Патофизиология пәні, мақсаты мен міндеттері және оларға жету
Эндокриндік жүйе бұзылыстарының жалпы
жүктеу/скачать 6,36 Mb. Pdf көрінісі
|
Патофизиология учебник (1)
- Бұл бет үшін навигация:
- Бездердің орталық реттелулерінің бұзылыстары
| Эндокриндік жүйе бұзылыстарының жалпы
этиологиясы мен патогенезі Организмнің тіршілігінде өтетін көптеген құбылыстардың реттелуі жүйке және ішке сөлденістік (эндокриндік) жүйелердің біріккен қызметтерімен қамтамасыз етіледі. Бұл жүйелер өзара бірімен-бірі тығыз байланыста болады. Ми ең ірі ішке сөлденістік без болып есептеледі. Сондықтан организмнің біртұтас өзін-өзі жүйкелік-эндокриндік реттейтін күрделі жүйеге бірігуі біріне-бірі қарсы келмей, өзара бірін-бірі толықтырады. Бүгінгі күні организмде гормон өндірмейтін тін немесе ағза жоқтың қасы. Эндокриндік бездер қанға, тін аралық сұйыққа, гормон (грек. hormao - әсер туындату) өндіріп шығарады. Гормондардың жасуша ішілік дәнекерлері болып цАМФ, цГМФ, Са 2+ -иондары және оларды байланыстыратын нәруыздар, фосфатидилинозит, оның туындылары, простагландиндер, пептидтер есептеледі. Эндокриндік жүйенің бұзылыстары үш патогенездік жолдармен дамуы ықтимал: ● без қызметтерінің орталық реттелулерінің бұзылыстарынан; 662 ● бездердің өздерінде дерттік өзгерістер болуынан; ● гормондардың безден тыс және шеткері әсер ету тетіктерінің бұзылыс-тарынан. Бездердің орталық реттелулерінің бұзылыстары Орталық жүйке жүйесі эндокриндік бездердің қызметтеріне реттеуші әсер етеді. Бұл бездердің қызметтерін реттеуге мидың сыртқы қыртысы, алдыңғы таламус, лимбикалық жүйе, гиппокамп, гипоталамус т.б. ми құрылымдары қатысады. Әртүрлі жандүниелік күйзелістер т.б. ауыртпалық жағдайлар кездерінде орталық жүйке жүйесі құрылымдарынан гипоталамусқа жүйке тармақтарымен ақпарат бағытталады. Сонымен бірге, гипоталамусқа орталық жүйке жүйесі құрылымдарынан гормондық заттар, жүйкелік медиаторлар, реттеуші шағын пептидтер (эндорфиндер, энкефалиндер, нейротензин, Р-заты т.б.) жұлын мен ми қуыстарындағы сұйықпен тасымалданады. Бұл әсерлер гипоталамуста жүйкелік медиаторлардың түзілу жылдамдығы мен бөліну қарқынын өзгертеді. Гипоталамустың пептидтік реттеуші гормондары өндірілуі үшін, жоғарыда келтірілген жүйкелік медиаторлар мен реттеуші шағын пептидтерден басқа, К + , Са 2+ -иондары, простагландиндер, цАМФ қатысады. Сол себептен ми қызметтерінің бұзылыстары эндокриндік жүйенің бүліністеріне әкеледі. Ауыр жан жарақаттары, көңіл-күйдің қобалжулары кездерінде ерлердің жыныстық қабілеті төмендейді, әйелдердің етеккірлерінің оралымы өзгереді. Ұзаққа созылган жандүниелік жарақаттардың әсерлерінен тиреотоксикоз (Базед ауруы) немесе қантты диабеттің кейбір түрлері дамуы ықтимал. Бұндай эндокриндік жүйенің бұзылыстарын жүктеу/скачать 6,36 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|