Р. Т. Айтбай Еуропаның орта ғасырлық тарихы
Феодалдық қатынастардың қалыптасуы
жүктеу/скачать 2,16 Mb. Pdf көрінісі
|
Aitbau Europaortagasr
| Феодалдық қатынастардың қалыптасуы
. Лангобардтар жергілікті тұрғындардан бөлек қоныстанып, өздерінің « фара » деп аталған рулық қандас қауымдарын, топтарын құрды. Үздік- сіз соғыстар мен лангобард ақсүйектерінің жерді басып алуына байланысты және Римдегі жеке меншіктің ықпалымен ерікті қауымдар арасында топқа бөліну басталып , лангобард фара- лары ыдырай бастады. Осы ыдырауға негізгі себеп жерге жеке меншіктің пайда болуы еді. VII ғ. Соңында лангобардтықтардың егістік жерлері аллодқа айналып, ірі жер иеліктері пайда бола бастады. Король жасақшылары гезиндер , әскери басшылар – гер- цогтар, графтар мен корольдар ірі жер иелеріне айналды. Сон- дай-ақ ІХ ғасырға қарай жер иелеріне діни уағыздаушылар, ақ- сүйектер де айналып феодалдардың қатарын өсірді. Ал ерікті село тұрғындары өздерінің жерлеріне жеке меншік құқығынан айрылып, жер шонжарлары патронат пен коммендацияларға бір- те-бірте тәуелді бола бастады. Сөйтіп Рим құлдары мен колон- дары, жартылай ерікті шаруалар бірігіп феодалдарға тәуелді шаруаларға айналды. Алайда лангобардтардың Италия тұрғын- дарынан оқшау қоныстануы қауымдық-рулық қатынастардың ұзақ уақыт сақталуына жағдай жасаған еді. Сондықтанда мұнда феодалдық қатынастар баяу дамыды. ҮІІІ аяғында Италияны франктердің жаулап алуы феодал- дық қатынастардың дамуын жеделдетті. ІХ-ХІ ғғ. шаруаларды ұстау оларға 29 жылға жерді жалға беру тәсілі қолданылды. Бұл тәсіл либелло деп аталынды. Шаруа-либеллиярий шыққан өнім- нің үштен бірін не төрттен бірін жер иесіне беріп, баршиналық қызмет көрсетті. Сөйтіп, Солтүстік және Орта Италияда ІХ- ХІ ғғ. шаруаларды тәуелділікте ұстаудың либеллиярлық түрі ба- сым болды. Сондай-ақ шаруалардың прекарийлық және эмфи- тевзис түрі яғни натуралды немесе ақшалай салық төлеп жерді мәңгі мұрагерлік жалға алудың да түрі қолданылды. Сөйтіп ІХ- ХІ ғғ. либеллиярлар мен прекаристердің басым бөлігі феодал- дарға тікелей тәуелді болып, басы байлы шаруаларға айналды. Оңтүстік Италияның өзіндік әлеуметтік-экономикалық өз- гешелігі болды. Италияның Оңтүстігі мен Сицилия остгот және лангоборд шапқыншылығына аз ұшырап, ұзақ уақыт құл иелен- ушілік тәртіпті сақтауға тырысқан Византияның қол астында 63 болды. ІХ-ХІ ғғ.бұл аймақта феодалдық иеліктер толық қалып- тасқан жоқ. Негізгі жұмыс күші колондар, құлдар мен ұсақ ерік- ті шаруалардан құралды. жүктеу/скачать 2,16 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|