Пі­кір­жаз­ған химия ғылымдарының докторы, профессор С. М. Тәжібаева



Pdf көрінісі
бет25/85
Дата27.05.2024
өлшемі3,1 Mb.
#202944
1   ...   21   22   23   24   25   26   27   28   ...   85
­­­­­TAED­(тетраацетилендиамин)
→ 2CH
3
COOO

+ [(CH
3
)CO]NH(CH
2
)
2
NH[(CH
3
)CO]
­­­­­­­­­­­­­­­­перацетат-анион­­­­­­­­­­­­­­­­­­DAED­(диацетилендиамин)
Бір моль ТАЭД екі моль пер гид рок сил анионы мен әре кет те сіп, 
(нук лео филь ді ша бу ыл), екі моль тиім ді пе ра це тат анионы мен 
бір моль қо сым ша биоыды ра ғыш өнім – диаце ти лэ ти лен диа мин 
(ДАЭД) тү зі ле ді. ДАЭД мо ле ку ла сын да ғы қал ған екі аце тат ты 
топ кір жуу жағ дайын да ал мас пайды. Сіл ті лі ор та да пер гид ро лиз 
реак циясы 20
о
С-ден аз тем пе ра ту ра лар да да жыл дам жү ре ді. 
Осы лай ша, кір жу ғыш ұн тақ тың ре цеп ту ра сы на пе рок сид ті 
ағарт қыш тар мен қа тар ТАЭД ен гі зу ар қы лы ағарт қыш агент тің 
та би ға тын өз гер ту ге бо ла ды. Пе ра це тат-ион ак тив ті от те гін тө-
мен тем пе ра ту ра лар да бөл ген дік тен, ағарт қыш тиім ді лі гін тө мен 
тем пе ра ту ра лар да көр се те ала тын СЖҚ пай да ла ну ға бо ла ды. 
2.10.­Оп­ти­ка­лық­ағарт­қыш­тар
То қы ма ма та лар дан жа сал ған бұй ым дар дың бар лы ғы қол да ну 
ба ры сын да жә не көп рет жу ған нан кейін тү сі ақ тан сар ғылт түс ке 
өз ге ре ді. Олар дың ақ тү сі мен жар қын ды ғын арт ты ру үшін жу-
ғыш құ рал дар ға та би ға ты ор га ни ка лық ұн тақ тә різ ді оп ти ка лық 
ағарт қыш тар қо са ды. 
Көз дің жүй ке та мыр ла ры на тол қын ұзын ды ғы 400-700 нм бо-
ла тын электр маг нит тік сәуле лер әсе рі нің нә ти же сін де түс тер ді 
ажы ра ту ға бо ла ды. Әр тол қын ның ұзын ды ғы на өзі нің тү сі сәй-
кес ке ле ді, ма та бе ті са ры түс ке сәй кес, яғ ни 590 нм ұзын дық та ғы 
тол қын дар ды ша ғы лыс ты руымен ма та ның сар ғылт ре ңін тү сін-
ді ру ге бо ла ды. 
Са ры рең ді жою үшін ма та лар ды ер те ден ультра ма рин мен 
али за рин бояула ры сияқ ты аз мөл шер де көк не ме се күл гін боя-


2.11.­Антиресорбенттер
47
ғыш тар мен өң дей ді. Мұн дай боя ғыш тар са ры түс тер ді жұ та ды, 
сон дық тан ма та ақ бо лып кө рі не ді. ХХ ға сыр дың 50-жыл да ры 
дәс түр лі хи миялық ағарт қыш тар мен қа тар оп ти ка лық ағарт қыш-
тар кең қол да ны ла бас та ды. Мұн дай флуоре сен цияла ғыш зат тар 
күн сәуле сі нің ультра күл гін бө лі гін жұ тып, әр түр лі рең дер ге сәй-
кес ұзын тол қын дар ды бө ліп шы ға ра ды. 
Құ ра мын да аз мөл шер де гі оп ти ка лық ағарт қыш та ры бар син те - 
ти ка лық жу ғыш құ рал дар мен әр түр лі бұй ым дар ды жу са боял ма ған 
ма та лар аға рып, ал боял ған ма та лар дың рең де рі жар қын дай тү се ді. 
Оп ти ка лық ағарт қыш тар ға қос бай ла ныс ты аро мат тық жә не 
ге те ро цикл дік қо сы лыс тар жа та ды. Та би ғи жә не син те ти ка лық 
тал шық тар үшін ку ма рин, им да зол, ок са зол жә не т.б. туын ды ла-
рын қол да на ды. 
Оп ти ка лық ағарт қыш тар ға ке ле сі та лап тар қой ыла ды:
– құ ра мын да адам ағ за сы мен қор ша ған ор та ға за лал сыз зат-
тар бо лу ке рек;
– син те ти ка лық жу ғыш құ рал дар ком по не нт те рі нің қа ты сын-
да тұ рақ ты бо лу ке рек;
– тем пе ра ту ра лар дың қа жет диапа зо нын да (жуу жә не ағар ту 
тем пе ра ту ра сы) ма та да жақ сы бе кі ну ке рек;
– ультра фиолет жа рық ты жұ тып, кө гіл дір жа рық ты шы ға ру 
ке рек;
– хи миялық қо сы лыс тар (нат рий пер бо ра ты мен ги пох ло ри-
ті) мен күн сәуле сі не қа тыс ты тұ рақ ты бо лу ке рек. 
Со ны мен қа тар сұй ық жә не пас та тә різ ді СЖҚ үшін пай да ла-
ны ла тын оп ти ка лық ағарт қыш тар су да жақ сы еру ке рек. 
Ағарт қыш тар кө бі не се гра ну ла лық не ме се гра ну ла лық емес 
ұн тақ тар күйін де өн ді рі ле ді. 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   21   22   23   24   25   26   27   28   ...   85




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет