ПӘнінің ОҚУ-Әдістемелік кешені «Жоғары молекулалық қосылыстар химиясы» 5В072100 – «Органикалық заттардың химиялық технологиясы» мамандығы үшін ОҚУ-Әдістемелік материалдар
жүктеу/скачать 2,77 Mb.
|
2. Процестің жылдамдығы төрт сатыдан тұрады: иницирлеу vин, тізбектің өсуі vө, тізбектің үзілуі vү және тізбектің мономерге берілуі vТ. Әр қарапайым реакция жылдамдықтарын былай өрнектеуге болады:
Мұндағы [Кат], [Сокат], [M], [M+] – катализатордың, сокатализатордың, мономердің және өсіп келе жатқан макрокатионның концентрациясы, k – сәйкес реакциялардың константасы. Жүйеде стационарлық жағдай орнайды деп болжау жасалады, яғни  немесе 
Активті макрокатиондардың концентрациясы: 
Процестің жалпы жылдамдығы тізбектің өсу реакциясының жылдамдығымен анықталады: 
Осы теңдеуге өсіп келе жатқан карбкатионның концентрациясын қойып, катиондық полимерленудің жылдамдығын катализатор, сокатализатор және мономер концентрацияларының функциясы ретінде көрсетуге болады: 
Полимерлену дәрежесі тізбек өсу реакциясы мен реакцияның тоқталу жылдамдықтарының қатынасымен анықталады: 
Қарапайым реакциялар жылдамдықтарының мәнін теңдеуге қойып, полимерлену дәрежесінің кері мәнін алуға болады: 
Орташа полимерлену дәрежесі катализатор концентрациясына байланысты емес. 3. Аниондық полимерленуде өсіп келе жатқан активті тізбектің соңында теріс заряд болады. Аниондық полимерленуге винилді. жэне дивинилді қатардағы, қос байланыс жанында электронакцепторлы орынбасарлары бар мономерлер оңай түседі. Аниондык полимерленудің қатализаторлары ретінде электрондонорлы қосылыстар қолданылады. Негізінен сілтілік металдардың амидтері, сілтілік металдар мен олардың сұйық аммиактағы ерітінділері, сілтілік металдардың металлорганикалық қосылыстары, метал алкилдер және баскалар пайдаланылады. Мысалы, инициатор ретінде сүйық аммиактағы натрий амиді алынған аниондық полимерлену механизмін көрсетүге болады: 
2. Тізбектің өсуі мономердің макроанионға біртіндеп қосылуы арқылы жүреді: 
3. Тізбектің берілуі (мысалы, еріткішке) 
Металлалкилдің әсерінен жүретін аниондық полимерленудің механизмін қарапайым түрде мына схемамен көрсетуге болады: 1. иницирлеу 
2. Тізбектің өсуі: 
Сілтілік металдар катализдейтін аниондық полимерлену осындай механизм арқылы жүреді. Бар айырмашылығы иницирлеу кезінде электрон металдан мономер молекуласына ауысып, анион радикал түзіледі: жүктеу/скачать 2,77 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|