Жұмыстың мақсаты. Мембраналық процестермен танысу – ультрафильтрация. Бөлу коэффициентін, концентрленген компо- ненттердің берілген дəрежедегі уақытын, өткізу шамасын есеп- теу жұмыстарымен танысу.
Жұмыстың тапсырмасы. Мембраналық технологиямен танысу. Мембраналық технология – жартылай өткізгіштік мембра- наның көмегімен сұйық жəне газ қоспаларын бөлу арқылы жүргізілетін химиялық технологияның саласы.
Жұмыстың мазмұны. Тазарту, фракциялау, концентрлеу, синтетикалық жəне табиғи сұйықтарды қабаттандыру үшін 22- суреттегідей зертханалық қондырғыны қолданады.
Қондырғы мембраналық комбинирленген сүзгілер жиынты- ғынан тұрады:
Ультрафильтрациялық бөлу үшін біртекті емес сұйықтар үшін май-су, спирт-су жəне т.б. су органикалық жүйелер қолданылады.
сурет. Табиғи жəне синтетикалық сұйықтықтарды тұзсыздандыруға, концентрлеуге, фракциялауға, тазалауға арналған зертханалық қондырғы:
1 – бөлгіш; 2 – сүзгі; 3 – жазық синтетикалық мембраналар; 4 – вентильдер; 5 – магнитті араластырғыш; 6 – жапқыш кран; 7 – табанша;
8 – кран-ауыстырғыш; 9 – циркуляциялық кран; 10 – дренажды жүйе; 11 – шығын индикаторы; 12 – насос
тапсырма.
Сұйықтарды ультрафильтрациялық бөлу процесінің зертха- налық қондырғысымен танысу арқылы есептеу нəтижелерін келесі реттілікпен жүзеге асырады:
Мембрананың өткізгіштігінің ультрафильтрация проце- сінің уақытқа тəуелділігін тəжірибе жүзінде табады. Ол үшін InG-t түріндегі тəуелділік графигін тұрғызады жəне сол арқылы келесі формула құрамына кіретін GH жəне m сандық мəнін анықтайды:
Gτ =GHexp(-m).
Төмендегі теңдеу бойынша компоненттің концентрлену дəрежесін есептейді:
τ=-1⁄mln {[(CH/CK) 1/φ-1] VHm/GHF+1}.
Концентраттағы бөлінетін компоненттің концентрациясын былайша табады:
CK=CH{1-GHF/VHm[ 1-exp(-mτ)]}.
уақытындағы пермеат көлемін анықтайды:
Vn=
0
GHFexp(-mτ)dτ=GH/m[1-exp(-mτ)].
Қондырғыдағы концентрат көлемін есептейді:
V k=1-V П.
Келесі формула бойынша қондырғыдан шығатын пермеат- тың құрамын табады.
CП=(CHVH-CkVk)/VП.
Бөлу коэффициентін былайша табады:
К Р = С Д/С Б.
Формулаларда келесі белгілеулер қолданылады: V – сұйықтық көлемі, м 3, G – мембрананың өткізгіштігі, м 3 (м 2.с), V – мембрана- ның селективтілігі, F – мембрана бетінің ауданы, м 2, – уақыт, с, С
концентрация, кг/м3, Кр – бөлу коэффициенті, «н», «п», «к» индекстері бастапқы сұйықтықты, пермеат жəне концентратты сипаттайды.
Алынған мəліметтер, сонымен қатар тəжірибе шарттары есеп беру кестесі түрінде жазылады.
Достарыңызбен бөлісу: |