Каз Мектеп-10-2015. indd

тәсілін  игерту.  Өйткені,  осы иландыру  тәсілі арқылы ақын өзінің  сезімін 

басқара білген. Ақын  мұрасының тәрбиелік табиғаты оның психологиялық  

тегінде  жатыр.  Олай  дейтін  себебіміз,  Абай  өз  шығармаларында  сөз 

өнерінің  адамның  түпкі  санасына  (подсознание)  түрткі  беріп,  оны  іс-

әрекетке  итермелейтін,  не  болмаса  тежейтін  қуатына  негізделген.  Әсіресе, 

оның өлеңдеріндегі иландыру (психология внушение) психологиясын жеке 

тұлғаның  сана-сезіміне  ықпал  ету,  сол  арқылы    іс-әрекетін  ұйымдастырып 

реттеу,  өзіне  сенімін  нығайту,  басқаларға  сенімін арттыру мүмкіншілігі 

мол. Сондықтан ақын өлеңдерін негізге ала отырып  оқушыларға  иландыру 

тәсілін  игерту олардың өзін-өзі тәрбиелеуге  бейімделуіне  жағдай  жасайды. 

Бұл  тұжырымдамадағы  Абай  бізге  ұсынып  отырған  толық  адамның 

бойындағы қасиет, қабілет, сапалар  жүйесі, «зияткер ұлт», «адам ресурста-

ры», «адам капиталы», «қызметтегі (функционалды) сауаттылық», «акмеоло-

гия» секілді  заман талабына сай адам қалыптастыру мақсатымен сәйкес. 

Ғұлама  Абай  ұсынған  «толық  адам»  пікірі  өсіп  келе  жатқан  жас 

буындардың  әрбірінің  түпкі  мақсаты    болуы  керек.  Осы  мақсатқа  қол 

жеткізудің  бір  жолы  –  күнделікті  өмірде  ізгі  ниетте  болу  (педагогикадағы 

алыс, ортаңғы, жақын мақсат). Бұл өз кезегінде еңбек ету, оқу-ғылым іздеу, 

өнер үйренуге ұмтылу сияқты іс-әрекеттер арқылы үнемі өзін-өзі жетілдіруді 

көздеу. 

27

www

.kazmektep.kz

Ақынның  өсіп  жетілу  жолын  бірізділікпен  көрсету  оқушылардың  көз 

алдында  оның  жанды  бейнесін  жасақтайды.  Бұл  оқушылардың  ақынның 

өзін мұрат етіп алуларына шарт түзеді. Сайып келгенде, бұл тұжырымдама, 

Абай шығармаларын оқытуда, сабақ үстінде, абайтану пәнін оқытуда, ақын 

шығармаларын  арқау  етіп  алған  тәрбиелік  жұмыстарда    бірдей    қолдануға 

болатын әмбебеп сипатқа ие. 

Әдебиет

1. Назарбаев Н. Абай туралы сөз// Жас Алаш. – 1995 ж. тамыздың 12-сі.

2. Халитова І.Р.  Абай  (Ибраһим) Құнанбаев мұраларын оқу-тәрбие процесіне енгізу тари- 

 

хы  (1965–1995 ж). 

3. Халитова І.Р. Абай  (Ибраһим)  Құнанбаев  мұраларын  оқу үрдісіне  ендіру мәселелері// 

 

Монография. – 2005

4. Халитова  І.Р.  Абай  (Ибраһим)  Құнанбаев  мұраларын  оқу-тәрбие  үрдісіне  ендірудің  

 

педагогикалық негіздері//Монография. –  Алматы, 1997.

5. Абай  (Ибраһим)  Құнанбаев.  Шығармаларының  екі  томдық толық жинағы. – Алматы:  

 

Жазушы, 2005. – 1-2 томдар.

Резюме

Необходимо создать условия для того, чтобы идея "целостной личности", который пред-

лагал Абай, превратилась в главную цель каждого учащегося. Один из эффективных путей это-

го в каждодневной жизнедеятельности преследовать благородное намерение (в педагогике это 

преследование целей дальней, средней и близкой). Это честный труд, научная деятельность и 

учеба, владеть различными способами ремесла, овладеть методом саморазвития и самосовер-

шенствования. В статье предлагается концепция  абаеведение в школе, которая состоится из 

пяти главных идей Абая: идея целостности личности, благого намерения самосовершенство-

вания, изучение пути становления Абая как личности; научиться способом применения метода 

внушения, который сам акын использовал в своей жизни.

Summary

Necessary to create conditions for the idea of  "whole person." which offered Abay, turned into the 

main goal of every student. One of the effective ways in everyday life this good intention to pursue (in 

pedagogy persecution goals far, intermediate and near). It's honest work, scientific work and study. own 

different way to craft master the method of self-development and self-improvement.

The report proposes the concept of Abai in school, which consists of five main ideas Abaya: the 

idea of personal integrity, good intentions of self-improvement, learning the way to becoming Abaya as 

a person; learn method of applying the method of suggestion, which is itself akin used in my life.

жүктеу/скачать 1,6 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: