Коммерциялық емес акционерлік қоғам электртехникалық материалтану
жүктеу/скачать 0,83 Mb. Pdf көрінісі
|
ess 48
|
5.2 Газдарды тесу Газдарды азғана ғарыш сәулесінің, жер бетінің радиоактивтігінің әсерінен бір секунд ішінде көлемі 1см 3 –де 10÷20 бос электрондар, оң және теріс иондар пайда болады. Олар бейтарап молекула сияқты, бейберекетсіз жылулық қозғалыста болады. Өріс әсер еткеннен кейін жаңағы бөлшектер қосымша жылдамдық қабылдап, өріс бағытымен немесе оған қарама – қарсы қозғала бастайды. Бөлшектердің бағыты олардың зарядының таңбасына байланысты. Сол кезде газдағы бөлшектер қосымша энергияға ие болады , qU W (5.3) мұнда q – заряд; U – кернеу; λ – еркін жүру жолының ұзындығы. Егерде өрістің тектестігі жеткілікті болса, онда болады да зарядталған бөлшектердің қосымша энергиясы соқтығысқан молекулаларға беріледі. , E U (5.4) . Eq W (5.5) 24 Егерде осы энергияның өлшемі үлкен болған жағдайда атомдар мен электрондардың қозуы басталады. Бұл жағдайда электрондардың ядродан біршама жердегі орбитаға көшуімен байланысты, ал кейбірде молекулалардың иондануымен де байланысты болады. Ионизация /иондану/ дегеніміз молекуланың оң иондануымен электрондарға немесе оң және теріс иондарға бөлінуі. Иондану шарты: W≥W н , бұл жерде W н - жылулық қозғалысты қосып алған молекуланың қосымша энергиясы. Газдың қысымы және температурасының берілген мәндерінде, өрістің анықталған кернеулігінде пәрменді соқпа иондануы басталады, себебі q мен λ әрбір газдарға тұрақты болады. Бұл өріс кернеулерін ( Е б ) бастапқы кернеулік дейміз. Кейбір жағдайларда өрістің әсерінен өтеген электрондар молекуланы ыдыратпайды, бірақ қоздыруы мүмкін. Келесі жағдайда қоздырылған молекула өзінің артық энергиясынан сәулесін таратып - фотон ретінде шығарады. Фотонды басқа молекула қабылдауы мүмкін соның нәтижесінде сол молекула ионданады. Осындай ішкі фотондық газдың иондануы, сәуле шығару тез өткендіктен, газдың өткізгіш-тігін көбейтеді. Газды тесіп өту құбылысы электр өрісінің тектестігінің дәрежесіне байланысты. Қалыпты өрісте тесіп өту, температура мен газ қысымына байланысты мағынасы қатаң белгіленген кернеуде өте тез болады. Егерде кернеу көзінің қуаты үлкен болған жағдайда электродтардың арасында ұшқын пайда болады, содан кейін сол ұшқын доғаға ұласады. Қалыпты жағдайда қысым 0,1 МПа, температура 20 0 С электродтардың арасы 1 см болса, ауаның электрлік беріктігі шамамен 3,2 МВ/м (32 кВ/см). Газдың электрлік беріктігі көптеген факторлармен байланысты. Біртектес емес өріс кернеулігінің кризистік мәндерінде тәж тәріздес бөлшектену разрядтар пайда болады, сонан соң кернеулік ұлғайған сайын тәж ұшқынға, ары қарай доғаға айналады. Екі электродтың арасындағы ауа разрядына қарағанда, қатты диэлектриктің бетіндегі ауа разряды (беттік разряд) кішірек кернеуге өтеді. Разрядтық кернеуге электродпен диэлектриктің бейнесімен анықталатын электр өрісінің түрі, өрістің жиілігі, диэлектриктің бетінің жәйі, ауаның қысымы, ылғалдығы әсер етеді. жүктеу/скачать 0,83 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|