Педагогикасы казакстан республикасы


T epic  кылыгы бар  адамдардын карамагына  T ycyi



Pdf көрінісі
бет16/184
Дата12.12.2023
өлшемі8,02 Mb.
#196353
1   ...   12   13   14   15   16   17   18   19   ...   184
Байланысты:
Otbasy pedagogikasy 2014 Zhundibaeva (1)

T epic 
кылыгы бар 
адамдардын карамагына 
T ycyi.
T e p ic
кылыктардын 
6 ip i 
— келкпеупш пк. Бул отбасы муше­
лершщ арасындагы кайшылыктан туады. Психологияда келюпеу- 
ш ш к угымын жагымсыз психикалык жагдайдагы ею немесе одан да 
коп адамдардын арасындагы карым-катынастьщ, кезкарастарыньщ 
келюпеушш пмен снпаттайды. Отбасындагы келюпеушшж жубай- 
лардыц стрест1к жагдайга, рухани дуниесшщ кобалжуына, 
OMipre
деген немкурайлылыкты тудыруымен сипатталады.
Отбасындагы кeлicпeyшiлiктi тудыратын непзп факторлардьщ 
б1рнеше турлер1 бар. Олар:
1. Отбасынын б1рден курт езгерш 
KeTyi. 
Психологиялык киын- 
дыктарга тап болуы немесе oMipiHin курт 
©3repyi;
2. 
B i p - 6 i p i H e H
жалыгу, кажудан пайда болган жанжал;
3.
B i p 6 i p i H e
бешмделу жэне алгаш 
©Mi p
суру кезшдеп отба­
сылык киыншылыктар: бала тэрбиелеу, камкорлык жасау мэселеЫ, 
уй, шаруа м эселеа (Отбасылык алгашкы дагдарыс алгаш б1рлесш 
©Mi p
сурген жылдьщ аягында, еюнпп дагдарыс 3 жэне 7 жыл ара­
сында, уппнип дагдарыс 17 жэне 25 жыл арасында болады);
4. Отбасында 
6 ip
мушелершщ жоктыгынан туындайтын жан­
жал. НекеЫз туылган бала немесе ерльзайыптыларда узак уакыт ба- 
лаларыньщ болмауынан туындайтын дау-дамай;
5. Мэселелж бузылыс - бул оте кыска мерз1м ш ш де туын­
дайтын келюпеушЫктер (Отбасы мушелершщ сырттап калуы, аяк- 
асты кунды заттьщ жогалуы);
6. Отбасындагы карым-катынас Typi (Мунда, отбасылык ка- 
тынастын гармониялык жэне дисгармониялык типш б о л т кор- 
сетуге болады. Гармониялык катынас эр отбасы мушелершщ 
психологиялык ролшщ болуымен, «отбасылык 6i3» угымыньщ ка- 
лыптастырумен сипатталады. Отбасылык дисгармония - жубайлар
31


карым-катынасынан кершедг Мундагы психологиялык; кысым отба­
сы мушелершшщ жуйкесше эсер етед1);
7. Отбасы мушелершщ бала тэрбиесше байланысты келюпеу- 
niuiiicrepi;
8. 
Бала екйршщ эр аясына аландаушылык; пен тыйым салу;
9. Балага жогары тал ап кою, коркыту, кiнэлaй беру;
10. Баланыц жас дагдарысы (Баланьщ жас дагдарысы келюпеу- 
ш ш ктщ неп зп
c e o e n T e p i
болып табылады. Дагдарыс 
6 i p
жастан 
келеЫ жас кезецше еткен уакытта кездеседг Мундай кезде балалар 
ызакор, кеселд1 болады. Бала келесщей дагдарыстык кезендерден 
отедк 1 -mi алгашкы 
©Mip 
дагдарысы, 2-mi, З-nri жастагы дагдарыс, 
3-mi, 6-7 жастагы дагдарыс, 4-nii, жыныстык даму кезшдеп дагда­
рыс, 5-mi, 15-17 жастагы жасестр1мдж дагдарыс);
11. Тулгалык факторлар (Ата-ананьщ келесщей тулпитык ерек- 
шелжтер1 келюпеушипкке экеледг Олар: ойлаудьщ консервативти 
л1п, бурынгы козкарастарды езгертпеу, зиянды эдеттерге салыну, 
т.б. Ал баланын тулгалык ерекшелжтерше улгер1мнщ т е м е н д т , 
тэртш бузуы, ата-аналар кенесш тындамау, эгоизм, жалкаулык жа- 
тады. Осы касиеттер ата-ана мен бала арасындагы келюпеушшжке 
эке лед i).
© M i p
тэж1рибес1 корсеткендей, ею турл1 отбасына назар аударуга 
болады. Б1ршппсшде материалдык игийкп алга койып, соган жету- 
д1 максат еткенджтен, рухани кулдырауга соктыктыккан отбасылар. 
Еюнппсшде материалдык 
n r m i r i
жеткипкп болганымен бала мен 
ата-ана арасында эмоционалдык, мешр1мдшк карым-катынас ор- 
ныкпаган отбасы.
Отбасында бала эр нэрсеш естщц, керед1, калай 
©Mi p 
суру ке­
рек, езш-ез1 калай устай бшу 
K e p e K T i r i n
уйренед1, жагымды жэне 
жагымсыз мшез-кулыктарды, отбасы мушелершщ 
© M i p r e ,
ецбекке 
кезкарастарын, озара карым-катынастарын байкайды, ел1м1здщ iiuKi 
жэне халыкаралык жагдайларын б1луге тырысады. Сондыктан, ата- 
ана балага ущле карап, унем1 бакылау мен зерттеу жагдайын да еске 
алып отыруы керек.
Отбасында тэрбие удер1сш шебер баскару ушш ен алдымен ата- 
ана ©з 
©Mi p i H,
©з 
i c i H
дурыс уйымдастыра 6uiyi кажет. Бул жоншде
А. С. Макаренконьщ мына niKipiH естен шыгаруга болмайды. Ол: 
«Тэрбие жумысыньщ дэл мэш... С1здщ баламен TinTi к©збе-к©з энп- 
мелесущ1зде емес, Ыздщ балага тжелей эсер ету1щзде емес, ол 
С1зд щ
32


ез отбасыцызды уйымдастыруыцызда, Ыздщ жеке жэне когамдык 
0м1рщ1зд1 жэне бала OMipin уйымдастыра бшущ1зде», - деп жазды.
1. К,огам дамуынын эр турл1 кезеццершдеп отбасы тэрбиесшщ 
максаты мен мшдеттерш галымдардын ецбектер1 мен пш рлерш е 
суйене отырып, талдап корсетщ1з.
2. XX гасырдьщ 2 жартысында отбасы тэрбиес1 туралы жа­
рыкка шыккан галымдардын ецбектерше кыскаша шолу жасаныз.
3. К. Оразбекованын 1993 жылы жарыкка шыккан «Иман жэне 
инабат» атты ецбепндеп отбасылык тэрбие мэселесше талдау жа­
саныз.
4. Отбасындагы кездесетш кризистж жагдайлардьщ бала тул- 
гасыньщ дамуына эсерш пакты дэлелдерге суйене отырып дэлел- 
дещз.
1. Куликова Т. А. Семейная педагогика и домашнее воспитание: 
Учебник для студ. сред, и высш. пед. учеб. заведений - М.: Издатель­
ский центр «Академия», 1999.
2. Габдуллин М. Ата-аналарга тэрбие туралы кецес. - Алматы,
3. Казак халкыньщ салт-дэстурлерi. VIII-IX кластарга арналган 
факультативтж курс // Кур. С. Калиев, М. Ж. Смайылова, М. Оразаев. 
-А лм аты : РИК, 1990.
4. Габбасов С. Педагогика мен психология непздерк - Алматы. 
2 0 1 2 .-9 4 , 150, 210, 238, 281-293 б.б.
5. 
Кенжеахметулы С. Улттык эдет-гурыптыц б1зге беймэл1м 
220 
T y p i . 
- Алматы, «Санат», 1998.
6. Оразбекова К. Иман жэне инабат. - Алматы, 1993.
7. Бегалиев Т. Б., Эжбаева P. Е. Отбасылык тэрбие, оныц тарихи 
непздерк - Мэл1меттер сайты » ... Malimetter.org > Эр турл1 такырып.
8. Жумаханов О. Семьяда балаларды адамгершппкке тэрбие- 
леудщ кейб1р мэселслерь — Алматы, 1985.
9. Жакыпов Ж. Баланы семьяда тэрбиелеу. - Алматы, 1987.
10. Толеубекова Р. К. Бала тэрбиесшдеп халыктык педагогика. -
Алматы: РБК, 1994.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   12   13   14   15   16   17   18   19   ...   184




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет