Әдебиеттер 1. Бет. 122-127; 2. 21-23; 6. Бет. 8-10; 6. Бет. 60-96., 7. Бет. 27-78. 11. Бет 23-96. Зертханалық сабақтың қысқаша мазмұны

1. Бет. 122-127; 2. 21-23; 6. Бет. 8-10; 6. Бет. 60-96., 7. Бет. 27-78. 11. Бет 23-96.

1. 
   Ұрықтың иректi өзекшесiнiң қабырғалары құрамын ата.
   
2. 
   Лейдиг жасушасының құрылысы, ол қандай гормон бөледi?
   
3. 
   Ен қосалқысындағы барлық өзекшелердi атап, әкетүшi өзекшелерден тiк өзекшелер қандай белгiлерiмен ерекшелелетiнiн түсiндiр.
   
4. 
   Көлденең кесiндiдегi ен сағағын қандай белгiлерiне қарап, препаратта анықтауға болады?
   
5. 
   Еркек малдардың барлық қосымша бездерiн атап, олардың маңызын сипатта.
   
6. 
   Еннiң құрылысы қандай?
   
7. 
   Үрпi құрылысын түсiндiр.
   

1. 
   Жұмыртқалық неден дамиды?
   
2. 
   Аналық без үлпершегiнiң қыртысты затын не құрады?
   
3. 
   Қандай белгiлерiне қарап екiншi фолликуланы алғашқыдан ажыратуға болады?
   
4. 
   Граафов көпiршiгі қабырғасының құрылысын ата.
   
5. 
   Сары тін қалай және қашан дамиды?
   
6. 
   Бітеуөзек (атрезия денешiгi) дегенiмiз не?
   
7. 
   Аналық без қыртысты затын неге фолликулалы, жұмсақ затын – тамырлы аймақ деп атайды?
   
8. 
   Аналық жасушалар дамуында қандай сатылардан өтеді?
   
9. 
   Овуляция дегенімізне?
   

1. 
   Гоноциттер (гонобластар) қайда пайда болады, олар қайда және қалай көшедi?
   
2. 
   Мейоз дегеніміз не? Ол қай кезде, қай жерде өтеді?
   
3. 
   Сперматогенез сатыларын ата, оның жетiлу (пiсу) дәуiрiнiң биологиялық мәнi неде екенiн түсiндiр.
   
4. 
   Қандай жасушаларда хромосомалардың диплоидты жиынтығы, ал қандайында гаплоидты жиынтығы болады?
   
5. 
   Сперматогенез қайда өтедi?
   

Төменде көрсетілген әр сұрақ жауабының төрт нұсқасы бар, оның біреуі немесе бірден бірнешеуі дұрыс болуы мүмкін. Таңдаңыз:

А – егерде 1, 2 және 3 сұрақтар дұрыс болса

Б – егерде 1 және 3 сұрақтар дұрыс болса

В – егерде 2 және 4 сұрақтар дұрыс болса

Г - егерде 4 сұрақ дұрыс болса

Д - егерде 1, 2, 3 және 4 сұрақтар дұрыс болса

Сперматогенез:

(1) алғашқы жыныс жасушаларының сперматогонийге нақтылануы жыныстық жетілу басталысымен басталады

(2) сперматогоний сперматозоидқа нақтылануы 120 күнге созылады

(3) пісу сатысында аяқталады

(4) қызу шамасы бұзылып, еннің ұмаға түспеуінде жабылып қалады

Сперматозоидтардың қалыптасу сатысы:

(1) сперматогонийлер арасындағы цитоплазмалық көпір үзіледі

(2) цитоплазма қалдықтары макрофагтармен жібіріленеді

(3) акросома Гольджи кешені қатысуымен құрылады

(4) аксонема актин және миозин жіпшелерінен қалыптасады

Эстрогендер бөлетін жасушаларды көрсетіңіз:

(1) нгипоталамустың ейросекреттіктері

(2) theca interna

(3) аденогипофиздің гонадотроптылары

1. Гоноциттер (гонобластар) қайда пайда болады, олар қайда және қалай көшедi?

2. 
   Қандай жасушаларда хромосомалардың диплоидты жиынтығы, ал қандайында гаплоидты жиынтығы болады?
   
3. 
   Жетiлген аналықтардың аналық бездерiнде овогенездiң қандай дәуiрi өтедi?
   

5. Овогенез өсу сатысының ерекшелігі бар ма?

2 тапсырма. “Ен” препаратын микроскопқа қойып, ондағы ұрықтың иректі өзекшелерінде дамудағы сперматозоидты көріп, зерделеп, суретін салып, мыналарды белгілеу керек:

1. 
   Сперматозоидтың қай жерiнде Гольджи аппараты, центриолилер, митохондрийлер орналасады?
   
2. 
   Сперматозоидтың құрылысы мен қызметiн баяндаңыз.
   
3. 
   Акросома дегенiмiз не? Оның атқаратын рөлi қандай?
   
4. 
   Сперматозоид, жұмыртқа жасушаларының дене жасушаларынан айырмашылығы неде?
   
5. 
   Қандай жасушаларда хромосомалардың диплоидты, қайсысында гаплоидты жиынтығы болады?
   

(әр сұрақтан немесе аяқталмаған мақылдаудан соң әріптермен белгіленген жауаптар немесе нақты мақылдаулар болады. Әр мақылдауға сай, бір жауапты (немесе нақты мақылдауды) таңдаңыз (әріпті көрсетіңіз).

1. 
   Жарғақты тұрақты қосынды
   
2. 
   Гольджи кешені туындылары
   
3. 
   лизосоманың биохимиялық ұқсасы (аналог)
   
4. 
   протеазалар, липазалар, фосфатазалар сақтайды
   

1. 
   Акросома мен плазмалық жарғақтың сыртқы жарғағының көптеген жерінің қосылуы
   
2. 
   Сперматозоидтың мөлдір қабықтан өтуін қамтамасыз етеді
   
3. 
   Сперамтозоидтың мөлдір қабықтағы өз қабылдағышымен алғашқы байланысынан кейін басталады
   
4. 
   эндоцитоздың бір түрі
   

(А) қоректі заттарды жинайды

(Б) зиготаның бөлшектенуін бастайды

(В) жұмыртқаклеткаға сперматозоид енуін жеңілдетеді

(Г) ұрықтану қабығын құрады

(Д) сперматозоидпен сенімді байланысты қамтамасыз етеді

1. 
   Препаратта әр түрлі даму сатысындағы жұмыртқаклеткасы көрінеді. Оның көлемі ұлғайған сайын, тұрақсыз сары уыз жиналып, ол цитоплазмада біркелкі орналасады. Бұл қандай жұмыртқаклеткасына тән, әрі жануарлардың қай түріне жататынын анықтау керек.
   

1.Омыртқалы жануарлардың жұмыртқа жасушалары қандай белгiлерi бойынша олиголецитальді, мезолецитальді, полилецитальді, сондай-ақ изолецитальді және телолецитальді болып бөлiнедi?

2.Жұмыртқа жасушасында плазмолеммадан басқа қандай қосымша қабықтары болады? Олардың атқаратын қызметiн түсiндiр.

3.Сары уыз мөлшерiне байланысты жұмыртқа жасушасы қалай жiктеледi?

(А) жұмыртқаклеткасы изолецитальді

(Б) жұмыртқаклеткасы мөлдір қабықпен қоршалған

(В) зигота мөлдір қабықпен қоршалған

(Г) акросомалық реакцияда кортикальді түйіршік ішіндегісі мөлдір қабықты түрлендіреді

(Д) зиготаның бөлшектенуі голобластикалы

(А) плазмолемма – мөлдір қабық – сәулелі тәж

(Б) сәулелі тәж – анимальді қабық - плазмолемма

(В) плазмолемма - сәулелі тәж - амнион

(Г) мөлдір қабық – сәулелі тәж - амнион

(Д) плазмолемма - анимальді қабық – мөлдір қабық

(А) қоректі заттарды жинайды

(Б) зиготаның бөлшектенуін бастайды

(В) жұмыртқаклеткаға сперматозоид енуін жеңілдетеді

(Г) ұрықтану қабығын құрады

(Д) сперматозоидпен сенімді байланысты қамтамасыз етеді

4 тапсырма. Мына суретті: 1-морула; 2-целобластула; 3-амфибластула; 4-дискобластула; 5-стерробластула; 6-перибластула; 7-плакулаларды дәптерге салып алып, мұндай бластула түрі қандай жануарға тән екенін көрсет.