Психология
Тұлганың психологиялы ң қорганы сы
жүктеу/скачать 10,53 Mb. Pdf көрінісі
|
| 1.9. Тұлганың психологиялы ң қорганы сы
Көп жағдайда адамның көздеген тұрмыстык кажеттіктері қандайда себептермен орындала бермейді, оларды қанағаттаң- дырудың мүмкіндігі болмай қалады. Мұндайда әрекет-қылық психологиялық қорғаныс тетіктерімен реттеліп барады. Пси- хологиял ы к корғаны с адамның қалыпты, табиғи болмысына тэн нәрсе, ол арқылы адам қимыл-әрекетінде кезігетін ауыт- қуларды күні бұрын сезіп, олардың алдын алып отырады. Мұн- дай психикалық қасиеттер адамға көңіл-күй күйзелістері жағ- дайында өзінің кісілік дәрежесін сақтап қалуға жэрдем береді. Психологиялық қорғаныс қызметі өзінің мән-магынасы бойынша қарама-қарсы екі тарапты кұбылыс: бір жағынан, ол адамды өзінің шын мәніндегі ішкі жан дүниелік болмысына сэйкестенуге ойыстырса, екінші жағынан, адамның қоршаған сыртқы әлеуметтік ортаға деген икемділігін көтереді. (Р.М. Гра новская). Психологияда көптен белгілі бітпеген іс әсері деп аталатын құбылыс бар. Оның мэні — әрқаңдай кедергі нақты істі доғаруға себепші болады да, адам сол кедергіні жеңу үшін әрекетін эрі жалғастырмайды не кедергіні жеңу жолдарын іздес- тіруден бас тартады. Көптеген зерттеушілердің пайымдауынша, бітпеген іс адамды әрдайым қимыл-әрекетке итермелейді, ал егер істі орындаудың тікелей жолы табылмаса, ол сол іске тең болған баламалы басқа әрекетке кіріседі. Осыдан, мұндай психологиялык қорғанысты баламалы әрекеттердің арнайы орайластырылған формасы деп түсінсе де болады. Қорғаныс механизімдері табысқа жетудің қалыпты шарттары мүмкін болмаған кезде немесе адам істің түбегейлі бітпейтінін сезген кезде әрекетке келеді. Психологиялық қорғаныстардың түрлері келесідей: жоққа шығару, ығыстыру, көшіру, сәйкес- тендіру, жаңалау, ауыстыру, оқшаулау жэне т. б. жүктеу/скачать 10,53 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|