Пікіржазған химия ғылымдарының докторы, профессор С. М. Тәжібаева
жүктеу/скачать 3,1 Mb. Pdf көрінісі
|
| 1.ЖУҒЫШБЕТТІК-
АКТИВТІЗАТТАРДЫҢ ФИЗИКАЛЫҚ-ХИМИЯЛЫҚ ҚАСИЕТТЕРІ 1.1.Жууықпалытеориясыныңнегіздері Жуу ық па лы теория сын ал ғаш рет П.А. Ре бин дер ұсын ған, оның қа ғи да ла ры бой ын ша жу ғыш тық қа бі ле ті кол лоид тық бет- тік-ак тив ті зат тар дың бет тік ак тив ті лі гі мен анық та ла ды. Та за лау не ме се жуу про цес те рі не ке ле сі фак тор лар әсер ете ді: – лас тың та би ға ты мен кон цент ра циясы (жал пы си пат та ғы лас тар, та мақ лас та ры, адам тір ші лі гі нің өнім де рі); – та за ла на тын бет тің хи миялық құ ра мы мен мор фо ло гиясы; – кол лоид тық БАЗ не ме се БАЗ-дар қос па сы ның та би ға ты мен кон цент ра циясы; – қо сал қы ком по не нт тер; – тем пе ра ту ра; – таң да ма лы жұ ғу жағ дайла ры; – ме ха ни ка лық жұ мыс тың қар қын ды лы ғы мен ұзақ ты ғы; – тү зі ле тін лас дис пер сиясы ның тұ рақ ты лы ғы. Фи зи ка лық-хи миялық тұр ғы дан лас ты бет тен жою ме ха низ мі жұ ғу, эмуль сия лан ды ру жә не со лю би ли за ция про цес те рі нен тұ- ра тын ад со рб ция лық ығыс ты ру ре тін де қа рас ты ры ла ды. Жұ ғу – сұй ық, қат ты жә не газ ды фа за лар дың ше ка ра сын да жү ре тін бет- тік құ бы лыс. Со лю би ли за ция – (кол лоид тық ері гіш тік) – тө мен мо ле ку ла лы зат тың БАЗ ми цел ла сы на өз ді гі нен еніп еруі. Эмуль- сия лан ды ру – лас бөл шек те рін ыды ра тып, ері тін ді ге ауыс ты руы. Жуу әре ке ті бір не ше са ты дан тұ ра ды. Ал ды мен, БАЗ ері тін ді- сі лас тың бе ті не жұ ғып, БАЗ-дың ад со рб ция лық қа ба ты тү зі ле ді; 1.Жуғышбеттік-активтізаттардыңфизикалық-химиялыққасиеттері 14 бұл кез де лас ак тив тен ді ріл ген күй ге ауыса ды; БАЗ ад со рб ция лық қа ба ты мик ро са ңы лау лар ға жайы лып, БАЗ мо ле ку ла ла ры лас пен бет тің ара сын да ғы ад ге зия лық кон такт құ рыл ған жер ле рі не ене- ді; БАЗ-дың кө мір су тек ті ра ди ка лы мен бір ге лас дис пер сиялық ор та ға тар ты лып шы ға ры ла ды; ұсақ тал ған лас бөл шек те рі гид- ро филь де ніп, субст рат тан бө лі не ді. Нә ти же сін де лас жу ғыш ері- тін ді кө ле мін де тұ рақ тан ды ры лып, жуыла тын бет ке қайта ад со- рб ция лан байды. Жууда ғы бар лық про цесс субст рат қа қа тыс ты қар қын ды ме ха ни ка лық әсе рі мен бай ла ныс ты. Әдет те жу ғыш ком по не нт тің кон цент ра циясы 10-15 г/л ша ма сын құ рай ды. Жуу әре ке ті нің ли мит теу ші са ты ла ры – лас тың де со рб цияла нуы мен оның БАЗ ми цел ла ла рын да ғы шо ғыр ла нуы. Жуу про це сі нің эле ме нт тік ак ті ле рін жуу әре ке тін қам та ма сыз ете тін жә не қо сал қы деп екі топ қа бө ле ді. Бі рін ші топ қа бет ке жұ ғу мен лас ты ығыс ты ру, лас тың дис пер- сияла нуы мен со лю би ли за циясы, ері тін ді нің тұ рақ та нуы, лас тың қайта ад со рб цияла нуынан субст рат ты қор ғау, лас тың хи миялық бұ зы луы жа та ды. Екін ші топ қа кө бік тү зу, кер мек ті лік тұз да рын бай ла ныс ты ру, гид рот ро пия, БАЗ-дар ды ері гіш тен дір меу, кор ро зияны баяула ту (ин ги бир леу), ор та ның рН-ын рет теу про цес те рі кі ре ді. Ма та дан лас бөл шек те рін ке ті ру, адам ның ша шы мен те рі сін жуу про цес те рін де айт ар лық тай айыр ма шы лық тар бар. Егер кір жуу ке зін де лас ты не ғұр лым бе тен то лы ғы рақ ке ті ру ке рек бол са, адам те рі сі мен ша шын да ғы май лар ды жоюға бол майды, се бе бі олар адам те рі сін қор ғайт ын тос қауыл бо лып та бы ла ды. Бет тік-ак тив ті зат тар дың прак ти ка лық қол да ну ын анық тай- т ын не гіз гі қа сиет те рін қа рас ты рай ық. жүктеу/скачать 3,1 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|