Әдебиет [1], [2].
10 Тақырып. Күрделі қарсыласу
Жоспар:
1 Күрделі қарсыласу
2 Қиғаш иілу
Қиманың бас екпін өстерімен сәйкес келмейтін жазықтарда жатқан сыртқы күштердің әсерінен білеудің иілуін қиғаш иілу деп атаймыз. Бұл жағдайда көлденең қимада пайда болатын июші маментті бас өстер арқылы өтетін жазықтарда әсер ететін екі июші моментке жіктеуге болады. Сонымен, қиғаш иілуді өзара перпендикуляр жазықтағы жазық иілулердің жиынтығы деп қарастыруымызға да болады (8,1-сурет).
Қиғаш иілуде арқалықтың көлденең қимасының кез келген нүктесіндегі тік кернеуді, күш әсерінің тәуелсіздігі жөніндегі қағида негізінде, келесі өрнекпен анықтаймыз:
(10.1)
мұндағы
- көлденең қиманың орталық бас өстеріне қарағандағы июші моменттері;
- арқалықтың көлденең қимасының орталық бас өстеріне қарағандағы екпін моменттері;
- кернеу анықталушы нүктенің координаттары.
(10.1) өрнегіне қарастырылушы нүктелердің координаттары өз таңбаларымен қойылады.
Қиғаш иілген арқалықты беріктікке есептеуде ең алдымен бейтарап сызықтың орны анықталып, сонан кейін, бұл сызықтан шалғай жатқан қиманың нүктесі табылады. Бейтарап сызық деп, тік кернеуі нөлге тең нүктелердің геометриялық орнын айтамыз.
Егер ең үлкен не ең кіші тік кернеулер, қиманың қос орталық бас екпін өстерінен ең шалғай жатқан нүктеде пайда болса, онда
(10.2)
(10.3)
Мұндағы
– , өстеріне қарағандағы қиманың өстік кедергі моменттері.
(2.1) өрнегінің оң бөлігін нөлге теңестіріп, бейтарап сызықтың теңдеуін аламыз
немесе
(10.4)
мұндағы
- бейтарап сызықтың нүктелерінің айнымалы координаттары.
Бейтарап сызықтың орнын
(10.5)
өрнегімен анықтаймыз.
Мұндағы - бейтарап сызықтың oz өсіне қарағандағы көлбеу бұрышы.
Қиғаш иілген арқалықтың иілу мһлшері бас жазықтарда жеке, иілу өсінің дифференциалдық теңдеуін интегралдау арқылы немесе әмбебап теңдеуімен немесе Мор тәсілімен анықталады.
Арқалықтың толық иілу мөлшері оның құраушыларының геометриялық қосындысына тең
(10.6)
- бас өстер бағытындағы иілу мөлшері.
Қиғаш иілген арқалықтың толық иілу мөлшерінің бағыты бейтарап сызыққа перпендикуляр және күш бағыттарына сәйкес келеді. Сондықтан да иілуді қиғаш иілу деп атайды.
Достарыңызбен бөлісу: |