Пiкiр жазғандар: E. Омар – профессор, педагогика ғылымдарының докторы Ш. Оразов



Pdf көрінісі
бет117/300
Дата09.09.2024
өлшемі2,01 Mb.
#203984
1   ...   113   114   115   116   117   118   119   120   ...   300
Байланысты:
Bastauysh mektep pedagogikasy Babaev

танымдық қызығу.
Бұл оқушы тарапынан күштi 
сезiлетiн әрекеттің нақты себебi. Қызығулар қажеттер әсерiнен 
пайда болып, олармен бiрге ажыралмас байланыста көрiнедi. 
Сеп-түрткілердің қалыптасуы
Не себептен сен оқисың? Не үшiн мектепке барып жүрсің? 
Мұғалiмдер осы сияқты жан-жақты маңызға ие болған 
сұрақтарды көп қояды. Осыдан баланың сауаттылығын, соны-
мен бiрге оқу сеп-түрткілерiн анықтауға болады. Оқушылардың 
да осы сұрақтарды өзіне анда-санда қойып барғаны зиян бол-
мас едi: “Шынында да, мен не үшiн оқып жүрмiн?”. 
Бiрiншi – екiншi сынып оқушыларының мұндай сұрақтарға 
жауабы: “Әкем мен апам бар дедi”, “Мектепте мен 5 алғым 
келедi, менi мақтайды”, “Балалардың бәрi барып жүр ғой”, 
“Жаман баға алғым келмейдi, маған ұрсады ғой”, “Апам, егер 
оқымасам, қойшы боласың дейдi”, “Жақсы жауап берсем, менi 
мұғалiм мақтайды”, “Егер ештеңе бiлмей тұрсам, сынып ал-
дында ұят қой” және т.б. 
Үшiншi - төртiншi сынып оқушыларының жауаптары бiр-
шама өзгередi, себебi олардың оқу сеп-түрткілерi жөнiндегi 
ұғымдары мен түсiнiктерi бiрқанша дамыған: “Мен әкеме ұқсап 
инженер болғым келедi”, “Менің бағаларымның бәрi 4 пен 5. 
Мен оқитын сынып пен мектеп маған ұнайды. Мұғалiмiмде 
тамаша. Ол қызықты әңгімелейдi. Бiздер мұғалiмiмiзбен бiрге 
саяхатқа шығып тұрамыз” (3 сынып). “Мен бiлiмдi болу үшiн 
оқып жүрмiн. Әртүрлі пәндердi оқып, адамдар өмiрi, табиғат 
және әрқилы заттар жөнiнде көп жаңалықтарды үйрендiм. Мен 
тарихты өте жақсы көрем. Мен сынып кеңесiнің мүшесiмiн. 
Үлкейгенде апайыма ұқсап мен де мұғалiм боламын” (4 сы-
нып). “Мен теңiзшi боламын деп оқып жатырмын. Егер мен 
түгелдей 5-ке оқысам, әкем менi шын теңiз кемесіне мiнгiземiн 
дедi. Арифметикадан есептер шығарғанды сүйемін. Одан 
менің бағаларымның бәрi 4 пен 5, ал грамматика ережелерiн 


159
тiптi жек көрем. Әр 3 алған сайын үйде менi әкем мен апамның 
айқайы күтiп тұрады” (4 сынып). 
Мектеп өмiрiндегi үш-төрт жылда сеп-түрткілер үлкен 
өзгерiстерге түседi. Үшiншi немесе төртiншi сыныпта 
оқушылардың өздерiне тән жалпы оқуы мен оқу пәндерiне 
болған танымдық қызығулары пайда болады. Сыныптағы өз бе-
делдерiн көтерiп, тұрақтандыру ниетi бiрте-бiрте балалардың 
көбiнің жетекшi сеп-түрткісiне айналады. Осыдан үшiншi сынып 
оқушыларының, әсiресе төртiншi сыныпта жоғары баға алуға 
деген ұмтылыстары күштi келедi. Оқушының дәлелi: “Төмен 
баға алсам, үйде менi ұрсады”. 
Зерттеулер 
көрсеткендей, 
кiшi 
мектеп 
жасындағы 
оқушылардың ұнамды оқу сеп-түрткілерi қалыптасуы үшiн 
қолайлы және қолайсыз жағдайлар кезiгедi. 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   113   114   115   116   117   118   119   120   ...   300




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет