Бағдарламасы бойынша шығарылды Досжан С. Д 64 Үлкен үйдегі үрей. Алматы: Жазушы, 2013. 304 бет
жүктеу/скачать 1,47 Mb. Pdf көрінісі
|
Үлкен үйдегі үрей
- Бұл бет үшін навигация:
- Сәуле Досжан
| Үлкен үйдегі үрей
шошып кетер деп қорықты. Не көрсе де тіс жармай шыдады. Мектептен шаршап келіп қатып ұйықтап қалған түні сез бей- ді. Ұй қы сы бөлінген түні елес маңында жүреді. Қатты қор қа- ды. Өсер дің қырқын беретіннен күн ілгері «Жұл дыз ды дан» əке-ше ше сі, жеңгесі келді. Жеңешесіне түнде бөл ме сін де бір кісі жү ре ті нін айтып еді, – Қойшы, Өсердің қайғысынан ұйқың бұзылып жүрген шы ғар. Қайғыра берме, кім біледі аман-есен келіп те қа- лар, – деп алдарқатты. Сол түні екеуі бірге ұйықтады. Ешкім де оларды мазаламады. Ертесіне жеңгесі: – Айттым ғой, жəй сенің ұйқың бұзылғаннан елестейді. Түн де мен неге көрмедім, бүгін бейсенбі ғой, – деп тағы ты- ныштандырды. Өсердің «қырқын» өткеріп жақындары қайтып кетті. Əсиқа мен Раушанның өміріндегі қызық күндер таусы- лып қалғандай. Көктемнің шыққанымен де жұмыстары жоқ. Таң ата Раушан ұлын жетекке алып мектепке кетеді. Енесі үй дің бітпес тірлігімен айналысады. Бір-бірімен кешкі аста ғана үзік-созық сөйлескен болады. Қайрат та бала болып бұ- рын ғы дай асыр салып ойнамайды. ...Сол түні келіншек Өсердің ескі хаттарын қайталап оқып кеш жатты. «Ертең жексенбі ғой, жəйірек тұрармын», – деп ойлады. Соңғы кездері көктемнің көкөзегінен бе, басы айналып, əлсіздік басты. Мектептен аяғына ілініп əрең же- те ді. Жанындағы баласы да ілбіп ілесіп келе жатады. Сөй- ле су ге шамалары да жоқ. Əдетте төсекке жатып, жас тық- қа басы тигенше асығатын Раушан бүгін асықпады. Киім шкаптан көктемге киерлерін шығарды, ертең күнге жай мақ болып. Одан кітап-қағаздарын ақтарыстырды. Одан соң ба- рып Өсердің барлық хаттарын оқып шықты. Енесі мен ұлы өз бөлмелерінде ұйықтап қалған. Хаттың əрқайсысын қайталап оқып, дыбыс шығармай ұзақ жылады... Содан барып төсегіне жатты. Ұйқысы келмеді. Өсермен өт кен жеті жылдың əр күнін сағынышпен есіне алса ала бер- Сәуле Досжан 107 гісі келеді. Одан соң жатып алып жылады. Талықсып барып таң ға жуық көзі ілінді. Терезенің жібек пердесінің артынан ай сəулесі түсіп тұр- ды. Келіншектің төсегіне ақ киімді орыс ақсақал келіп аяқ- қо лын сипалап, қуыршақтай етіп құшағына орап алды. Сəл ыңыр сып қарсыласқаны болмаса Раушанның дауысы да шық па ды. Таңертең «демалысы ғой, жата тұрсыншы», – деп жүр ген Əсиқа түске қарай шыдамай келінінің бөлмесіне кірді. Рау- шан аппақ болып өзінің шешесі жасаған көк шəйі көр пе нің үстінде жартылай жалаңаш жатыр еді. – Ойбу, мына жатысың не түске дейін, – деп кірген енесі келінінің ыңғайсыз жатысынан шошып, жүрегі суылдап же- тіп барып келінінің білегінен ұстай алды. Алақанын суық білек қарып түсті. – Ойбай, біссіміллə, Раушан! – деп шыңғырып жіберіп қол қа тамырына қос саусағын қойды. Жан жоқ, сұп-суық... Əсиқа көрпені келінінің үстіне жаба салып, – Қайрат...Қайрат..! – деп айқай салды, – Сорладық...Сор- ла дық... Əйелдің ащы айқайынан қабырғалас көршілер де жетіп келді. Баяғы Арсланның рухы тұншықтырып өлтірген келін- шекті ел-жұрт «Күйеуінің қайғысына шыдамай жүрегі езіліп кеткен», – деп жобалады да қойды... 4 Жылап жүріп жесір Əсиқа ес жиды, жылап жүріп жетім Қайрат жетілді. Соғыстың адам айтқысыз азаптарын бірге тартып, көп- пен көрген ұлы тойдың ортасында көштен қалмай кемпір іле сіп, немересін жеткізді. Қасым ақын жырлағандай «күр- кі реп күндей өтті ғой соғыс». Қан майданда əкесінен, өз ша- |