Орта мерзімді жоспарлау туралы жазбалар.
Физика пәні бойынша 8 сыныпта бағдарламаның модульдерін сабақтар топтамасына ықпалдастыруды мен былай қарастырдым. Қазақстан Республикасының жалпы білім беретін мектептерінде оқыту (бастауыш, негізгі орта, жалпы орта білім беру) мемлекеттік жалпыға міндетті білім беру стандарты мен орта мектептің оқу бағдарламасында белгіленген 8 сынып физика пәнінен меңгеруге тиіс төрт тарау «Жылу құбылыстары, электр құбылыстары, электромагниттік құбылыстар және жарық құбылыстары» бойынша құрдым. Форумға ұсынып отырған «Жылу құбылыстары» тарауы бойынша тізбектелген сабақтардың орта мерзімді жоспары. Бұл жоспарды құру кезінде оқушылар меңгеруге тиіс ұғымдарды өздігінен танып-білу, жұпта, топта талқылау барысында берілген ұғымның мағынасын терең түсініп, алған білімдерін іс жүзінде пайдаланып, есеп шығару, тәжірибе жасау іскерліктерін қалыптастыру, ойлау қабілеттерін дамыта отырып шығармашылыққа жетелеуді мақсат еттім.
Бұл ретте сабақтарды Блум таксономиясы бойынша ұйымдастыру оқушылардың дайын ақпаратты қабылдауынан гөрі, ондағы қойылған мәселені зерттеуіне, талдауына және салыстыруына, ой толғауына және бағалауына қолдау ететінін айта кеткен жөн. Блум таксономиясы адамның ақыл-ой қабілеттерінің құрылымы танымдық үдерісінің ең қарапайымнан бастап күрделіге біртіндеп өту барысында белсенді әрекетке жетелейтін 6 деңгейге сәйкес тапсырмаларды құруды қажет етеді. Тапсырмалар құруда оқытудың белсенді әдістердің мәні- оқушыларды кәсіби іс-әрекетті меңгеруге бағытталады.
Тапсырмалар құрастыру барысында оқудағы және оқытудағы жаңа тәсілдер модулін іс-тәжірибемде жұптық және топтық диалог жүзінде тақырыпқа шығу және мазмұнын ашу үшін, сонымен қоса басқару және көшбасшылық қабілеттерін іске асыруда, сын тұрғысынан ойлауға үйрету және ақпараттық-коммуникативтік технологияларды пайдалану модулдерін сабақтастыра отырып енгіздім. Оқушылардың жас ерекшеліктеріне сай оқыту модулін де тақырыпқа проблемалық сұрақ немесе топтастыру арқылы қызықты етіп шығуда кіріктірдім. Дарынды және талантты оқушылармен жұмыс модулін бағалау кезеңде шығармашылық тапсырмалар арқылы ұйымдастырдым.
Осындай үлгідегі сабақтардың арқасында, оқушылардың не білетінін және нені жасай алатынын, сондай-ақ қызығушылықтарын түсініп, оқытудың жаңа тәсілдерін тиімді және орынды пайдаланып, оқушы бойында ішкі уәж туады, өз қабілеттеріне сенім артып, ал ол өз кезегінде жаңа материалды саналы түрде меңгеруіне әсер етеді. Тәжірибемде мен оқушылардың білімді меңгеруге белсене араласып, жаңаша көзқараспен қызыға қатысатындығына, баланың дербес ойлау қабілетінің дамуына ықпал ететіндігіне көз жеткіздім.
Тізбектелген сабақтар топтамасына кіріктірілген модульдер оқушылардың сабақ мазмұнын тиянақты меңгеруімен қатар зерттеу тақырыбымда белгіленген мақсатым зерттеушілік қабілеттері және шығармашылық қасиеттерінің дамуына ықпал етті. Алдағы уақытта сабақтарымның құрылымы және жүргізу бағыты осындай болатынына сенімдімін.
Физика пәнінен 8 сыныпқа арналған Блум таксономиясының деңгейлері бойынша сұрақтар мен тапсырмалар үлгісі
Жылу құбылыстары
тақырып
|
§ 1.Жылулық қозғалыс. Броундық қозғалыс. Диффузия
|
білу
|
Тақырыпқа шығу үшін видео(ежелгі адамдардың от алуы туралы мультфильм үзіндісі) көрсетемін. Сабақ мақсатын айқындайтын сұрақ қоямын:- Осы видео неге көрсетілді? Бұл физикалық құбылыстың қай тобына жатады?Жылу дегеніміз не? Ыстық дене суық денеден қалай ерекшеленеді?
|
түсіну
|
Топтық «Бірге ойлаймыз» диалог арқылы Броундық қозғалыс және диффузия ұғымын және оның қандай шамаларға тәуелді екенін анықтауға, анықтамасын шығарып флипчартқа түсіріп қорғауға тапсырма беріледі.
«Екі жұлдыз, бір ұсыныс» арқылы бағалауды ұйымдастыру
|
қолдану
|
«Бұл мәлімет ШЫНДЫҚ па немесе ЖАЛҒАН ба?» әдісімен Броундық қозғалыс, диффузияны тәжірибе арқылы тексереді.
|
талдау
|
«Сұрақтар шеңбері» әдісімен әр топ есептер жинағынан берілген сұрақтарға жауап береді.
І топ-1,3,5,7,9
ІІ топ-2,4,6,8,10
|
синтез
|
«Аквариумдағы алтын балық» әдісімен сабақта алған білімдерін жинақтауға жетелеймін
|
Бағалау
|
«Диффузияның адам өміріндегі маңызы» атты шағын эссе жазу
|
|
|
тақырып
|
§ 2. Температура. Оны өлшеу тәсілдері. Термометрлердiң түрлерi. Температураның шкаласы.
|
білу
|
Тақырыпқа шығу үшін
Ыстық, суық, жылы су тұрған стақандардың сыртынан ұстап көріп, айырмашылығы неде екенін анықтау (температурасы)
Температураны немен өлшейді, қалай?
Термометрлердің қандай түрлерімен таныссындар? (сынап, спирт, газ) Температура өздігінен көрсетіле ме? Сонымен балалар, біз бүгінгі сабақта нені біліп, анықтауға тиістіміз? Сабақ мақсатын шығарады
|
түсіну
|
Термометр құрылысы, шкала түрлері, абсолют температура шамасы туралы білімді алдымен жеке оқып, топта талқылап, суреттеу, басқа топқа сипаттап, жеткізу.
Бір-бірін «Сэндвич» тәсілімен бағалау
|
қолдану
|
«Конверт-сұрақ» әдісімен сапалық есептерді шығару: 1)Арктиканы зерттеушілер неліктен сынапты термометрді емес, спиртті термометрді таңдап алатынын түсіндіріндер.
2)Абсолюттік шкала бойынша дене температурасы 16 К. Цельсий шкаласы бойынша дене температурасы неге тең?
3) Цельсий шкаласы бойынша температура -73 С-ты көрсетеді. Абсолюттік шкала бойынша осы температура неге тең?
4) 4,313 және 250 К температурасын Цельсий шкаласы бойынша өрнектендер.
|
талдау
|
Эксперименттік тапсырма . Термометр және сағаттың көмегімен ыстық судың температурасын өлшеп, температураның өзгеру графигін салу. Графигіне түсініктеме беру.
|
синтез
|
«Ақпараттағы ақаулық» әдісімен жұптар бір-біріне ұсынған ақпараттың 50 пайызының келесі жартысын жазып, алмасады
|
Бағалау
|
Шығармашылық тапсырма:Неліктен француздардан Эйфель мұнарасының биіктігі қанша деп сұрағанда, жылы күні ме әлде суық күнде ме деп анықтайды?
|
|
тақырып
|
§ 3,4,5,6,7.Iшкi энергия. Iшкi энергияны өзгерту тәсiлдерi. Жылуөткізгіштік, конвекция, сәуле шығару
|
білу
|
Тақырыпқа шығу үшін оқушыларға тиын алып шығу ұсынылады, енді оны өз киімдеріне ұқаландар.
-Ал енді осы тиынмен қандай өзгеріс болды?
-Ендеше ол дененің немесі өзгерттіндер?
-Тағы қандай тәсілдер арқылы осы ішкі энергияны өзгертуге болады? Сабақ мақсатын шығаруға бағыттайды
|
түсіну
|
Топтық «Тыңдап отырған үштік» диалог арқылы ішкі энергия 22,23 беттегі мәліметті алдымен жекелей оқып,жұпта әңгіме жүргізеді,3-ші оқушы тыңдап отырады, ауысып келесі топқа барып әңгімелейді.
Әңгімелеуіне сай смайликпен бағалайды
|
қолдану
|
«Ойлан,Бірік,Бөліс» жылуөткізгіштік, конвекция, сәуле шығару туралы оқып, жұптық талқылап, білімдерін флипчартқа түсіріп, оны басқа топтарға таныстыруға жағдай жасаймын.
|
талдау
|
Пробл. эксперимент орындап, мағынасын түсіндіреді:
І топ- Таразы тепе-теңдігін қол тигізбей жанып тұрған шам немесе мұздың көмегімен бұзуға бола ма?
ІІ топ-Екі термометр алып, бірінің басын түтінмен қаптап, қарайтқан. Екі термометрді күннің көзінің астында қойып, температуралары бірдей бола ма анықтау
ІІІ топ-ыстық суы бар стақанның төменгі қабырғасында, стақанның үстінде ,ішінде температурасын өлшеп түсіндіру тапсырманы орындап, қорытынды шығаруға бағыттайды
|
синтез
|
«Миллион кімге бұйырады?» Ойыны арқылы білімдерін жинақтайды
|
Бағалау
|
Шығармашылық тапсырма
Жұмыртқаны қағаз қорапта пісіруге бола ма? болады және болмайды пікіріне сәйкес екі топқа бөлініп,пікірлерін дәлелдейді
|
|
|
тақырып
|
§ 9.10.Жылу мөлшері. Заттың меншікті жылу сыйымдылығы.
|
білу
|
Тақырыпқа шығу үшін суреттер таратылып, топтастыру ұсынылады. Осы суреттерге ортақ не екенін анықтауға бағытталған және сабақ мақсатын айқындайтын сұрақ қоямын:- Осы суреттер неге таңдалды? Бұл құбылыстарда ортақ әрекет не? Жылу берілу кезінде энергияны қандай физикалық шамамен өлшейд і?
|
түсіну
|
Топтық «Бірге ойлаймыз» диалог арқылы жылу мөлшері қандай шамаларға тәуелді екенін анықтауға, анықтамасын және формуласын, формуланы түрлендіріп заттың меншікті жылу сыйымдылығы қалай анықтауға болатынын шығарады, флипчартқа түсіріп қорғауға тапсырма береді.
|
қолдану
|
«Бұл мәлімет ШЫНДЫҚ па немесе ЖАЛҒАН ба?» әдісімен жылу мөлшерінің тәуелділігін тәжірибе арқылы тексереді.
|
талдау
|
Үстелдеріне бекітілген стикерге сәйкес жұптарға бөлініп «Әуе шары» әдісімен әр жұпқа деңгейлік есептерді шығаруға тапсырма беремін.
А деңгейі-1,2,3
В деңгейі-3
С деңгейі-1
|
синтез
|
«Детальдарды қосу» әдісі арқылы ішкі энергия, оны өзгерту тәсілдері туралы тұтас ұғым шығару
|
Бағалау
|
Шығармашылық тапсырма:Стақанға ыстық шай құйғанда стақан ішіне күміс қасық салады, алюминий қасық салынса да солай бола ма? болады дегендер бір топқа, жоқ дегендер екінші топқа бөлініп, пікірлерін дәлелдейді
|
|
|
тақырып
|
§ 11. Отынның меншікті жану жылуы. Отынның энергиясы.
|
білу
|
Этил спирт, қатты отынды жағып және жетелеуші сұрақтар арқылы сабақ тақырыбына шығып, сабақ мақсатын шығарады
|
түсіну
|
«Бірік, ойлан, бөліс» әдісімен Отынның энергиясы тақырыпты өздігінен меңгеріп, топта талқылап, басқа топтарға таныстыру
|
қолдану
|
Алған білімдерін қолданып, есептер шығарады:
І топ-104,108,111,114
ІІ топ-105,109,113,112
ІІІ топ-107,117,120,121
|
талдау
|
Эксперименттік тапсырма арқылы алған білімдеріне талдау жасайды:
І топ-7 г құрғақ отын көмегімен алюминий ыдыста 44 г су қыздырылды Термометр және мензурканы пайдаланып, ыдыспен қоршаған ортаны жылынуына қанша жылу кеткенін анықтау
ІІ топ-Термометрді пайдалана отырып, суды қайнату үшін спиртовкада қанша спирт жағуы тиіс. Спиртовканың ПӘК-і 40 %.
|
синтез
|
«Кезбе тілші» әдісімен Табиғат ресурстары журнылының тілшісі Отын түрлері, энергиясы туралы сұхбат алады
|
Бағалау
|
Шығармашылық тапсырма:Отын энергиясы:кешегі күні, бүгін болашағы- тақырыбында«табиғат ресурстары» журналына мақала жазу
|
|
|
тақырып
|
§ 12.Механикалық және жылу процестеріндегi энергияның сақталу және айналу заңы.
|
білу
|
«Таным таразысы» тапсырмасы арқылы алдыңғы сабақта алған білімдерін тексеру. Интернет ресурстан http://www.youtube.com/watch?v=0Uk8IjnKX_g бейнеклипін көрсету арқылы сабақ тақырыбына шығу және сабақ мақсатын шығару
|
түсіну
|
Топтық «ДЖИГСО» диалогы арқылы мына Механикалық және жылу процесіндегі энергияның сақталу және айналу заңы тапсырмасын орындауға бағыттаймын. Ол ПРЕС әдісі арқылы жүзеге асады (10 слайд):
1 топ - P/П – point of view / өз ойын
2 топ- R/Р — reason / себептер, E/Е — example / мысалдар
3 топ- S/С — summary / қорытынды
|
қолдану
|
Деңгейлік есептер шығару,
А деңгейі-3,5,6;
В деңгейі-3,5; С деңгейі-6. Әр топ А есебін шығарса қызыл шарды, В есебін шығарса-көк, С есебін шығарса- жасыл шарды босатады.
|
талдау
|
Эксперим. тапсырма:
І топ-Массалары бірдей алюминий ыдыстардағы бірдей массадағы ыстық және суық суды арастырғанда қандай температура орнайтынын термометр көмегімен анықтау. Суды құю әдісі осыған әсер ете ме?
ІІ топ-таразы, кір және термометр көмегімен стақанның 60-70 градустағы 50 г су құйғандағы температурасын анықтау.
|
синтез
|
«Энергия FM»-радиобағдарламасы арқылы оқушылардың білімдерін жинақтауға жетелеймін, ол үшін радиожүргізуші әр топтан 1 оқушыдан әр түрлі энергия сақтау ұйымдарының мамандарымен сұхбат жүргізеді
|
Бағалау
|
Шығармашылық тапсырма:Суды мұзбен қайнату мүмкін бе?-ия дегендер 1 топқа, жоқ дегендер екінші топқа бірігіп , өз пікірелерін дәлелдейді.
|
|
|
тақырып
|
§ 13,14. Заттың агрегаттық күйлері. Қатты денелердiң балқуы және қатаюы. Балқу температурасы. Меншiктi балқу жылуы
|
білу
|
Суреттердің қиындылары арқылы топ құрылады да әрбір топ өздерінің агрегаттық күйлері туралы айтады:
қатты, сұйық, газ.Сабақ тақырыбынашығу үшін мұздың еруі бейнеклип көрсетіліп,сұрақтар қойылады: Бұл көріністен не байқадыңдар? Бұл өзгеріс ненің әсерінен болды?Сонда бүгінгі сабақта біз нені меңгереміз?
|
түсіну
|
Ал енді газ күйіндегі оқушылар өздеріне ұнаған қатты немесе сұйық тобына қосыла қойындар: І топ- Заттың агрегаттық күйлері. Қатты денелердің балқуы және қатаюы.Балқу және қатаю температурасы;
ІІ топ-Балқу және қатаю кезіндегі ішкі энергияның өзгеруі. Меншікті балқу жылуы. Тақырыбын өздігінен меңгеріп, «галерея «әдісімен басқа топқа таныстыру
|
қолдану
|
Алған білімдерін қолданып, есептер жинағынан:
І топ-195,209,229
ІІ топ-198,210,227 есептерін шығару
|
талдау
|
Эксперименттік тапсырма:
І топ-Таразы,кірлер және термометрдің көмегімен нафталин бөлшегінің ыстық суда 95-100С ери ме екенін анықтау, еру графигін құру;
ІІ топ- Таразы,кірлер және термометрдің ыстық су және спиртовкадағы спирттің көмегімен мұзды ерітіп, қайнату үшін қанша спирт жағу керек екенін анықтау, Спиртовка ПӘК-і 40%.Графигін салу.
|
синтез
|
«Қораптағы сұрақ» әдісімен сабақ бойы алған білімдерін жинақтайды. Алдымен әрбір оқушы 1 сұрақтан қағазға жазып қорапқа салып, қарамай содан соң сол қораптаң 1 сұрақ алып соған жауап береді.
|
Бағалау
|
Шығармашылық тапсырма: Табиғат кереметі: Балқаш өзенінің батыс жағы 0 градуста кристалданса, шығыс бөлігі одан төмен температурада қатаяды. Себебі неде?
|
|
|
тақырып
|
§ 15,16,17.Будың пайда болуы. Булану және конденсация. Қаныққан және қанықпаған булар.Ауаның ылғалдылығы
|
білу
|
Тақырыпқа шығу үшін флипчарттан сурет көрсетіп. Осы суреттен сабақ мақсатын айқындайтын сұрақ қоямын:- Осы суретте қандай құбылысты байқадыңдар?
Булану тек осы тәсілмен жүре ме? Конденсациялану шарты қандай? Бүгінгі сабақта біз нені меңгереміз?
|
түсіну
|
«Керектісін тап» әдісімен: І топ-булану және конденсация, ІІ топ-қаныққан және қанықпаған булар,ІІІ топ- ауаның ылғалдылығы тақырыбын , галерея әдісімен :І топқа-ІІ,ІІІ топ,ІІ топқа-І,ІІІ,ІІІ топқа-І,ІІ қонаққа барып басқа тақырыптарды меңгереді.
|
қолдану
|
Алған білімдерін қолданып, есептер жинағынан: І топ-252,256,263,315,
ІІ топ-253,257,264,318
ІІІ топ-254,266,267,321 есептерін шығару
|
талдау
|
Эксперименттік тапсырма:
І топ-таразыға массалары бірдей, бірінде суық су екіншісінде ыстық суы бар стақандар қойылады,тепе-тендігі бұзыла ма?
ІІ топ-таза қағаз бетіне шөткемен, 1 сызық су,сұйық май және спирт жағады, өзгеріс бола ма?
ІІІ топ-екі қағазға біріне 1 тамшы, екіншісіне 2 тамшы су тамызып,желдеткішпен суыту, қорытынды шығару
|
синтез
|
«Физикалық лото» ойыны арқылы сабақ бойы алған білімдерін жинақтайды, мұғалім әрбір оқушыға саны бар стикер жабыстырып кетеді, лотодан шыққан санға сәйкес оқушы жауап береді
|
Бағалау
|
Шығармашылық тапсырма:Адам 100 градустан аса ыстық температураға шыдайды? Иә дегендер, қарама-қарсы пікір айтқандар келесі топты құрап, өз пікірлерін ортаға салып , дәлелдеуге тырысады
|
|
|
тақырып
|
§ 18.Қайнау. Меншiктi булану жылуы.
|
білу
|
Сендерге берілген стикерлердің түсіне сай топтарға бөліне қойындар.
Тақырыпқа шығу үшін эл.оқулықтағы бейнематериалды көрсетіп, СТОү сұрақтар қоямын:
1)Құтының үстіңгі жағынан нені байқадық?
2)Көпіршіктер қайдан пайда болды?
3)Көпіршіктер неге үлкейіп жоғары көтеріле бастады?
|
түсіну
|
Топтық «Бірге ойлаймыз» диалог арқылы қайнау,меншікті булану жылуы туралы ақпаратты 75-79 бетті алдымен жекелей оқып,топта талқылап, флипчартқа түсіріп, таныстыруға тапсырма береді
|
қолдану
|
Эксперименттік тапсырма арқылы қайнау процесінің мағынасын түсінуге жетелеу.
І топ: Пробиркаға құйылған судың бетіне резеңке груша қойылады, су қайнаған кезде грушаны сығып, не болғанын түсіндіріндер.
ІІ топ: Пробиркада суды қайнатып бетін шприцпен жалғасқан резеңке тығынмен тығыз жабу қажет. Біраздан соң ауаны шприцпен сорып алғанда не болғанын түсіндіріндер.
Орындаған тапсырмаларын бас бармақ арқылы бағалауды ұсынамын
|
талдау
|
Есептер жинағынан есептер шығаруға тапсырма беріп, шығарылу жолын түсінуге жетелеймін
І топ:295,299 а,300
ІІ топ:296,299ә,304
|
синтез
|
«Ыстық орындық» әдісі арқылы қайнау, меншікті буланы жылуы туралы білімдерін жинақтауға ынталандырады
|
Бағалау
|
Шығармашылық тапсырма: Ежелгі грек ғалымы Герон ойлап тапқан мына қондырғы Герон шары деп аталады. Осы құрылғының құрылымы, жұмыс істеу принципін түсіндіріп,қазіргі заманның қандай құрылғысының атасы деп айтуға болады?
|
|
|
тақырып
|
§ 19,20. Термодинамика негiздерi. Термодинамиканың бiрiншi заңы. Газдың және будың жұмысы.
|
білу
|
Жабық пробиркадағы су қайнағанда, пробирка тығыны атылып кетуін түсіндіру барысында сабақ тақырыбына шығу және сабақ мақсатын айқындау:Қандай құбылысты бақыладыңдар? Мұндағы құрғақ отынның жылу мөлшері қайда жұмсалды? Осы бу жұмыс жасады ма? Ендеше бігінгі сабақтың тақырыбы мен мақсаты қандай деп ойлайсындар?
|
түсіну
|
«Бірге ойлаймыз» әдісімен:
І топ- Термодинамиканығ І заңы, ІІ топ- Газ бен будың ұлғайғандағы жұмысы І,ІІ абзацын,
ІІІ топ- Газ бен будың ұлғайғандағы жұмысы ІІІ,ІV абзацын топта меңгеріп, жұппен, топпен талқылап, постерге түсіреді, басқа топқа таныстырады
|
қолдану
|
Есептер жинағынан есептер шығаруға тапсырма беріп, шығарылу жолын түсінуге жетелеймін
І топ: 337,341,346
ІІ топ: 338,342,347
ІІІ топ:339,343,344
|
талдау
|
Эксперименттік тапсырма: І топқа-Шарды үрлеп, дөңгеленген кезде екі жағына пластик стақан жабыстырып, стақандар неге жабысты?Қандай заң негізінде түсіндіріледі?
ІІ топ-поролон цилиндрге басы бар инелерді тығындап мензуркаға салып, үстіне поршень қою, не болады? Қандай заңмен түсіндіріледі
|
синтез
|
«ТВ-шоу» бағдарламасы. Мұнда тележүргізушіәрбір топ оқушыларына 3 сұрақтан қояды,шапшаң жауап берген 3 оқушы телебағдарламаға қатысып,мәңгі қозғалтқыш туралы өз ойларын ортаға салып, зерттеуші-әңгіме жүргізеді
|
Бағалау
|
Шығармашылық тапсырма:Архимед содан соң Леонардо да Винчи жазбаларында кездескен бу пушка моделін Грек әскери инженері Сакас жасаған. Осы пушканың жұмыс істеу принципін түсіндіріп көрініздер
|
|
|
тақырып
|
§ 21.Жылу процестерiнiң қайтымсыздығы. Термодинамиканың екінші заңы. Қазiргi физикадағы термодинамиканың рөлi.
|
білу
|
Өткен сабақтан есте қалған ұғымдарды еске түсіріп, содан 3 сөйлемді тақтаға жазып сол сөйлемдерді кезек-кезек оқытып, топқа бөліну: І топ-мұз кесегін,ІІ топ-әтірдің қақпағын ашып иісін шығару, ІІІ топ- балауыз кесегін жағып, енді осы өзгерістерді қайта қалпына келтіруге бола ма? Осы құбылыс негізінде мәңгі қозғалтқыш жасау мүмкін бе? Сонымен бүгінгі сабаққа қандай мақсат қоямыз
|
түсіну
|
Оқушылар Жылу процесінің қайтымсыздығы .Термодинамиканың ІІ заңы тақырыбын «ПРЕС» әдісі арқылы меңгереді : 1 топ - P/П – point of view / өз ойын
2 топ- R/Р — reason / себептер, E/Е — example / мысалдар
3 топ- S/С — summary / қорытынды
|
қолдану
|
«Конверттегі есептер»Идеал газға 8 кДж жылу мөлшері берілді, осы кезде газдың ішкі энергиясы 14 кДж-ға артты.Газдың атқарған жұмысы:
Идеал газбен 10 кДж жұмыс атқарылды.Осы кезде газ 6 кДж жылу мөлшерін береді.Газдың ішкі энергиясы .
|
талдау
|
«Стоп- кадр» әдісімен термодинамиканың ІІ заңына сүйеніп, осы процестердің 1 бөлігін бейнелейді, ал басқа топтар анықтайды
|
синтез
|
«Физикалық лото ойыны» арқылы сабақ бойы алған білімдерін жинақтайды
|
Бағалау
|
Шығармашылық тапсырма:Қазiргi физикадағы термодинамиканың рөлi зор дегендер 1 топқа, маңызды емес дегендер бақа топқа бірігіп, пікірталас жүргізеді
|
|
|
тақырып
|
§ 22,23,24,25.Жылу қозғалтқыштары. Жылу қозғалтқыштары-ның п.ә.к.-ті. Жылу қозғалтқыштарын жетілдіру жолдары. Тоңазытқыш.
|
білу
|
Жылу қозғалтқыштың моделін көрсетіп, жұмыс жасатып, сабақ тақырыбына шығу,сабақ мақсатын біріге отырып нақтылау
|
түсіну
|
«Джигсо» әдісімен 3 топқа тапсырма беру: Жылуқозғалтқыштар және іштен жанатын қозғалтқыш- І топқа, Жылуқозғалтқыштар және бу турбиналары-ІІ топқа, Жылуқозғалтқыштар және тоңазытқыш машиналар-ІІІ топқа
|
қолдану
|
Есептер жинағынан есептер шығаруға тапсырма беріп, шығарылу жолын түсінуге жетелеймін
І топ: 363,371,377
ІІ топ: 364,372,378
ІІІ топ:365,366,376
|
талдау
|
Жылу қозғалтқыштары кестесін толтырып, талдау жасау
Жылу қозғалтқышы
|
Артықшылығы
|
Кемшілігі
|
Қолданылуы
|
ПӘКі
|
|
синтез
|
«Ыстық орындық» әдісімен, сабақтан алған білімдерін жинақтады
|
Бағалау
|
Шығармашылық тапсырма:Жылу қозғалтқыштарүшін және қарсымыз деп оқушылар екі топқа бөлініп , пікірталас жүргізіп, өз ойларын дәлелдейді.
Үйге тапсырма: Жылу қозғалтқыштарының тарихы туралы қосымша оқу
|
|
|
тақырып
|
§ 26 (Жылу қозғалтқыштарының энергетиканың дамуындағы рөлi. Жылу қозғалтқыштары және оның адам өміріндегі маңызы. Жылу машиналары және табиғатты қорғау. Жылу машиналарын пайдаланудағы экологиялық мәселелер).
|
білу
|
«Артығын тап» (Томас Севери, Томас Ньюкомен, Дени Папен), (И.Ползунов, Джеймс Уатт,О.С. Костович), Ньютон, (Герон, Д.Бранка Леонардо да Винчидің) суреттерін таңдап, осы қатарға қай ғалымды қосуға болмайды (Ньютон). Жылу қозғалтқыштарды ойлап табу хронологиясына сәйкес топтарға бөліну, сабақ мақсатын айқындау
|
түсіну
|
«Ең керектісін тап» әдісімен:
І топ- Жылу қозғалтқыштарының энергетиканың дамуындағы рөлi.
ІІ топ- Жылу қозғалтқыштары және оның адам өміріндегі маңызы.
ІІІ топ- Жылу машиналары және табиғатты қорғау, экологиялық мәселелер
|
қолдану
|
Есептер жинағынан есептер шығаруға тапсырма беріп, шығарылу жолын түсінуге жетелеймін
І топ: 352,353,362
ІІ топ: 355,356,367
ІІІ топ:358,360,370
|
талдау
|
Эксперименттік тапсырма: І топ- Г тәріздес шыы түтікшені резеңке түтікке енгізіп, су кранына кигізіп суды жіберу және осы құбылысты түсіндіру,
ІІ топ- Шарды үрлеп, ауызын байламай қоя беріп, осы құбылысты түсіндіур
|
синтез
|
«ТВ-шоу» бағдарламасы. Мұнда тележүргізушіәрбір топ оқушыларына 3 сұрақтан қояды,шапшаң жауап берген 3 оқушы телебағдарламаға қатысып, Жылу қозғалтқыштардың қажеттілігі туралы зерттеушіәңгіме жүргізеді
|
Бағалау
|
Шығармашылық тапсырма:Жылу қозғалтқыштар және экологиялық мәселелер тақырыбына шағын эссе жазу
|
|
|
тақырып
|
§ 27 (Айдағы, Марстағы, Шолпандағы термодинамикалық жағдайлар).
|
білу
|
Планеталардың сипаттамасы жазылған стикерлерді таңдап, соған сәйкес Ай, Марс, Шолпан тобына бөлініп,сол планеталарды сипаттап, сабақ тақырыбына шығады, мақсатын анықтайды
|
түсіну
|
Оқушылар Айдағы, Шолпандағы, Марстағы термодинамикалық жағдайлар тақырыбын ПРЕС әдісі арқылы меңгереді : 1 топ - P/П – point of view / өз ойын
2 топ- R/Р — reason / себептер, E/Е — example / мысалдар
3 топ- S/С — summary / қорытынды
|
қолдану
|
Берілген нұсқалар бойынша есептерді шығарып, кестені толтыру:
|
талдау
|
Венн диаграммасына Айдағы,Шолпандағы, Марстағы термодинамикалық жағдайларды салып, ұқсастықтарымен ерекшеліктеріне талдау жасау
|
синтез
|
Рольдік ойын: Ай, Марс, Шолпан планеталарының ГИДы болып өз планеталарына саяхат жасатады.
|
Бағалау
|
Шығармашылық тапсырма:Өз планеталары туралы буклет жасау
|
Физика пәнінен Блум таксономиясының деңгейлері бойынша сабақ жоспарларының үлгісі
Жылу құбылыстары
Физика 8 сынып
Сабақтың тақырыбы: Жылулық қозғалыс. Броундық қозғалыс. Диффузия.
Сабақтың мақсаты:
-Жылулық, Броундық қозғалыс, диффузия құбылыстарының мағынасын түсіне білуге, оның қандай шамаларға тәуелді екенін айқындау.
Сабақтың міндеттері:
- Оқушыларды сыни тұрғыдан ойлауға, еркін сөйлей білуге, өз ойын жеткізе білуге, ортақ шешім шығаруға баулу;
- танымдық белсенділіктерін арттыру, білімді тәжірибеде қолданып, болжам жасау біліктіліктерін дамыту.
Сабақ түрі: жаңа сабақ
Модульдер: АКТ, СТОү, ДжТОЖ, ОжОЖТ, ОЖЕСО, басқару және көшбасшылық, оқыту үшін бағалау және оқуды бағалау.
Әдіс-тәсілдер: Проблемалық оқыту, есептеу тәсілдері, АКТ.
Дереккөздер: оқулық: Физика және астрономия, Б.М. Дүйсембаев., Г.З. Байжасарова., А.А. Медетбекова-Алматы, Мектеп-2012 ж; Есептер жинағы, Физика,В.И Кем,Б.А.Кронгарт-Мектеп 2012 ж, интербелсеңді тақта, проектор, бейнеклип, презентация, флипчарт, стикер, маркерлер, бағалау парағы,Броундық қозғалыс моделі.
Оқыту нәтижесі: Сын тұрғыдан ойлау арқылы жылу мөлшері, заттың меншікті жылусыйымдылығы ұғымдарын меңгерді, өз ойын еркін жеткізіп, танымдық белсенділігі артты, білімін іс жүзінде қолданып, іскерлік қабілеттері дамыды.
Сабақтың кезеңдері
|
уақыт
|
Кіріктірілген модульдер
|
Мұғалімнің іс-әрекеті
|
Оқушының іс-әрекеті
|
Ұйымдастыру кезеңі
Білу
|
5 мин
|
АКТ, СТОү, ОЖЕСО,
|
Амансындар ма, балалар? Сабақта түгелміз ба?
Ал ендеше түгеліміз орнымыздан тұрып атом және молекула ойынын ойнайық.2,3, 5-атомды молекулаға бірігейік.
Тақырыпқа шығу үшін видео(ежелгі адамдардың от алуы туралы мультфильм үзіндісі) көрсетемін. Сабақ мақсатын айқындайтын сұрақ қоямын:- Осы видео неге көрсетілді? Бұл физикалық құбылыстың қай тобына жатады?Жылу дегеніміз не? Ыстық дене суық денеден қалай ерекшеленеді?
|
Амандасып топтарға бөлінеді . Сұрақтарға жауап беру барысында сабақтың мақсаты жылулық қозғалыс екенін біледі. Топтарда оқулықтың 8 бетіндегі мәліметке сүйеніп, соңғы .3,4 сұраққа жауап береді. Жылутек ұғымы XVII ғасырда пайда болған, ол ерекше бір объект ретінде қарастырылып, бір денеден басқа денеге берілетінін айтқан. Бұл теорияны ұстанған Бэкон, Гук, Ньютон, Бойль, Бернулли, Ломоносов болды. XIX ғасырдың аяғында жылулық қозғалыс ұғымы түсіндірілді. Ол молекулалардың ретсіз қозғалысы екені. Әр топтан бір баяндамашы сабақ мақсатын айтады.
|
Түсіну
|
10 мин
|
СТОү, ОжОЖТ, басқару және көшбасшылық, оқыту үшін бағалау және оқуды бағалау
|
Топтық «Бірге ойлаймыз» диалог арқылы Броундық қозғалыс және диффузия ұғымын және оның қандай шамаларға тәуелді екенін анықтауға, анықтамасын шығарып флипчартқа түсіріп қорғауға тапсырма береді.
«Екі жұлдыз, бір ұсыныс» арқылы бағалауды ұйымдастырады.
|
Топтарда оқулықтың 9,10 бетіндегі мәліметті пайдаланып Броундық қозғалыс, диффузия туралы өз сөзімен білдіріп, көрнекі тұрде бейнелейді анықтамасын шығарады:
Топтар бір-бірін бағалайды.
|
Қолдану
|
10 мин
|
СТОү, ОжОЖТ, ОЖЕСО, басқару және көшбасшылық, оқыту үшін бағалау және оқуды бағалау
|
«Бұл мәлімет ШЫНДЫҚ па немесе ЖАЛҒАН ба?» әдісімен Броундық қозғалыс, диффузияны тәжірибе арқылы тексереді.
Орындаған тапсырмаларын бас бармақ арқылы бағалауды ұсынамын.
|
Үнсіз қадаммен жұптарға бөлініп, басқа топтарға өз тәжірибесін жетекшілікке алып, алдыңғы теориялық білімдерін нығайтады.
Әр топты бас бармақпен бағалайды.
|
Талдау
|
13 мин
|
АКТ, ОжОЖТ, ОЖЕСО, оқыту үшін бағалау және оқуды бағалау
|
«Сұрақтар шеңбері» әдісімен әр топ есептер жинағынан берілген сұрақтарға жауап береді. І топ-1-6
ІІ топ-7-13
Таймкипер топтың есептерді шығару шапшандығын бағалайды.
|
Есептер жинағынан берілген сұрақтарға шеңбер бойымен жауап береді.
Таймкипер бағалайды
|
Жинақтау
|
3 мин
|
СТОү, ДжТОЖ, ОЖЕСО, басқару және көшбасшылық,
|
Аквариумдағы алтын балық әдісімен сабақта алған білімдерін жинақтауға жетелеймін
|
Ортаға отырған оқушыға сұрақтар қояды.
|
Бағалау
Рефлексия
|
4 мин
|
ДжТОЖ,
оқыту үшін бағалау және оқуды бағалау
|
«Диффузияның адам өміріндегі маңызы» атты шағын шығарма жазу
Стикер таратып, сабақты қорытындылауға жетелейді
|
Шығармаларын жазып, бір-екеуін оқиды.
Стикер арқылы сабақты қорытындылайды
|
Физика 8 сынып
Сабақтың тақырыбы: Температура. Оны өлшеу тәсілдері. Термометрлердiң түрлерi. Температураның шкаласы.
Сабақтың мақсаты:
-Температура ұғымын кеңейтіп, өлшеу тәсілдерін меңгеру. Термометр түрлерін танып, температура шкалаларын айырып, бір шкаладан басқа шкала параметрлеріне айналдыра білу.
Сабақтың міндеттері:
-Термометрді пайдаланып, практикалық қолданысын ұсынуда дәлелдеуге, өз пікірін ұстана білуге үйрету;
-пікірталас жүргізу барысында өзгенің пікірін тыңдап, құрметтеуге тәрбиелеу
Сабақ түрі: жаңа сабақ
Модульдер: АКТ, СТОү, ДжТОЖ, ОжОЖТ, ОЖЕСО, басқару және көшбасшылық, оқыту үшін бағалау және оқуды бағалау.
Әдіс-тәсілдер: Проблемалық оқыту, есептеу тәсілдері, АКТ.
Дереккөздер: оқулық, Физика және астрономия, Б.М. Дүйсембаев., Г.З. Байжасарова., А.А. Медетбекова-Алматы, Мектеп-2012 ж; Дидактикалық материалдар, Физика және астрономия, 8 сынып Б.М. Дүйсембаев., Г.З. Байжасарова., А.А. Медетбекова-Алматы, Мектеп-2012 ж, Есептер жинағы, Физика,В.И Кем,Б.А.Кронгарт-Мектеп 2012 ж, Перельман Я.И.
"Занимательная физика"интербелсеңді тақта, проектор, бейнеклип, презентация, термометр, ыстық және суық су,калориметр, колба, пробирка, құрғақ отын, флипчарт, стикер, маркерлер, бағалау парағы,
Оқыту нәтижесі: Оқушыларды сабаққа ынтасын, пәнге қызығушылығын арттыру, температура туралы білімді өздігінен меңгеру, тәжірибені жасап, орындалған тапсырмаларды сөзбен қорғауда, пікірталаста жүзеге асыруын қалыптастыру.
Сабақтың кезеңдері
|
уақыт
|
Кіріктірілген модульдер
|
Мұғалімнің іс-әрекеті
|
Оқушының іс-әрекеті
|
Ұйымдастыру кезеңі
Білу
|
5 мин
|
СТОү, ОЖЕСО,
|
Амансындар ма, балалар? Сабақта түгелміз ба?
Тақырыпқа шығу үшін
Ыстық, суық, жылы су тұрған стақандардың сыртынан ұстап көріп, айырмашылығы неде екенін анықтау (температурасы)
-Температураны немен өлшейді, қалай?
-Термометрлердің қандай түрлерімен таныссындар?
-Температура өздігінен көрсетіле ме?
-Сонымен балалар, біз бүгінгі сабақта нені біліп, анықтауға тиістіміз? Сабақ мақсатын шығарады
|
Амандасып топтарға бөлінеді . Проблемалық әдіспен: стақандардағы сулардың айырмашылығын анықтайды. Сұрақтарға жауап беру барысында сабақтың мақсатын шығарады.
-Термометрмен
-сынап, спирт, газ
-Денемен жанасқанда
|
Түсіну
|
10 мин
|
СТОү, ОжОЖТ, басқару және көшбасшылық, оқыту үшін бағалау және оқуды бағалау
|
«Ойлан,бірік, бөліс» әдісімен
І топ-Термометр құрылысы, ІІ топ-шкала түрлері,ІІІ топ- абсолют температура шамасы туралы білімді алдымен жеке оқып, топта талқылап, суреттеу, басқа топқа сипаттап, жеткізу.
Бір-бірін «Сэндвич» тәсілімен бағалау
|
Топтарда оқулықтың бетіндегі мәліметті пайдаланып температура,термометр құрылысы, температура шкалалары мен тарихын және абсолют шкала шамасы туралы өз сөзімен білдіріп, көрнекі түрде бейнелейді анықтамасын шығарады:
Топтар бір-бірін бағалайды.
|
Қолдану
|
10 мин
|
АКТ, ОЖЕСО, оқыту үшін бағалау және оқуды бағалау
|
«Конверт-сұрақ» әдісімен сапалық есептерді шығару: 1)Арктиканы зерттеушілер неліктен сынапты термометрді емес, спиртті термометрді таңдап алатынын түсіндіріндер.
2)Абсолюттік шкала бойынша дене температурасы 16 К. Цельсий шкаласы бойынша дене температурасы неге тең?
3) Цельсий шкаласы бойынша температура -73 С-ты көрсетеді. Абсолюттік шкала бойынша осы температура неге тең?
4)4,313 және 250 К температурасын Цельсий шкаласы бойынша өрнектендер.
|
«Конверт-сұрақ» әдісімен сапалық есептерді шығарып, басқа топпен конверт алмасып, топтар үлгі жауап арқылы бірін-бірі тексереді.
|
Талдау
|
13 мин
|
СТОү, ОжОЖТ, ОЖЕСО, басқару және көшбасшылық,
|
Эксперименттік тапсырма : Термометр және сағаттың көмегімен ыстық судың температурасын өлшеп, температураның өзгеру графигін салу. Графигіне түсініктеме беру.
|
Эксперименттік тапсырманы орындау барысында термометрді пайдаланып, температураны өлшеу, термометр түрлерін айырып, Цельсий шкаласын абсолют температураға айналдырып, температура графигін салады.
|
Жинақтау
|
3 мин
|
СТОү, ДжТОЖ, басқару және көшбасшылық,
|
«Ақпараттағы ақаулық» әдісімен топтар бір-біріне ұсынған ақпараттың 50 пайызының келесі жартысын жазып, алмасады
|
Топтар бір-біріне тақырып бойынша пайымның 50 % ұсынады, ал қалған ақпараттың бөлігін келесі топ жазады.
|
Бағалау
Рефлексия
|
4 мин
|
АКТ, ДжТОЖ, оқыту үшін бағалау және оқуды бағалау
|
Шығармашылық тапсырма:Неліктен француздардан Эйфель мұнарасының биіктігі қанша деп сұрағанда, жылы күні ме әлде суық күнде ме деп анықтайды?
|
Шығармашылық тапсырманы топтарда талқылап, өз пікірлерін дәлелдейді.
|
Достарыңызбен бөлісу: |