Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі Әрінов Қ. К., Мұсынов Қ. М., Апушев А.Қ



Pdf көрінісі
бет270/490
Дата11.12.2021
өлшемі12,59 Mb.
#79075
1   ...   266   267   268   269   270   271   272   273   ...   490
Байланысты:
index (15)

Егін  көгі  (көктеу)  кезеңі

.

  Топырақ  бетіне  әуелі  колеоптиле 

шығады,  ол  жарылады  да  бірінші  нағыз  жапырақ  пайда  болады,  осы 

сәтті егін көктеді деп есептейді. Себуден өсімдіктердің көктеу кезеңінің 

ұзақтығы  температураға,  ылғалға  ж.б.  байланысты.  Қостанай  облысы 

жағдайында  жақсы  дайындалған  ықтырмалы  сүрі  танабында  12-17

о

С 

жылылықта күздік бидай 6-9 – тәулікте, ал қуаңшылықты жылдары және 



сүрі  танабы  нашар  өңделгенде  –  10-16  –  тәулікте  көктеген.  Ақмола 

облысының  бұрынғы  «Красный  флаг»  кеңшарында  ылғалы  бойынша 

қолайлы  1990  жылы  орташа  тәуліктік  ауа  температурасы  18,6

о

С 



болғанда  күздік  бидай  5-тәулікте  көктеді,  ал  температура  15,9

о

С  және 



12,8

о

С  болғанда  (себу  мерзіміне  байланысты)  тиісінше  күздік  бидай  6 



және 8 – тәулікте егін көгін берді (Аринов К.К., Мусынов К.М., 1996). 

Ассимиляция  мүшелерінің  қалыптасуы  4-тен  30

о

С-ға  дейінгі 



аралықта  жүреді,  алайда    оңтайлы  мөлшері  –  12-15

о

С.  көктеу  кезеңі 



жапырақтың  пайда  болуынан  алғашқы  үш  жапырақтың  өсу  аралығын 

қамтиды  және  органогенездің  екінші  кезеңіне  сәйкес  келеді  –  ұрықтық 




 

285 


түйіндер,  сабақтар  мен  олардың  буынаралықтары,  негізгі  гүл 

шоғырының  бас  бөлігі  оқшауланады,  масақ  негізі  түзіледі.  Күздік 

бидайдың  көктеу  кезеңінің  ұзақтығы  өнімді  ылғал  қоры  жеткілікті 

болғанда  және  температура  ережесі  қолайлы  қалыптасқанда,  әрі 

қалыпты себу мерзімінде 15 тәулікке дейін өзгереді.  

А.И.Носатовский  (1965)  деректері  бойынша  қалыпты  жағдайларда 

көктеу  кезеңінің  өтуіне  қажетті  оң  температура  жиынтығы  200

о

С 



шамасында. 

Күздік бидайды сепкенде топырақтың 0-10 см қабатындағы сіңімді 

ылғал  қорын  ескерген  дұрыс:  егер  ол  10  мм-ден  жоғары  болса  –  бұл 

өсімдік  вегетациясының  қолайлы  жағдайларда  басталуының  сенімді 

көрсеткіші;  10мм-ден  кем  болса  –  егіннің  көктеуі  жауын-шашынға  өте 

тәуелді;  5  мм-де  –  егін  көгі  сирек  шығады  және  оның  бастапқы  даму 

кезеңінде өсімдіктердің опат болуы мүмкін. 

Жапырақтарының  өсуімен  бір  мезгілде  тамыр  жүйесінің  дамуы 

жүреді.  Үшінші  және  төртінші  жапырақтардың  қалыптасу  уақытында 

ұрықтық тамырлар 27-28 см-ге дейін  топыраққа бойлайды, бұл уақытта 

түптену түйіні қалыптаса бастайды. 



Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   266   267   268   269   270   271   272   273   ...   490




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет