Презентация тақырыбы: Ағзаның ноцицепциялық және антиноцицептикалық жүйелері Орындаған Нысанбаев Е

Ауыруды сезетін арнайы рецепторлар негізінен хемоноцицепторларға жатады. Олар ауыру туындататын биологиялық белсенді заттардың әсерлерінен қозады. Бұл заттарды алгогендер деп атайды. Олар ауырудың түрлерін ажыратқанда талданады.

Ауыруды сезетін арнайы рецепторлар негізінен хемоноцицепторларға жатады. Олар ауыру туындататын биологиялық белсенді заттардың әсерлерінен қозады. Бұл заттарды алгогендер деп атайды. Олар ауырудың түрлерін ажыратқанда талданады.

Бейспецификалық ноцицепторлар біршама күшті тітіркендіргіштердің әсерінен ауыру серпіндерін туындатады. Олар теріде және барлық ішкі ағзаларда орналасады

Іш қуысы ағзаларының (ішек-қарын, бауыр, бүйрек, көкбауыр, өкпе, жүрек, мый) тіндері қолмен ұстап кесіп, тілгенге ауырмайды.

.

Ағзалық ауыру қабыну мен ишемия кездерінде байқалады. Қабыну медиаторлары (брадикинин, серотонин, гистамин, простагландиндер т.б. биологиялық белсенді заттар) жүйке аяқшаларының сезімталдығын көтереді.Сайып келгенде, ішкі ағзалардың ауыруы мына жағдайлардан байқалуы мүмкін:

• Ағзалық ауыру қабыну мен ишемия кездерінде байқалады. Қабыну медиаторлары (брадикинин, серотонин, гистамин, простагландиндер т.б. биологиялық белсенді заттар) жүйке аяқшаларының сезімталдығын көтереді.Сайып келгенде, ішкі ағзалардың ауыруы мына жағдайлардан байқалуы мүмкін:
• Қанайналым бұзылыстарынан (жүрек ұстамасы, мый тамырларының қатты жиырылуы немесе тым кеңуі, шажырқай мен бүйрек артерияларының тромбозы т.б.);
• Тегіс салалы еттердің жиырылуынан (асқазан мен ұлтабардың ойық жара ауруы, холецистит, энтерит, колит т.б.);
• Қуыс ағзалар қабырғаларының (өт қабының, бүйрек түбекшелерінің, несеп жолдарының) керіліп кетуінен;
•  Қабынудың іргелік іш пердесіне, қабырғалық өкпеқапқа тарауынан.

Ішкі ағзалардың дерттерінде басқа жерлерге жаңғырыққан ауыру сезімі пайда болуы мүмкін. Мәселен, жүрек қыспасы кезінде ауыру сезімі сол жақ жауырынға, сол қолға, иыққа, сол жақ тістерге т.б. жаңғырығуы ықтимал.

• Ішкі ағзалардың дерттерінде басқа жерлерге жаңғырыққан ауыру сезімі пайда болуы мүмкін. Мәселен, жүрек қыспасы кезінде ауыру сезімі сол жақ жауырынға, сол қолға, иыққа, сол жақ тістерге т.б. жаңғырығуы ықтимал.
• Өт қабы керілгенде ауыру сезімі жауырын аралық жотада, несеп жолдарында тас тұрып қалғанда — белде, шапта орналасуы мүмкін. Бүлінген ішкі ағзалардан серпіндер жұлынның артқы мүйізі нейрондарына түседі.
• Сонымен бірге, бүлінген жүйке талшықтары көптеген әсерлерге өте сезімтал болады. Мәселен, неврома әртүрлі механикалық, температуралық, химиялық әсерлерді қатты сезінеді.