ЈР ўылым министрлїгї ўылым академиясы



Pdf көрінісі
бет63/346
Дата12.06.2024
өлшемі3,08 Mb.
#203331
1   ...   59   60   61   62   63   64   65   66   ...   346
Байланысты:
Erjanova U.R. Batys Qazaqstan oblysynyn onomastikalyq kenistigi 2018

 
 
2.2.1. Батыс Қазақстан облысы топонимдерінің құрамы 
Батыс Қазақстан облысы топонимдері құрылымдық сипатына қарай 
 
дара, қос құрамды 
және көп құрамды 
болып бөлінеді. Соңғы екеуі 
күрделі топонимдер
деген түрді құрайды. 
Демек, классикалық сөзжасам принциптеріне сәйкес облыс топонимдерін
дара
және 
күрделі
деп екіге топтауға болады. Осындай құрылымдық ерекшелік түркі тілдерінің барлығына тән. 
Дара топонимдер тұлғасына қарай 
негізгі 
және
 
туынды
 
болып екіге бөлінеді. Күрделі 
топонимдер де 
біріккен топонимдерге
және 
тіркесті топонимдерге 
бөлінеді.
2.2.1.1. Негізгі және туынды топонимдер. 
Туынды топонимдердің жасалу тәсілдері. 
 


40 
Негізгі топонимдер
әдетте түбір тұлғалы бір компоненттен тұрады да, негізінен жалпы 
есімді апеллятивтерден жасалып, қосымшасыз келеді. Мысалы, 
Өзен, Қопа, Оба, Жыра, 
Самар, Құлақ, Кекей, Жаға, Қамыс
 
т.б. Дара топонимдер тілдік заңдылықтарға, оның 
нормасына сәйкес, тілімізде ежелден қалыптасқан дәстүрлі жолмен жасалып отырады. Туынды 
дара топонимдерге қарағанда негізгі топонимдер саны әлдеқайда көп болады. Семантикалық 
қасиетіне қарай олар топонимиялық кластарға бөлінеді. 
Туынды дара топонимдер
бірнеше тәсілдер арқылы жасалады. Ол тәсілдердің арасында 
қазақ тілінде ежелден қалыптасқан сөзге қосымшалар жалғану арқылы жасалатын классикалық 
синтетикалық тәсілдің орны ерекше екендігін айта отырып, туынды топонимдердің 
жасалуында тілдің басқа салаларында көп кездесе бермейтін тың тәсілдердің де 
қолданылатынын 
анықтадық. 
Олар 



Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   59   60   61   62   63   64   65   66   ...   346




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет