Пікіржазған химия ғылымдарының докторы, профессор С. М. Тәжібаева
жүктеу/скачать 3,1 Mb. Pdf көрінісі
|
| 1.3.БАЗмицеллатүзгіштігі
Кол лоид тық БАЗ-дар еруі нің ерек ше лік те рі бар: ері гіш тік ше- гі не жет кен нен кейін олар ері тін ді лер де ми цел ла лар деп ата ла тын аг ре гат тар тү зе ді. Жуу ық па лы ның тиім ді лі гі ері тін ді де гі ми цел- ла лар дың бар-жо ғы на ті ке лей бай ла ныс ты. Ми цел ла лар дың тү- зі луіне тем пе ра ту ра ның тө мен деуі, БАЗ-дың мо ле ку ла лық мас- са сы мен кон цент ра циясы ның ар туы, элект ро лит тер дің ен гі зі луі қо лай лы. Ері тін ді де ми цел ла лар тү зі ле бас тайт ын БАЗ кон цент ра циясы ми цел ла тү зу дің кри ти ка лық кон цент ра циясы (МКК) деп ата ла- ды. Осы кон цент ра цияда ері тін ді лер жақсы жу ғыш қа бі ле ттілік көрсетіп, ал кон цент ра цияның әрі қа рай ар туымен жу ғыш қа сиет- те рі өз гер мейді. БАЗ кон цент ра циясын аз айт са, жу ғыш қа бі ле ті на шар лайды. Яғ ни син те ти ка лық жу ғыш құ рал тиім ді жу ғыш ық пал көр се те тін дей БАЗ-дың оң тай лы мөл ше рін МКК ар қы лы анық тау ға бо ла ды. Мы са лы, жу ғыш зат тар дың оң тай лы кон цен- т ра цияла ры мақ та ма та ла ры үшін 2-3 г/л, жүн мен жі бек ма та ла- ры үшін 0,7-2,5 г/л ша ма ла рын құ рай ды. Ми цел ла тү зу дің кри ти ка лық кон цент ра циясы БАЗ мо ле ку ла- сын да ғы кө мір су тек ті ра ди ка лы ның ұзын ды ғы на тәуел ді. Ал кил- бен зол сульфо нат тар үшін кө мір су тек ті ра ди кал дың ұза руымен МКК ке ми ді, ал кил ді топ тың тар мақ та нуы мен фе нил то бы ның тіз бек тің ор та сы на қа рай ауысуы МКК ша ма сы ның ар ту ына әке- ле ді. Ері тін ді ге ұзын тіз бек ті спирт тер ді ен гі зу ар қы лы МКК мә нін айт ар лық тай азайтуға бо ла ды. Ал кил сульфо нат тар мен ал кил суль фат тар да ғы ал кил тіз бе гі не ғұр лым ұзын бол са, МКК со ғұр лым тө мен бо ла ды; мо ле ку ла ор та сы на қа рай суль фо топ тың ығы суымен МКК өсе ді. 1.Жуғышбеттік-активтізаттардыңфизикалық-химиялыққасиеттері 18 Анио нак тив ті зат тар ға қа ра ған да ион сыз БАЗ-дар үшін МКК мән де рі тө мен. Мы са лы, ок сиэтил ден ген спирт тер үшін МКК – 0,005 % (масс.), ок сос пирт тер үшін 0,001 % (масс.). По ли ок- сиэти лен тіз бе гі нің ұза руымен МКК ша ма сы да өсе ді. Ка тионак тив ті БАЗ-дар дың МКК-сы бас қа БАЗ-дар сияқ ты ал- кил ді тіз бек тің ұза руы жә не элект ро лит тер ді ен гі зу мен азаяды. жүктеу/скачать 3,1 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|