4-тақырып. Дарындылық және танымдық даму процесі 103
саясатты» және орта буын деңгейінде «кеңейтілген» мектеп
тәсілін құрған жағдайда анағұрлым жоғары нәтижелерге
қол жеткізе алатынын көрсетті. Талантты немесе қабілетті
үнемі айқындай отырып бастауыш мектептердiң мұғалiм-
дерi өздерін «дарынды бақылаушылар» ретiнде көрсетуге
тиіс» (Eyre and Lowe, 2002).
Барлық мұғалімдер балаларға білім беруде барынша жоға-
ры жетістіктерге қол жеткізу үшiн қолайлы орта жасауға
тырысады. Дарынды және талантты балаларға қатысты
бұл - ойлауды, талқылауды және мұқият жоспарлауды талап
ететiн едәуір күрделі мәселе.
Дарынның санқырлы болатынын мұғалімдердің есіне
түсіру үшін «өте әсершіл, өз пікірін білдіреді» немесе «өзін-
дік әзілі бар» екенін көрсететін мінез-құлықтар сипатын ай-
қындайтын сауалнама құрастырылды.
Фриман (1998) тексеру парақтары мұғалімдерді шатасты-
рып, дарынды, талантты балаларды анықтау барысында
қате бағыт беретіні жайында зерттеулерден мысал кел-
тіреді. Бірақ тексеру парағында зерттеулерге негізделген
және ең үздік оқушыларды анықтайтын сенімді өлшем-
дерді тиімді қолдануға болады, олар төменде көрсетілген
(Montgomery, 1996; Freeman, 1991):
