»тәрізді бір-
бірінен ажыратуға болмайтын атаулар.
«үш одақ»қазанында қайнаған еңбек жаңартылңан білім,белсенді оқу 
мен оқушылар
        Халқымыздыңардақты   ұлдарының   біріМіржақып   Дулатов:»Жалғыз   сүйеніші,жалғыз   үміті   –оқуда   Тек 
бақытқа жетсек те,жұртымыздысақтап та ,дүниедегі сыбағалы орнымызды алсақ та бір ғана оқудың арқасында 
аламыз.Жақсылыққа   бастайтын   жарқын   жұлдыз-оқу.Надан   жұрттың   күні   –қараң,келешегі   тұман»,-деп 
ғылым,білім, оқудың маңызын халыққа көрсеткен.
      ХХ1ғасыр   –ғылым   ғасыры.Сондықтан   жас   ұрпаққа   жас   буынға   жаңаша   білім   беру   жолында   түбегейлі 
өзгерістер жүріп жатыр.Жеке тұлға яғни,дарынды,шығармашыл тұлға қалыптастырубілім мен тәрбие берудегі 
мемлекеттік істің ең маңыздысы.Мақсатты білім беру-тұлға дамуын жүзеге асыратын мәселе.Адам баласының 
өз ұрпағын оны тәрбиелеудегі ең озық тиімді ізденістер-тәжірибелерін жалғастырып ізгі жолдар іздеу жаңашыл 
әдіс-тәсілдің озық үлгілерін дамыт жолында ұстаздарымыз көп болсын.
* * * * * * * *
197

ЖАҢАРТЫЛҒАН БІЛІМ БЕРУДІҢ ТИІМДІЛІГІ
Қызылорда облысы Шиелі ауданы  «Шиелі аудандық  кешкі жалпы білім  беретін мектебі» КММ
Орыс тілі мен әдебиеті  пәнінің мұғалімі  Әуелбекова Назерке Дүйсенбекқызы
Тәуелсіздік жылдарында еліміз екі процесті – саяси реформа мен экономикалық жаңғыруды қатар жүргізіп, 
белгілі бір нәтижеге жетті, қазіргі уақытта жаңа тарихи кезеңге – Рухани жаңғыру кезеңіне аяқ басты. Рухани 
жаңғыру   бізден   ұлттық   санамызды   қалыптап,   бәсекеге   қабілетті   болып,   кез-келген   мәселеге   прагматистік 
тұрғыдан   келуді,   жалпы   алғанда   ұлттық   бірегейлігімізді   сақтай   отырып   дамуымызды   талап   етеді.   Рухани 
жаңғырудың   ең   басты   шарты   –   «білімді,   көзі   ашық,   көкірегі   ояу   болуға   ұмтылу»   Өйткені,   ҚР   Президенті 
«Болашаққа бағдар: рухани жаңғыру» атты Бағдарламалық мақаласында атап көрсеткендей, «табысты болудың 
ең іргелі басты факторы білім екенін әрқайсысымыз терең түсінуіміз керек… 
Себебі, құндылықтар жүйесінде білімді бәрінен биік қоятын ұлт қана табысқа жетеді». Бұл жерде әңгіме 
еліміздің болашағы туралы. Оның ертеңі – жас ұрпақтың қолында. Бүгінгі жас ұрпақ, болашақ маман Қазақстан  
Республикасы   «Білім   туралы»   Заңының   8-бабында   көрсетілген   міндеттер   бойынша:   «Ұлттық   және   жалпы 
адамзаттық   құндылықтарды   игеріп,   ғылым   мен   практика   жетістіктеріне   негізделген   білім   алулары   керек». 
Ендеше,   біздің   ұстаздарымыз   оқытудың   жаңа   технологияларын   енгізіп,   білім   беруді   ақпараттандырып, 
халықаралық ғаламдық коммуникациялық желілерге шығу арқылы оқытуды сауатты, сапалы жүзеге асырып, 
мамандардың кәсіби құзіреттілігін қалыптастырғанда ғана қоғамымыздың дамуына елеулі үлес қоса алады. Бұл 
істердің барлығын жүзеге асыратын еліміздің ұстаздар қауымы. Ендеше, бүгінгі ұстаздар қауымына қойылатын 
талап  та  жоғары   болмақ.  Олар  жан-жақты,  әлемдегі   жаңалықтардан  мағлұматы   бар,  үнемі   шығармашылық 
ізденістегі, кәсіби біліктілігін шыңдайтын жеке көзқарасы бар, соны қорғай білетін жігерлі тұлға, зерттеушілік 
қабілеті бар, білімді де білікті, көп оқитын, көп тоқитын, білімін күнделікті ісіне шебер қолдана білетін, өзінің 
оқушысын   өз   бетінше   білім   алуға   баулитын   кәсіби   маман   иесі   болуы   керек.   Бұл   өмір   талабы.   Ұстазда 
ұйымдастырушылық,   құрылымдылық,   бейімділік,   сараптамалық   қабілеттердің   де   болуы   шарт.
Жаңартылған білім берудің маңыздылығы – оқушы тұлғасының үйлесімді қолайлы білім беру ортасын құра 
отырып сын тұрғысынан ойлау, зерттеу жұмыстарын жүргізу, тәжірибе жасау, АКТны қолдану, коммуникативті 
қарымқатынасқа түсу, жеке, жұппен, топта жұмыс жасай білу, функционалды сауаттылықты, шығармашылықты 
қолдана   білуді   және   оны   тиімді   жүзеге   асыру   үшін   қажетті   тиімді   оқыту   әдіс-тәсілдерді   курс   барысында 
ұғындық. Жаңартылған білім беру бағдарламасының ерекшелігі спиральді қағидатпен берілуі. Спиральділік 
қағидаты бойынша құрылған оқу бағдарламасы Джером Брунердің «Білім беру үдерісі» (1960) атты еңбегінде 
қарастырылған   танымдық   теорияға   негізделеді.   Оған   оқу   мақсаттарын   зерделей   отырып   тапсырмаларды, 
сабақтарды құрастыру барысында көз жеткіздік. Бағалау жүйесі де түбегейлі өзгеріске ұшырап, критериалды 
бағалау   жүйесіне   өтеді.   Критериалды   бағалау   кезінде   оқушылардың   үлгерімі   алдын   ала   белгіленген 
критерийлердің нақты жиынтығымен өлшенеді. Оқушылардың пән бойынша үлгерімі екі тәсілмен бағаланады: 
қалыптастырушы бағалау және жиынтық бағалау. Баланың жан-жақты ізденуіне ынталандырады. Бұл бағалау 
жүйесінің   артықшылығы,   баланың   ойлау   қабілетін   дамытып,   ғылыммен   айналасуға   ықыласын   туғызады. 
Кеңестік заманнан қалған бес балдық бағалау жүйесі жойылды. Қалыптастырушы бағалау күнделікті оқыту мен 
оқу үрдісінің ажырамас бөлігі болып табылады және тоқсан бойы жүйелі түрде өткізіледі. 
Қалыптастырушы бағалау үздіксіз жүргізіле отырып, оқушылар мен мұғалім арасындағы кері байланысты 
қамтамасыз етеді және балл немесе баға қоймастан оқу үрдісін түзетіп отыруға мүмкіндк береді. Жиынтық 
бағалау   оқу   бағдарламасының   бөлімдерін   (ортақ   тақырыптарын   және   белгілі   бір)   оқу   кезеңін   (тоқсан,   оқу 
жылы, орта білім деңгейі) аяқтаған оқушының үлгерім туралы ақпарат алу мақсатында балл және баға қою 
арқылы өткізіледі. Қалыптастырушы бағалау және жиынтық бағалау барлық пәндер бойынша қолданылады. 
Критериалды бағалау жүйесі Филиппин, Сингапур, Жапония, Франция, Финляндия сынды дамыған елдерде 
пайдаланылады. Кіріктірілген білім беру бағдарламасында қазақ тілі пәнінің берілу жайы да өзгеше. 
Бағдарлама   оқушының   төрт   тілдік   дағдысын:   тыңдалым,   айтылым,   оқылым,   жазылымды   жетілдіруге 
бағытталған. Бұл төрт дағды оқу жоспарында «Шиыршық әдісімен» орналастырылған және бір-бірімен тығыз 
байланысты. Айталық, қарапайымнан күрделіге қарай шиыршық бойымен дамып, өрлей түскені жай ауызекі 
тілде ғана ойын жеткізуден, күрделі мәтіндер құра білу дағдылары шыңдалып, тілдік құзыреттіліктері шыңдала 
түседі.   Бүкіл   әлемде   білім   беру   жүйелерінің   келешек   ұрпаққа   қандай   білім   беретіні   туралы   мәселе   қайта 
қаралуда. Осы мәселе аясында «Балалар ХХІ ғасырда табысты болу үшін нені оқыту керек?» және «Оқытудың 
тиімді әдістері қандай?» деген сияқты негізгі сауалдар туындайды. Бұл сауалдар оқу бағдарламасымен және оқу 
бағдарламасын жүзеге асыруда пайдаланылатын педагогикалық әдістемелермен тығыз байланысты. 
Қарқынды жаһандану, сондай-ақ, ұлттық экономикаға да ықпал етуде және қазіргі уақытта экономикалық 
дамуды қамтамасыз етуге бағытталған халықаралық бәсекелестік артты. Білім беру жүйесін жаңартуға арналған 
бұл   экономикалық   дәлелдерге   қоса,   қазіргі   жиырма   бірінші   ғасырда   басқа   да   негіздер   бар:   байланысқа 
бейімділікті  арттыру, әлеуметтік  өзгерістер, ауа  райының  өзгеруімен  байланысты мәселелер, бүкіл әлемдегі 
халықтың   қарқынды   өсуі,   заманауи   әлеммен   өзара   табысты   байланысу   үшін   қажетті   және   келешек   күннің 
әлемімен   өзара   байланысу   үшін   қажетті   дағдыларды   қазіргі   таңдағы   мектеп   жасөспірімдері   талап   ететін 
198

шектеулі   ресурстарға   деген   сұраныстың   өсуі.   Сондықтан   оларға   заманауи   бағдарламалар   мен   оқыту 
әдістемелерін,   білікті   мамандар   ұсыну   маңызды.   Орта   білім   жүйесінде   жалпы   білім   беретін   мектептерді 
Назарбаев зияткерлік  мектептеріндегі оқыту деңгейінежеткізу керек. Мектеп бітіруші түлектері  қазақ, орыс 
және ағылшын тілдерін білуге тиіс. Оларды оқыту нәтижесі оқушылардың сындарлы ойлау, өзіндік ізденіс пен  
ақпаратты терең талдау машығын игеру болуға тиіс» деп атап көрсеткеніндей, қазіргі таңда елімізде жаппай 
білім   беру   мазмұны   жаңартылуда.   Жаңартылған   бағдарлама   бойынша   әлемдік   білім   беру   жүйесі   бәсекеге 
қабілеттілікке   қарай   білім   алушыны   баулу,   қоғамнан   өз   орнын   таба   білетіндей   сапалы   маман   болуына 
бағытталынған.   Ал   осы   уақытқа   дейін   біздің   елімізде   жалпы   білім   беретін   мектептерде   білім   алушылар 
күтілетін нәтижеге көз жеткізбей, түрлі әсер етуші факторлар ықпалымен мамандық таңдап, ақыр соңында сол 
оқыған мамандықтары бойынша жұмысқа тартыла алмай отырғаны бәрімізге белгілі.
 Орта білім мазмұнын жаңарту аясында әзірленген оқу бағдарламалары оқушылардың бір сыныптан екінші 
сыныпқа өтуі кезінде білімі мен дағдылары қайталанып тексеріліп отыратын спиральділік қағидаты бойынша 
құрылған   оқу   бағдарламасы   моделіне   негізделген.   Оқу   үдерісінің   алға   ілгерілеуі   айқан   көрінуі   үшін,   оқу 
мақсаттары  өзара  тоғысқан  бөліктер мен  бағыттарға біріктірілген. Айталық, қарапайымнан  күрделіге қарай 
шиыршық бойымен өрлей түскені жай эссе жазудан әңгіме тіпті повесть жаза алатындай дағдыға ие болып, 
тілдік құзыреттіліктері шыңдала түседі. Мұғалімдердің пайдаланатын оқыту әдісі оқушыларды оқытудың ең 
жоғары стандарттарын қамтамасыз ету үшін маңызды. Осы орайда жаңа бағдарламаны меңгеру барысында 
ерекше есте қалған мына әдіс-тәсілдер сабақтың тиімді өтуіне, оқушы бойында қажетті 4 дағдыны (тыңдалым, 
айтылым, жазылым, оқылым) қалыптастыруға ықпал ететіні сөзсіз: «Қабырғадағы роль», «Ыстық орындық», 
«Пікірлер   сызығы»,   «Саналылық   аллеясы»,   «5   сұрақ,   5   жауап»,   «5   қадам»,   «Драма   әдісі»,   «Маңыздылық 
аймағы», графикалық органайзерлер – «Дара диаграмма», «Қос диаграмма», «Оқиға тауы», «Хикая картасы», 
«Стоп кадр» т.б
Мұғалімдер   пайдаланатын   әдіс   оқудың   тиімділігіне   елеулі   әсерін   тигізеді.   Педагогикалық   әдістерді 
жетілдірмей тұрып, оқу бағдарламасын өзгерту білім беру стандарттарына қатысты реформалау шараларының 
мүмкіндіктерін және нәтижелілігін төмендетеді. Жаңартылған бағдарлама бойынша әр мұғалім төмендегідей 
нәтижелерге қол жеткіздік:
• жаңартылған оқу бағдарламасының құрылымына;
• жаңартылған оқу бағдарламасының мазмұны мен жүйесіне;
• оқу бағдарламасының және оны іске асырумен байланысты құжаттамалардың мақсаты мен рәсімделуіне;
• білім беру бағдарламасын іске асыруға көмектесетін тиісті педагогикалық тәсілдерді меңгеруге.
Біліктілікті арттыру курсы соңында әр мұғалім жаңартылған бағдарлама бойынша мазмұн мен жүйелілікті, 
білім   беру   бағдарламасын   іске   асыруға   көмектесетін   тиісті   педагогикалық   тәсілдерді   қолдана   алатын 
нәтижелерге қол жеткізді. «Адамның көңілі шын мейірленсе, білім-ғылымның өзі де адамға мейірленіп, тезірек 
қолға түседі. Шала мейір шала байқалады», – дейді Абай. Ғаламдық деңгейде өркениет атаулысы – білім мен  
ғылымға   арқа   сүйей   бастағанын   дүйім   жұртқа   алғашқылар   қатарында   айту,   жадында   жаттатқызу   – 
халқымыздың аяулы перзенттерінің бірі – ұлы Абайға бұйырғаны әрі заңдылық, әрі қажеттілік болатын. Қорыта 
келе,   Міржақып   Дулатовтың   «Жалғыз   сүйеніш,   жалғыз   үміт   –   оқуда.   Теңдікке   жетсек   те,   жұрттығымызды 
сақтасақ   та,   дүниедегі   сыбағалы   орнымызды   алсақ   та,   бір   ғана   оқудың   арқасында   аламыз.   Жақсылыққа 
бастайтын жарқын жұлдыз – оқу. Надан жұрттың күні – қараң, келешегі – тұман». Өркениетті дамудың өзегі 
білім, ғылым, тәрбие екендігіне ешкімнің таласы жоқ. Кезінде ұлт ұстазы Ахмет Байтұрсынұлы: «Мұғалім 
қандай болса, мектеп һәм сондай болмақшы, яғни ұстаз білімді болса, ол мектептен балалар көбірек білім алып  
шыкпақшы. Солай болған соң, ең әуелі мектепке керегі – білімді, педагогика, методикадан хабардар, жақсы 
оқыта білетін ұстаз» – деп айтқан болатын XXI ғасыр – ғылым ғасыры. Мақсатты білім беру – тұлға дамуын 
жүзеге асыратын мәселе. Ал осы жалпы еуропалық стандартқа сай жаңа білім беру – жеке тұлғаның жан-жақты  
дамуына әкелетін бірден-бір жол! Ұстаздардың шығармашылық қабілеті, жаңашылдық әрекеттері, біліктілігі, 
физиологиялық және психикалық сапасы, педагогикалық кәсіптік біліммен сәйкестенеді. Бұл педагогикалық 
бағытта оқытушы мен оқушының өзара ықпалы, өзара дамуда, ынтымақтастықтан теңгермешілікке, дамудың 
жоғарғы деңгейіне жетуде мәні зор.
* * * * * * * *
199

жүктеу/скачать 10,09 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: