Құрастырған: аға оқытушы Өтегенова О. К

3. Психологияда әрекет қалай бөлінеді? Төмендегі сызбаны пайдаланып әрі қарай толықтырып жаз.

1. Дүниетанымның құрамды бөліктері

А. білім, сенім мұрат В. әдіс, тәсіл С. сезім, түйсік Д. бастапқы, негізгі Е. мәдениет

2. Сынып жетекшісі қызметі Қазақстанда қашан енгізілді

А. 1934ж. В. 1945ж. С. 1986ж. Д. 1912ж. Е. 2008ж.

3. Білім, сенім, мұрат

А. дүниетанымның құрамды бөліктері В. сенімнің үйлесімді қасиеті

С. құбылыстар мен процес арасындағы байланыс Д. идеялардың жиынтығы

Е. тәрбие теориясы

4. Д.С.Лихачев қандай ұғымды енгізді

А. “экологиялық мәдениет” В. Эстетика С. Дидактика Д. білім беру Е. экология

5. Александр Баумгартен қандай ұғымды енгізді

А. “эстетика” В. экологиялық мәдениет С. Дидактика Д. білім беру Е. экология

6. “Қиын балаларды” жеке және топтап қайта тәрбиелеу бағдарламасын ұсынды

А. Л.Керімов В. В.Трифонов С. Ә.Жұмабаев Д. Г.А.Уманов Е. А.С.Макаренко

7. Психикалық дамуы уақытша баяулаған, тез ашуланшақ, уайымшыл, өзін төмен санайтын, мінез-құлқында психопатиялық формалар кездесетін, кәмілетке жасы толмаған құқықтық тәртіп бұзушы жасөспірімдер

А. қиын балалар В. қайта тәрбиелеу С. өзін-өзі тәрбиелеу Д. Дамыту Е. қалыптасу

8.Өзін-өзі тәрбиелеу процесі бастау алады

А. жеткіншек шақтан В. сәбилік шақтан С. балалық шақтан Д. мектеп жасынан

Е. балдырған жастан

9. Өзіңді-өзің саналы, жоспарлы, жүйелі түрде қолға алу

А. өзін-өзі тәрбиелеу В. қайта тәрбиелеу С. білім алу Д. тәрбие Е. білік

10.Бұл жеке тұлғаның өзіне қоятын талаптар жүйесін қамтиды

А. өздігінен білім алу В. тәрбие С. Оқыту Д. Түсіндіру Е. даму

11. Өзін-өзі тәрбиелеудің қозғаушы күші болып табылады

А. түрткі мен қажетсіну В. Дағды С. Жаттығу Д. қайта тәрбиелеу Е. әдет

12. Түрткі мен қажетсіну-өзін-өзі тәрбиелеудің ... болып табылады

А. қозғаушы күші В. Қажетсіну С. Түрткі Д. Талап Е. дағды

13. Өзін-өзі сендіру, өзін-өзі бақылау, өзін-өзі сынау

А. өзін-өзі тәрбиелеу жолдары В. әңгімелеу С. Түсіндіру Д. қайта тәрбиелеу

14. Оқушының өзін-өзі қалай ұстайтыны немесе олай істемеу керектігі туралы өзін сендіреді

А. өзін-өзі сендіру В. өзін-өзі бақылау С. өзін-өзі сынау Д. өзін-өзі талдау Е. білім беру

15.Бастауыш сынып оқушыларының әсемдікті сезіне білуі

А. экологиялық мәдениет В. эстетикалық мәдениет С. еңбек тәрбиесі Д. дене тәрбиесі

1. 
   Тәрбие – педагогикалық ұғым.
   
2. 
   Тәрбие мазмұны.
   

Тәрбие мақсаты төңірегіндегі пікір-талас ежелгі дәуірдің өзінде-ақ басталған. Ежелгі ойшылдар тәрбиенің мақсаты ізгі, рақымшыл азаматтарды тәрбиелеу деп түсінді. Сократтың түсінігінше, тәрбиенің мақсаты-заттардың табиғатын зерттеу емес, өз-өзіңді тану, аса құлықтылықты жетілдіру. Сократтың шәкірті Платон ақыл-ой, ерік және сезімді тәрбиелеуге көп ықылас білдірді. Ол тәрбиені өкіметтің өзі ұйымдастыру керек, үстемдік етуші топтар-философтар мен жауынгерлердің талап-тілегіне сай жұмыс істеу деп түсінді. ҰПлатонның шәкірті Аристотель, тәрбиенің мақсаты жан рақымы-ақыл-ес пен ерік-жігерді дамыту деп білді.

Я.А.Коменский тәрбиенің күшіне сенді, оның ойынша тәрбие үш мақсатқа жетуге бағытталуы қажет: өзіңді және қоршаған ортаны тану (ақыл-ой тәрбиесі) және құдайға сиыну (діни тәрбие(. Джон Локтың ойынша, тәрбиенің негізгі мақсаты азаматты қалыптасыру.

“Өз істерін ақылмен және байыппен жүргізетін адам”. Ж.Ж.Руссо қоғамдық құндылықтарды қалыптастыруға тәрбие мақсаттарының бағыт-ұстанымынан айныған емес.

Пестолоццидың тәрбие мақсаты, адамның табиғи күш-қуаты мен қабілеттілігін дамытуға негізделуді, сонымен қатар, бұл даму жан-жақты және үйлесімді болуының биігінен көрінуі қажеттілігіне тоқталса, ал И.Гербарттың ойынша, тәрбие мақсаты, рақымды адамды қалыптасытруға, қалыптасқан қарым-қатынастарға бейімделе алатын, қоғамдағы белгіленген тәртәптә сыйлайтын, оған бой ұсынатын адамдар деген түйінге келеді. Тәрбиенің ең жоғарғы мақсатын А.Дистерверг “мейірімкке өз ынтасымен қызмет”ету деп анықтаған.

Ерте заманнан бері тәрбие мақсаты жайлы пікір жалғасып келеді. К.Д,Ушинский жазғандай :”Егер сізге айтса, тәрбие мақсатымен адамды бақытты етуге болады деп, онда сіздің дауласуға әбден қақыңыз бар, ал тәрбиеші “бақыт” дегенде нені түсінеді; өйткені, бәрімізге белгілі, әлемде бақытқа ұмтылмайтын пенде жоқ: біреуге бақыт болып көрінетін жағдай, ал ол басқа адамға жай бір оқиға сияқты көрінеді, кейбіреуі тіпті бақытсыздық”-деп те түсінеді.

Осыған орай сұрақ туады, балаға әрқашан бақытты болу пайдалы ма, бұл әлеуметтік мәселелерді шешуде дәрменсіздікке, қайратсыздыққа әкелмей ме? Сөз тек осы күнгі тәрбие мәселесі жөнінде емес: педагогтар жастардың бүгіні мен болашағын ескере отырып, өмірдің күрделі де қиын мәселесін шешуге дайындауға ынталану деп ұққан жөн.

Көп уақытқа дейін тәрбие мақсаты идеалды адам мұратына, жан-жақты үйлесімді дамыған, рухани байлығы мол, моралдық қылықтары таза және дене күші дамыған тұлға ретінде түсінді. Әрине, бұл позиция-тәрбиенің негізгі мақсаты. Бірақ, тәрбиенің мақсаты біржақты қарастырылып, күнделікті тәжірибеде тәрбие жұмыстарының нәтижелері алға қойған мақсаттан біршама ерекшеленуіне әкеп соғады.

Ресейде, социал-демократтар тәрбие мақсаттары туралы өз көзқарастарын әлемге ұсынды. ХІХғ.40-жылдарында В.Г.Белинский крепностойлық право мен патшалық саясатқа қарсы күрескерді тәрбиелеу деп жазды. А.И.Герцен тәрбие мақсаты-қоғамдағы әділетсіздікпен күресетін еркін ойлы, адамгершілігі мол, қайраткер, жан-жақты дамыған тұлғаны дайындау деп санады. “Біз ақыл-ойдың дамуына таныммен қатар адамгершілік тәрбиенің міндеті анағұрлым маңызды”-деп К.Д.Ушинский жазды.

Сол себепті, бүгінгі тәрбиенің мақсатын әлеуметтендіру мәселелерімен бірлікте қарастыру өзекті мәселелердің бірі екеніне ерекше мән берген орынды.

Тәрбие мақсатын тұжырымдауда, міндетті түрде табиғат, қоғам, адамның объективті даму заңдылығына сүйену қажет.

Тәрбие мақсатын анықтауда маңызды себептердің қатарына жататындар, мақсатты құрастыру, оны белгілі заңдылыққа негіздеуді есепке алу. Ол саясат, мемлекет идеологиясы сияқты факторлармен бірге, тәрбие мақсатын айқындауда қоғам өзінің қажетті талабы мен мүддесінің маңыздылығын ұдайы есепке алу жұмыстың дұрыс жүруіне кепілдік береді. Тәрбие мақсаты қоғамда жастардың белгілі бір функцияларын жүзеге асыру процесінде олардың уәждік қажеттілігінен туады. Қоғам қажеттілігі өндіріс тәсілі мен өндіріс күші және өндіріс түрі қатынасының даму деңгейімен анықталады. Сондықтан тәрбие мақсатының нәтижесі әрқашан қоғам дамуының жетістік деңгейін бейнелейді, ал өндіріс тәсілін өзгертумен анықталып отырады.

Негізгі мақсатқа ұмтылу, ұстазға айқын мақсаттар белгілеп, кәсіптік іс-әрекеттерінің нәтижелерін оқушылардың тәрбиеге бой ұсынуынан, құлшынысынан байқауға болады. Нақты мақсаттар ткралы сөз қозғағанда, олардың анықтамасының негізгілерін бөліп алу қажет. Ең алғашқы әлеуметтік негізі әрбір индивидтің дамуы табиғаттың адамға генетикалық тұрғыдан берген әлеует мүмкіншілігін дамытумен қатар, оның даралығын қалыптасытрумен байланысты. Баланың дараланып дамуында белсенділік, күш-қуат артуымен қатар, еркі мен ақыл-сезімінің қалыптасуы, оның болашақ кәсібінің бейімін, қабілетін интегралдап, іс-әрекетке қолданудың амалы күні-бұрын қарастырылады. Жеке бастың дамуы белгілі бір әлеуметтік жағдайға байланысты (Э.Фромм).

1. 
   Жалпы және жеке тәрбие мақсаттарының өзара байланыс схемасын құру
   

1. Эстетикалық түсінік, баға, талқы, қажеттік, таңдау және қабілетті дамыту

А. дене тәрбиесі В. тәрбиенің басты міндеті С. еңбек мәдениеті

Д. эстетикалық мәдениет Е. экологиялық мәдениет

2.Эстетика сөзі қай тілден енген

А. Қазақ В. Қытай С. Грек Д. өзбек

А. Зейін В. тәрбие С. Білім Д. ақыл,ес Е. сезім, түйсік

4. Көркемөнерде, өмірде әсемдікті шамасынша қатысуға қабілеттері мен мүмкіндіктерін тәрбиелеу

А. еңбек тәрбиесі В. эстетикалық тәрбие С. дене тәрбиесі Д. ақыл-ой тәрбиесі

5. Бұйыру, нұсқау, ақыл-кеңес беру, қадағалау амалдары арқылы тура немесе жанама түрде атқарылады

А. өтініш В. тікелей талап С. жанама талап Д. талап қою Е. тапсырма

6. Жаттығу барысында қалыптасады

А. Дағды В. Түрткі С. қозғаушы күш Д. Сенім Е. Арман

7. Нақтылы өмір құбылыстарын ескере отырып, тәрбиешілік жағдайлар туғызып, оқушыларды соған арнайы жаттықтыру

А. Жарыс В. Үйрету С. жаттығу Д. Кеңес Е. дағды

8. Мақсаттылық, көпфакторлылық, ұзақтығы, комплекстік, екі жақтылық

А. ТП комплекстілігі В. ТП екі жақтылығы С. ТП ұзақтығы Д. ТП ерекшеліктері

9. Тәрбиенің өмір бойына созылатындығы

А. ТП ерекшелігі В. ТП үзіліссіздігі С. ТП комплекстігі Д. ТП мақсаттылығы.

10. Бұл тәрбиеші мен тәрбиеленушілердің өзара жүйелі, үздіксіз әрекеттесу процесі

А. ТП үздіксіздігі В. ТП ұзақтығы С. ТП қозғалмалылығы Д. ТП мақсаттылығы

11. Тәрбиелік жұмыстардың мақсаты, мазмұны, формалары мен әдістерінің бірлігін білдіреді

А. ТП үзіліссіздігі В. ТП комплекстігі С. ТП ұзақтығы Д. ТП мақсаттылығы

Е. ТП ерекшелігі

12. Жеке, жұптық, топтық, ұжымдық және бұқаралық болып бөлінеді

А. тәрбие формалары В. тәрбие құралы С: оқыту әдісі Д. оқыту құралы Е. көрнекілік

13. Тәрбие процесінің сырттай көрінісі

А. Фон В. Фигура С. Форма Д. Пішін Е. түр

14.Өнер, шеберлік деген мағынаны білдіреді.

А. Технология В. Психология С. Философия Д. Методика Е. педагогика

15.Тәрбиеленушілерге үш бағытта әсер ету

А. білім,білік,дағды В. сана, сезім, қылық С. ашу, дұшпан, дос Д. сөз, өнер, тіл

Е. ой, пікір, ұғым

1. 
   Тәрбие түрлері.
   
2. 
   Отбасы – тәрбие ошағы.
   

А. Джон Локк В. Лазурский А.Ф. С. Лейбниц Г. Д. Спиноза Б. Е. Гоббс Т.

2. Автоматталған әрекет

А. Ассоциация В. Инстинкт С. Дағды Д. әрекет Е. ойлау

3. Психика дамуының ең жоғары сатысы

А. Сана В. Ойлау С. Түйсіну Д. Қабылдау Е. зейін

4. Тірі организмнің сыртқы ортаның әсеріне тітіркеніп, тіршілік етуге бейімделуі

А. Байланыс В. Сезімталдық С. Интеллект Д. Сана Е. психикалық процесс

5. Топтағы адамдардың қарым-қатынасын зерттеу үшін социометриялық әдісті ұсынған

А. Дж.Морено В. Дж.Локк С. З.Фрейд Д. И.М.Сеченов Е. И.П.Павлов

6. Адамның белсенді әрекетін тудыратын қозғаушы күш

А. Ептілік В. Дағды С. Қажеттілік Д. Бейімділік Е. әдет

7. Қажеттіліктің нақтылы көрінісі

А. Ниет В. Қажеттілік С. Сенім Д. Құмарлық Е. аффект

8. Үнемі қайталанып отыратын тітіркендіргіштерге организмдердің төселуі

А.динамикалық стереотип В. Аффект С. Ассоциация Д. Стресс Е. Көңіл күйі

9. Динамикалық стереотипті тауып, зерттеген

А. В.Вунд В. И.М.Сеченов С. И.П.Павлов Д. Торндайк Е. Кант

10. Қозудың және тежелудің белгілі орталықта тұрақтап қалмай, көршілес орталықтарға таралуы