Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі Әрінов Қ. К., Мұсынов Қ. М., Апушев А.Қ



Pdf көрінісі
бет224/490
Дата11.12.2021
өлшемі12,59 Mb.
#79075
1   ...   220   221   222   223   224   225   226   227   ...   490
Байланысты:
index (15)

негізгі    массасы  жоғары  

құнарлы  қабатта  (25-30 см) орналасады.  

 

Сурет 14. Қарақұмық тұқымының өнуі 




 

243 


 

Дегенмен,  қарақұмықтық  тамырлары  сұлыдан  екі  есе  қысқа,  ал 

гүлдену  кезеңінде  оның  үлесіне  бүкіл  өсімдік  массасының  15  %  ғана 

тиеді.  Қарақұмық  астығының  өнімі  оның  тамыр  жүйесінің  дамуына 

тікелей  тәуелді.  Өсіру  технологиясын  жасағанда  міндетті  түрде  тамыр 

жүйесін дамытуға бағытталған агротехникалық шараларды қарастырған 

дұрыс. 

Қарақұмықтықтың 



гүлдері 

қос-жынысты, ақ, қызғылт немесе қызыл 

түсті  және  айтарлықтай  күшті  хош  иісті,  ал  мұның  өзі  насекомдарды 

өзіне  тартуға  әсер  етеді.  Олар 



шоқгүл 

гүл  шоғырына  жинақталған, 

жоғарғы бөлігінде қалқан немесе жартылай шатыр қалпында болады. Бір 

өсімдіктерде  ұзын  аналықтар  мен  қысқа  аталықтар  (Сурет  16),  ал 

екіншілерінде  ұзын  аталықтар  мен  қысқа  аналықтар  қалыптасады 

(диморфизм  құбылысы).  Аталықтар  мен  аналықтардың  пісіп-жетілуі 

әркелкі.  Бір  өсімдікте  500  және  одан                                      да  көп  гүлдер 

қалыптасады.



 

Жемісі

  –  үшқырлы  жаңғақ  (Сурет  17),  1000  санның  массасы  18-32 

Қарақұмық  өсімдіктерінің  10-15  %  гүлдері  ғана  жеміс  салатындығы 

дәлелденген. Бұл құбылыс бірнеше себептермен түсіндіріледі: 

-

 

жер үсті массасына қарағанда тамыр жүйесінің нашар дамуы; 



-

 

бір  гүлдің  жапырақ  беті  алаңымен  төмен  деңгейде  қамтамасыз 



етілуі (жаздық бидайға қарағанда 1,5-3,0 есе төмен);  

-

 



тозаңдану  кезеңіндегі  гүлдердің  қоршаған  орта  факторларына 

(ауаның температурасы мен ылғалдылығына) жоғары сезімталдығы. 

 

          Сурет 15. Қарақұмық өсімдігі 




 

244 


 

            

 

 

 



 

 

Ұзын  бағаналы  аталықтардың  ұзын  аналықтарға  және  қысқа 



бағаналы  аталықтардың  қысқа  аналықтарға  құйылуынан  жеміссалу 

үдерісі  жақсы  жүреді  (легитивті  тозаңдану),  ал  әркелкі  генеративті 

түзілімдерден  шамалы  ғана  жеміс  қалыптасады  да,  өнім  төмен  болады 

(иллегитивті тозаңдануда). 





Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   220   221   222   223   224   225   226   227   ...   490




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет