Топтық әлеуемттік-психологиялық ахуалдың диагностикалық сауалнамасы

Құрметті замандас! Сіз қызмет ететін жұмыстағы ұжым мен сіздің жұмысыңызға байланысты бірқатар сұрақтарға жауап беріңіз.

Әрбір сұраққа жауап бермес бұрын, жауаптың нұсқауларына көңіл қойып, оқып, сол жауаптың тұсына х белгісін қойыңыз.

Сауалнаманы өз бетіңізше толтырыңыз:

1. 
   Сізге өзіңіздің жұмысыңыз ұнайды ма?
   

өте ұнайды	Жай ұнайды	Жұмыс таңдамаймын	ұнамайды	өте ұнамайды

2. 
   Басқа жұмысқа ауысқыңыз келеді ме?
   

Иә	Жоқ	Білмеймін

3. 
   Төменде көрсетілген сапаларды өзіңіздің басшыңыздан көріну деңгейін 5 баллдық шкаламен бағалауыңыз сұралады.
   

№	Сапа	Баға	Сапа	Баға
1 2 3 4 5	Еңбекқорлық Қоғамдық белсенділік Мамандандырылған білім Адамдарға қамқорлық Талапкерлік		Батылдық Қарым-қатынасшыл Адамдарды тану қабілеті Әділдік Кеңпейілділік

4. 
   Сіздің ұжымдағы жұмыстастардың ішінде кім сыйлы. Бір немесе 2 фамилияны атаңыз: _________________________________
   

5.Айталық, сіз белгілі бір себептермен уақытша жұмыс істемейсіз: бұрынғы жұмыс орнына орналасар ма едіңіз?

Иә	Жоқ	Білмеймін

6.Төмендегілердің қайсысымен келісер едіңіз?

Біздің ұжым мүшелерінің көбі – жақсы, сымбатты адамдар

Біздің ұжымда әртүрлі адамдар бар

Біздіңғ ұжым мүшелерінің көбі – жағымсыз адамдар

7. Еегер де сіздің ұжым мүшелері бір-біріне жақын өмір сүрсе, жақсы болар еді дегенге келісесіз бе?

Жоқ, әрине	Иәдан гөрі жоқ	Білмеймін Ойланып көрген емеспін	Жоқтан гөрі Иә	Иә

8. Төмендеггі шкалаға көңіл аударыңыз. 1 саны сізге өте ұнайтын ұжымды сипаттайды, ал 9 – сіз тіптен ұнамайтын ұжым. Сіз өзіңіздің ұжымыңызды қай торкөзге қояр едіңіз:

1	2	3	4	5	6	7	8	9

9.Сіз ұжым мүшелеріне іскер және жеке тұлғалық сапаларына қаншалық сипаттама бере аласыз?

Сапа	Иә	Әрине иә	Білмеймін ойланып көрмеппін	жоқ	Әрине жоқ
А.Ұжым мүшелерінің іскерлік сапалары Б.Ұжым мүшелерінің жеке тұлғалық сапалары

10. Егер сізге демалысыңызды ұжымның бір мүшесімен өткізу мүмкідігі пайда болса, сіз бұған қалай қарар едіңіз?

Келісемін	Білмеймін ойланып көрмеппін	Келіспеймін

11. Сіз ұжым мүшелерінің көбімен тек іскерлік сұрақтармен ғана қарым-қатынасқа түсетініне сенімдісіз бе?

Жоқ	Айта алмаймын ойланбаппын	Иә

12.Сіздің ұжымда күнделікті қандай ахуал тұрады? Төмендегі шкалада 1 саны – сау емес, достық емес ахуалға сай, ал 9 – керісінше өзара түсінісушілік, сыйластық ахуалға сай қойылады. Өз ұжымыңызды қай торға орналастырар едіңіз?

1	2	3	4	5	6	7	8	9

13. Егер де сіз зейнатқыға шығып немесе көп жыл жұмыс сітей алмасаңыз өз ұжым мүшелерімен кездесуге талпынар ма едіңіз?

Жоқ, әрине	Иәдан гөрі жоқ	Білмеймін Ойланып көрген емеспін	Жоқтан гөрі Иә	Иә

14. Сіз қай деңгейде өз жұмысыңызбен қанағаттанасыз?

Жағдай	Толығымен қанағаттанамын	Қанағаттанамын	Айту қиын
Құрал жағдай
Жұмыспен қамтамасыз ету
Еңбекақы көлемі
Санитарлық-гигиеналық жағдайы
Басшымен қарым-қатынас
Квалификацияны көтеру мүмкіндігі
Жұмыстың түрлілігі

15. Сіздің жұмысыңыз қаншалықты ұйымдастырылған?

Менің ойымша, біздің жұмыс өте жақсы ұйымдасқан

Жалпы жаман емес, бірақ жақсартуға мүмкіндік бар

Айту қиын

Жұмыс қалыпты ұйымдастырылмаған, уақыттың көбі босқа кеткен

Менімше, жұмыс өте нашар ұйымдастырылған

16. Сіздің басшы ұжымдағы іске көңіл аударады ма?

Әрине, иә	Иә	Айту қиын	Жоқ	Әрине, жоқ

17. Сіздің жыңысыңыз?

Әйел	Ер

18. Жас ___________

19. Білім ___________________

20. Ұжымда жұмыс істей тәжірибеңіз ____________ жыл

21.Сіздің мамандығыңыз ________________________________

22. Сіздің орташа айлық еңбекақыңыз_________________ тенге

23.Сіздің жанұялық жағдайыңыз __________________________
Зерттеуге қатысқаныңызға рахмет!

2.Іскерлік ойындарды проектілеу

Іскерлік ойындар - өндірістік, оқу және зерттеу міндеттерін шешуде ең кең таралған әдістердің бірі. өндірістік іскерлік ойындар ұйымдастыратын, басқару және технологиялық үрдістерді өндеу үшін, сонымен қатар жаңа ұйымдасқан және басқару жүйелерін енгізу үшін қолданады. Зерттеу мақсатында іскерлік ойындар техникалық және ұйымдастыратын баға ретінде қарастырылады.

Зерттеу іскерлік ойындардың ғылыми нәтижесі келесідей жолдармен алынады:

а)экспериментті өту барысында, яғни іскерлік ойындарды құрастыруды бақылау;

б) эксперттің қатысуымен жаңа ойындарды құрастыру үрдісінде, мәселелердің шешу жолдарын анықтау, мұндайда каркасты ойындарды қолданылады (каркасты ойын – бұл абстракты жүйе, мұнда әртүрлі зат мазмұнынмен толтыруға болады);

в) іскер ойындарды күрделі жүйені модельдеу мақсатында зерттеушілер мен эксперттің қарым-қатынасын ұйымдастыру тәсілі ретінде қолдану.

Қолданбалы психологиялық зерттеулерде іскер ойындар психика, кәсіптік іріктеу, кадрларды психологиялық аттестациялау, «адам-машина» жүйесін проектілеу, мамандандырылған дайындық жанұялық қарым-қатынасты түзеу және т.б. міндеттерді шешу тәсілі ретінде қолданылады.

Тәжірибеде іскер ойындар, ең алдымен зерттеуші немесе өндірістік емес, сонымен қатар оқу мақсатында да қолданылады.

Іскерлік ойын оқытудың белсенді әдісі ретінде синетикалық сипатқа ие болып өзіне процедураның бірнеше таңдауларын енгізеді.

Іскерлік ойында: мәселелі принцип, диалогты қарым-қатынас принципі және партнердің өзара әрекеті бар. Бірақ іскер ойындарға қарағанда, арнайы ситуацияны сраптауда, мәселе бойынша барлық ақпараттар қорытынды шешім қабылданғанға дейін жиналуы тиіс.

Іскерлік ойынның басты принципі іскер ойын құралатын «мамандандырылған әрекеттің құрылымы мен обьект – ретіндегі модельдеу болып табылады, яғни ойынның заттық және әлеуметтік контексті ұсынылып, ол оқу контекстісі деген атауға ие болады». Іскерлік ойынды өңдеудің күрделі сәт мамандандырылған әрекет шеңберінде шектелген, заттық аумақтың сандық және сапалық моделінің құрылуы болып табылады. Іскерлік ойында имитационды модельдеуге қарағанда, бұл ойынды модельдеу формасында – ойын модельдері мен элементтердің енуі: мақсат, роль, әрекет, ереже (шектеулі), ойын обьектілері нің арасындағы байланыс, ойын элементтер арасындағы байланыс және т.б. түрінде жасалады. Рольдік ойындармен салыстырғанда, ойынды модельдеуге рольдердің біртұстас жүйесі жүзеге асады.

Сабақ мақсаты: Іскерлік ойындар әдістемесімен танысу. Сабақ «Іскерлік ойындарды өңдеушілер үшін іскерлік ойындар» формасында жүргізіледі. Әдістеменің негізіне Р.Дьюктің ұсынуымен ойындарды суреттеу тәсілі тән.

Қамтамасыз ету. Тапсырманы өткізу үшін қажет: а)прототип ретінде, спорт, басқару аумағында («Астра», «Робинзон» және т.б. ойындары) психодиагностика үшін жұмысшылар, операторларды дайындауда қолданылатын іскер ойындарды таңдау.

жұмыс тәртібі. Жұмыс 7-ден 15 адамға дейінгі саны бар топтарда орындалады. Топтар топшаларға бөлінеді. Әрбір топшалар өз ойындарын проектілеп, өз мүшелерінен қатысушылар ретінде жүзеге асырады. Сөйтіп, әрбір топша проект өңдеп, зерттеу жүргізеді. жұмыс 3 кезеңнен өтеді.

Бірінші кезеңде қатысушылар ойынның сұлбасымен танысып, ақпарат алғаннан кейіңн олардың біреуін өңделуін ойын прототипі ретінде таңдалады.

Екінші кезеңде олар ойын сипатымен танысады, мақсаты мен оның мінедтін анықтайды. Содан кейін том, схемада көрсетілген ойынды проектілеп (ойын техникасын таңдайды). Екінші кезең нәтижені жобалау мен аяқталады.

Үшінші кезең – ойынды жүргізу. Қорытынды бойынша бағаның адекваттығы тексеріледі.

Іскер ойындарды конструкциялау схемасы

Ойын 12 негізгі элементтерден тұрады: сценария, импульс, цикл, ереже, ойын, модель, есеп, көрсеткіш, символ және құралдар жүйесі.

1.Сценарий – ойын сюжеттік сипаттайтын мәтін – ойынның барлық нақыштарын экономикалық, әлеуемттік, саяси; қосымша диаграммалар мен иллюстрацияларды қарастырылады.

2.Импульс – ойыншылар арнайы мәселе аспектіге көңіл аудару үшін қатысукшылардың ойын үрдісінде көзқарастарымен бөлісуден көрініс табатын, мәселе, альтернатива, ақпарат. Импульс ойыншылардан туындайды. Ол ойын әрекетінде кездейсоқ, жағдайланған болуы керек.

Импулсьтер бірінен соң бірі жүреді немесе кешенді ойындардағы тәрізді, біруақытта бірнеше импульстер қолданылады. Әрбіреуі концептуалды карталардың белгілі бір аспектісін құрайды.

3. Аралық цикл. Микро және макроаралық циклдар бөлінеді. Макроаралық ойынның ережесі, цикл, қорытынды цикл, ойынды бағалау енеді. Макроаралық келесідей кезеңнен тұрады: кіріспе, жалпы бағытты таңдау, әрбір циклді бағалау әрекеті.

4.Оның кезеңдері – ойын үрдісіндегі әрекеттің даму сипатын детальдау. Бірінші кезеңде ойыншылар сценарияны оқып, барлық импулсьтарды қолдана отырып, алдыңғы циклдің қорытындысын талдайды. Әрекет кезінде ойыншылар тапсырмаға сай, арнайы шешім қабылдайды.

5.Ереже. Ойын барысында белгілі бір ситуацияларды алдын алу үшін ережелерді дайындап, оларды қатысушыларға таныстыру керек.

6.Рольдер – бұл ойыншылардың мінезіне тән. қатысушылар шынайы өміріне ұқсас рольдерді ойнауы мүмкін. Рольдердің 3 түрін бөлуге болады: псевмодрама, ойындық және имитивті. Псевдорольдер, сол жерде, кездейсоқ пайда болады (Мыс, «арбитр», «техникалық эксперттер»). Псевдорольдер ойын құрылымымыен байланыспайды және бағалау жүйесіне енбейді. Іскерлік ойындар «ойынның» каркасына енеді, және ойыншылар қабылданған шешімдер ойын жүйесіне сай бағалау жүйесінде болады, бірақ «ойнамайды». Олар жиі адамдар категориясы мен класстарды құрайды.

7.Модельдер – логикалық үрдістерді тексеру үшін есеп жүйесін қабылдау. Олар жай және күрделі, математикалық терминде көрініп, графикалық түрде (Мыс: экономикалық және демографиялық процесстерде көрініс табады) көрінуі мүмкін. Модельдердің 3 түрі бар: 1)эвристикалық немесе гомологикалық – ең күрделі және жиі қолданылатын түрі; 2)иконикалық – физикалық түрге тән (Мысалы, қолданбалы ойындар); 3)аналогиялық – шындық құбылыспен параллель жүреді.

8. Ойыншылар әрекетінің арасындағы байланыс ойынның басында қарастырылады. Бұл матрицаның көмегімен жасалынады. Мұнда қатарлар – барлық ойын рольдері, жолақтар – ойын кезеңдері. Мұндай матирца ойын туралы ең алғашқы түсінікті береді.

9.Есеп жүйесі – ойынға енгізілген процедуралардың құрылуы. Есеп жүйесі, соның көмегімен шешімі өңделіп, жүзеге асып, кері байланысты қамтамасыз ете отырып, ойынның басқа компоненттеріне енеді. Қорытынды сараптауда есеп жүйесі ақпаратқа сай болып, матрицаның ұяшықтарында пайда болуы керек.

10. Көрсеткіштер – қатысушылар көңіл аударатын есеп жүйесінің аспектілері. Олар модельдермен байланысыпы, ойын дамуына әсер етеді, яғни, ойыншылардың өзара әрекетінде көрініс табады.

11.Символика – көрсеткіштердің фиизкалық көрінісі. Бұл кейбір ойын түсініктердің сипатынан тұратын көрнекіліктер. Символика ретінде кез-келген мәнді бере алатын матрицаларды тәсілдер қолданады. Ойыншылардыпроцедураға сай, осы заттарға көңіл аударуын сұрайды.

12. Құралдар – қалыпты ойынды қамтамасыз ету үшін қажетті реквизиті Ойынды проектілеу кезеңдері.

Ойынды проектілеу 8 кезеңге бөлінеді.

І. Жазбаша нұсқауды дайындау, яғни, ойынның қорытындысына талап қою, шектеу. Ойынды өңдеу процессіне дейін топ өңдеушілеріне мақсатты нақыт анықтау керек. Ойынды проектілеу ойынның өңдеу процессін қысқартып, қайшылықтарды алдын алады. Сонымен қатар, бұл ойынның бастапқы кезеңіне қажетті түзетулерді енгізеді.

ІІ. Мәселенің жүйелік компоненттерін, нақыт суреттеу, яғни, осы мәселе бойынша жүйелі терминологияны суреттеу. Ол жеке идеяны анықтау үшін қолданылатын аз ғана карточкалардың көмегімен жүзеге асады. Карточка брейнсторлинг, әдебиеттерді қарау, экспреттерді сұраудың көмегімен дайындалады. Содан кейіңн бұл карточкалар жалпы түсініктер таблицасымен, концептуалды карта үш өлшемді модель, ЭЕМ үшін перфонартуға бекітіледі.

ІІІ. Ойында қолданылатын компонеттерді таңдау. Ойын моделінің мақсаты – комплектсі мәселе бойынша қарым-қатынасты ұйымдастыру үшін негізді қамтамасыз ету. Ол үшін мәселе шеңберінен талап етілетін талқылаудлы бөліп көрсеткен жөн.

ІV.Ойынға жүйелі компоненттерді енгізу. Бұл кезеңде ойын элементтеріне жүйелі компоненттерді енгізуді жоспарлау қажет. Мұнда ойын элементтерінің матрицасының көмегімен жүзеге асыруға болады. Сөйтіп, берілген жүйелі компонент ойын элементтеріне сценарий, импульс, аралық цикл, ойын кезеңдері, ереже, рольдер, модель, аралық шешім және байланыс, есеп жүйесі, көрсеткіштер, символика, құралдар енеді. Ойында кез келгенмәселені жүзеге асыру үшін ойынның бірнеше элементтерін енгізу керек. Бұл процесс бірнеше нәтижені береді:

- қабылданған шешімді түртеді;

- мәселелердің барлық компоненттерін қарастырады;

- ойынды өңдеудің бастапқы кезеңінде ойын кезінде мәселе қандай болатынын жоспарлауға мүмкіндік береді;

-ойын проектісінің қордағы нұсқасын қамтамасыз етеді.

V. Ойын элементінің әрбіреуінің мазмұнын есептеу. Ойынды құрастыру үшін әрбір элементтің 2 параметрін : негізгі мазмұн және ойын механизмін анықтау керек. Әрбір элемент мазмұнын суреттеу үшін матрицаның әрбір қатарындағы ұяшықтарды қосу керек. Мысалы, «матирцаның барлық қатарлары «рольдер». Олар жүйелі түрде мәселені сипаттап, қай ойыншыны қсоу керектігін көрсетеді. Сөйтіп, осы қатар бойынша шығатын сан қолдануға қажетті рольдер тізімін көсретеді.

І. Ойын механизмдерін ойынды қолданушы техниктердің жеке репетуарынан таңдау.

ІІ. Ойынды құрастыру және оның апробациясы – ойын әртүрлі топта 10 рет өткізілгеннен кейін ғана дайын болады.

ІІІ. Ойынды бағалау. Ойынды бағалау үшін ойынның қорытындысы мен спецификада негіз болып табылады (ұғыну уақыты, жалпы уақыт, ойыншыларды ойынға кірістіру деңгейі).