Пәнінен CӨож тапсырмалары (Тапсырма 2 )

Зерттелетін бөлшектердің табиғатына байланысты элементтік 
(атомионды), заттық, молекулалық, фазалық және функционалдық 
талдау болып жіктеледі. Аналитикалық белгінің табиғатына және оны 
өлшеу тәсіліне байланысты талдаудың химиялық (классик.), аспаптық, 
биология әдістері бар. Химиялық әдістер (
гравиметрлік
, 
титриметрлік
) 
химиялық реакциялар арқылы жүргізіледі. Аспаптық әдістер физикалық 
құбылыстар мен процестердегі және хим. реакциялардағы 
құбылыстарды физика әдістермен өлшеуге сүйенеді. Биологиялық 
әдістер тіршілік құбылыстарын саралауға негізделген.
Қазақстанда
 
Аналитикалық химияның дамуы 
М.Т.Козловскийдің
 
есімімен байланысты. Оның басқаруымен жүргізілген ғылым 
жұмыстардың нәтижесінде 
Қазақ мемлекеттік университетінің
 
Аналитикалық химия кафедрасы ірі ғылым ортақа айналды. 
Аналитикалық химия
салаларының ішінен Қазақстанда, әсіресе, 
электраналитикалық химия мен фазалық талдау жақсы дамыды.
Амперметрия
, 
инверсиялық вольтамперметрия
, 
т.б. әдістердің 
көмегімен түрлі құймалардың, өндірісте пайдаланатын судың құрамын 
(А.И.Зебрева), кентастардағы ренийдің (Е.Ф.
Сперанская
), 
т.б. 
металдардың (О.А.Сонгина, В.А.Захаров, З.Б.Рождественская) 
мөлшерін, құймалардан алынатын катализаторлардың фазалық 
құрамын (Р.Н.Матакова) анықтаудың әдістері жасалды.
7.
Булану эндотермиялық процесс. Сондықтан температураны көтергенде 
қаныққан бу қысымы артады. Егер де белгілі бір сұйықтыққа басқа бір затты 
ерітсек, онда сол сұйықтықтың қаныққан буының қысымы азаяды. Себебі 
еріткіш пен еріген зат молекулалары арасында Вандер-вальс күштері орнап, 
сонымен бірге еріткіштің көлем бірлігіндегі концентрациясы 
кемиді.Нәтижесінде уақыт бірлігі ішінде ерітіндінің бетіне ұшып шығатын 
молекулалардың саны азаяды. 
Эксперимент нәтижелерін қорытындылай келе француз физигі Рауль 1887 
жылы Раульдің бірінші заңы деп аталатын заңдылықты ашты. 
P=P
0
n
0
/n +n
0
(1) 
Р-ерітіндінің қаныққан бу қысымы Р
0
– таза 
ерітіндінің қаныққан бу қысымы n
0
– 

еріткіштің моль саны n- еріген заттың 
моль саны. 
Яғни ерітіндінің қаныққан бу қысымы таза еріткіштің қаныққан бу 
қысымының еріткіштің ерітіндідегі мольдік үлесін көбейткенге тең. 
•
теңдеудің екінші бөлігінде Р
0
-ге бөліп еріткіштің молярлық үлесін 
еріген заттың молярлық үлесімен алмастырайық. n/n+n
0
+n/ n + n
0
=11-P/P
0
=n/n 
+ n
0
Бұдан 
Р
0
-Р/ Р
0
= n / n + n
0
(2) 
(2) Теңдеу Раульдің бірінші заңының тұжырымдамасы болып табылады. 
«Ерітіндінің үстіндегі еріткіштің қаныққан бу қысымының салыстырмалы 
төмендеуі ерітіндідегі еріген заттың молярлық үлесіне тең болады». Өте күшті 
сұйылтылған ерітінділерде n- нің мәні n
о
-мен салыстырғанда өте аз 
болғандықтан, n-нің мәнін есепке алмасада болады. Сонда сұйылтылған 
ерітінділер үшін Рауль заңы мынадай түрде жазылады. 
P
0
– P /P
0
= n/n
0
Белгілі бір ерітінді үшін қаныққан бу қысымының төмендеуі еріткіш пен еріген 
заттың табиғатына және температураға байланысты болмайды, тек ерітіндінің 
концентрациясына байланысты болады. Рауль заңына қатал бағынатын 
ерітінділер идеал ерітінділер деп аталады. Ерітінділер сұйытылған болған 
сайын рауль заңынан ауытқиды. Сонымен бірге кейбір қышқыл, негіз 
тұздардың концентрциялы ерітінділерінде рауль заңынан оң және теріс 
ауытқулар болады.Раульбың бірінші заңы негізінде еріген заттың 
молекулярлық массасын есептеп табуға болады. 
Р
0
-Р/ Р
0
= n / n + n
0
= ? 
Демек,
m=M 
w/W··P/P
0
-P(3) 

Мұндағы P
0
-таза еріткіштің қаныққан бу қысымы, Р-ерітіндінің бу қысымы, 
wеріген заттың массасы, W-еріткіштің массасы, М- еріткіштің молекулалық 
массасы. 
8.
Су әлсіз электролит, электр тоғын нашар өткізеді, тек аздап қана 
диссоциацияға түседі: 2Н
2
О ↔ H
3
О
+ 
+ OH
- 
не Н
2
О ↔ H
+ 
+ OH
- 
деп жазады. 
Судың электр өткізгіштігін өлшеу арқылы сутек- және гидроксид- 
иондарының 
концентрациясы 
10
-7
моль/л 
екендігі 
анықталған. 
Тепетеңдікке келген жүйе үшін әрекеттесуші массалар заңын 
пайдаланып, диссоциация константасын жазуға болады: К = [H
+
]× [OH
-
]/[H
2
O] = 1,8×10
-
16 
екендігі 22°С температурада анықталған. Судың диссоциациялануы 
өте нашар болғандықтан,
[H
+
]× [OH
-
] = [H
2
O]×1,8×10
-16 
деп жазуға болады, себебі су 
концентрациясы өзгермейді деп қараса, осыдан [H
+
]×[OH
-
] = К
су 
– 
судың 
иондық көбейтіндісі.
Температура өзгермесе бұл шама К
су 
= [H
+
]×[OH
-
] 
= 10
-7 
× 10
-7
, яғни 10
-14 
болады не 1литр суда 1000:18 = 55,56моль 
болғандықтан:
[H
+
]×[OH
-
] = [H
2
O]×К = 55,56×1,8×10
-16 
= 10
-14 
Су – бейтарап зат. Сондықтан сутек және гидроксид иондарының 
концентрациялары бірдей, әрқайсысы 10
-7
г-ион/л тең. Қышқыл ерітінділерде 
сутек иондары көбірек, сілтілік ерітінділерде гидроксид иондары көбірек; 
бірақ ерітіндіде қышқыл не сілті болсын бәрібір H
+
және OH
-
иондары 
концентрацияларының көбейтіндісі әрдайым тұрақты болады. 
Егер, мысалы, таза суға қышқыл қосып сутек иондарының 
концентрациясын 10
-3
моль/л дейін көтерсе, гидроксид иондарының 
концентрациясы кемиді, өйткені [H
+
][OH
-
] көбейтіндісі 10
-14
өзгермейді. 
Демек, бұл ерітіндіде гидроксид иондарының концентрациясы [OH
-
] = 10
-
14
/10
3 
= 10
-11
моль/л болады. 
9.
 
Jump to search
 
 

Тұнба
 - 
реакция
 
нәтижесінде бір немесе бірнеше құраушының қиын 
еритін қосылыстарға айналуы. Тұнба алу немесе оны тұндыру 
химиялық
 
технология
 
мен 
анализ
 
жасау ісіндегі ең көп тараған әдіс.
Химиялық реакциялар кезінде түзілетін тұнбаны негізгі 4 топқа бөледі:
1. 
күшті қышқылдың тұздары (AgCl, PbSO
4
, BaSO
4
); 
2. 
әлсіз қышқылдардың тұздары (HgS, AgS, BaCO
3
); 
3. 
бос қышқылдар (H
2
SіO
3
, H
2
WO
4
); 
4. 
үш құраушының әрекеттесуінен түзілетін (кешендік тұздар) 
тұнбалар. 
Тұнбаға түсетін бөлшектер пішініне байланысты кристалдық және 
аморфтық тұнба болып бөлінеді. Оларды тұндыру, сүзу, жуу, т.б. 
әдістер арқылы алады. Кристалдық тұнба суда жақсы еритін 
сұйытылған ыстық ерітінділерден алынады. Сондықтан оны 
тұндырғыштың артық мөлшерімен жуады. Аморфтық тұнба гидрофобты 
(металл 
сульфидтері
) 
және гидрофильді (
кремний
 
қышқылы
, 
алюминий
 
гидроксиді
, 
т.б.) болып бөлінеді. 
Аморфтық тұнба
 
концентрлі және 
ыстық ерітінділерден алынып, тығыз әрі таза болады. Оларды еріп 
кетпес үшін 
электролиттермен
 
жуады (мыс., 
аммоний
 
нитратымен
). 
Тұнбаның түзілуі және онымен байланысты т.б. процестерді өлшеу 
нефелометрия, турбидиметрия әдістеріне негізделген. 
10.
Комплекс түзушінің айналасындағы болшектер (иондар немссе 
молекулалар) 

жүктеу/скачать 1,4 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: