Патофизиология пәні, мақсаты мен міндеттері және оларға жету
жүктеу/скачать 6,36 Mb. Pdf көрінісі
|
Патофизиология учебник (1)
| гиперхлоргидрия
дейді. Гиперсекреция кезінде аш қарынға бөлінетін асқазан сөлінің жалпы мөлшері 100 мл/сағ. Тұз қышқылының жалпы мөлшері 60 мМ/л, дебиті 6 мМ/сағ. мөлшерінде болады. Жүктемеден кейін сөлдің жалпы мөлшері 250 мл/сағ, тұз қышқылы 110 мМ/л және оның дебиті 28 мМ/сағ-тан асады. Гипосекреция кезінде аш қарынға сағатына 40 мл-ден аз сөл бөлінеді. Онда қышқылдықтың азаюын гипоацидтік жағдай немесе гипохлоргидрия, бос түз қышқылының толық болмауын анацидтік жағдай немесе ахлоргидрия деп атайды. Гипохлоргидрия кезінде аш қарынға асқазан сөлінде тұз қышқылының жалпы мөлшері 12,5 мМ/л, дебиті 0,5 мМ/сағ-тан аспайды. Жүктемеден кейін сөлдің жалпы мөлшері 80 мл/сағ. тұз қышқылы 50 мМ/л, оның дебиті 4 мМ/сағ-тан аз болады. 607 - сурет. Асқазанда тұз қышқылы өндірілу жолдары (Joseph M. Henderson, M. D. бойынша). Гиперсекреция мен гиперхлоргидрия кездеріндегі асқазандағы ас қорытылудың өзгерістері. Гиперсекреция мен гиперхлоргидрия кездерінде асқазан сөлінің артық қышқылдығы белгілі мөлшерде теңгеріліп тұрады. Ол үшін асқазанның мукоциттері сілтілік реакциясы бар шырыш өндіреді. Шырыш асқазан қуысынан қышқылдың эпителий жасушаларға өтіп кетуінен сақтандыратын тосқауылдық қызмет атқарады және ондағы гидрокарбонат аниондерымен тұз қышқылын бейтараптайды. Сонымен бірге тұз қышқылының артықтығы гастриннің өндірілуін тежеп, өзін-өзі азайтады. Сөлдің қышқылдығы артуы асқазанның шырышты қабығындағы лаброциттерді түйіршіксіздендіріп, асқазан сөлінде гистаминнің көбеюіне әкеледі. Гистамин қан тамырларының өткізгіштігін көтеріп, қанның сұйық бөлшегін және қан нәруыздарын тамыр сыртына шығарады. Осыдан тамырдан шыққан сүйық қышқылды сұйылтып, қан нәруыздары өздерінің буферлік қасиетімен сутегі иондарын бейтараптайды. Осы көрсетілген теңгеру тетіктері жеткіліксіз болса немесе асқазан сөлінің қышқылдығы тым көп болса, соңғысы тұрақтанып қалады да, сөлдің ферменттік қасиеті қатты көтеріліп кетеді. Бұл кезде ұлтабарға асқазаннан түскен тамақ қойыртпасы тым қышқыл болғандықтан онда оны бейтараптауға ұзақ уақыт қажет болады. Сондықтан қарынның пилорустық қыспағы ұзақ мерзім жабық тұрады. Осыдан 608 асқазанда тағам тұрып қалады да, оның ашып кетуі байқалады. Асқазанның қышқыл өнімдері өңешке өтіп, төс астында қыжыл сезіміне, кекіру кейде құсуга әкеледі. Өңештің шырышты қабығы қышқыл өнімдермен жиі түйісуден оның қабынуы (эзофагит) дамып, онда жалақ жара (эрозия) артынан ойық жаралар дамиды. жүктеу/скачать 6,36 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|